CATALOGUS

Inleiding

Het doel van de catalogus is de archaeologica, die als bron hebben gediend voor dit proefschrift voor te stellen. Een speciaal gehanteerde criterium is de lokale aard van de bronnen. Elk exemplaar dat als getuigenis aangehaald wordt, is op basis van zijn vindplaats geëvalueerd en geklasseerd.Twijfelachtige gevallen werden op basis van typologische gelijkenissen of geografische verband meegerekend. De stukken die als ‘vindplaats ongekend’ vermeld staan, komen meestal uit Ionië. Importstukken (indien bekend) werden buiten beschouwing gelaten, omwille van het feit dat deze niet als representatief kunnen beschouwd worden.

De volgende onderdelen komen achtereenvolgens aan bod:

Reliëfs

Sculptuur

Numismatiek

Terracotta

In elk onderdeel worden eerst de snaarinstrumenten, de blaasinstrumenten, vervolgens de slaginstrumenten en ten slotte combinaties van verschillende muziekinstrumenten voorgesteld.

Bij elke onderwerp worden de volgende gegevens vermeld:

Museum en inventarisnummer, materiaal, afmetingen en datering. Hierna volgt een gedetailleerde beschrijving. De gegevens die ontbreken, worden gevolgd door een vraagteken.

Bij de numismatische bronnen worden enkel de datering en de beschrijving gegeven.

De opeenvolging volgt de geografische gebieden in Klein-Azië waar de bronnen uit komen:

Troas, Aeolië, Lydië, Ionië (Oost-Ionië), Karië, Lykië, Mysië, Phrygië, Pisidië en Pamphylië

De afbeeldingen van de gebruikte bronnen zijn achteraan toegevoegd met het catalogusnummer en plaatsvermelding.

Bronnen waarvoor geen afbeelding beschikbaar was, werden ook opgenomen en vermeld om de nummering niet te onderbreken.

Bij een aantal afbeeldingen zijn verduidelijkende schetsen toegevoegd.

A. RELIEFS

A.1 SNAARINSTRUMENTEN

1. Ilion (Troas): reliëf op altaar, museum?, Inv. Nr.?, materiaal?, h.5,1cm, late 2^e of vroege 1^e eeuw v. Chr. Apollo-Helios rijdend op een kar naar rechts. Hij draagt een chiton en chlamys die achter hem aan wappert. Hij bespeelt een kithara die hij aan zijn rechterzijde houdt. Van de kar zijn het wiel met vier spaken en de poten van één paard te zien.[156]

2. Didyma (Ionië): reliëfs op architecturale bouwelementen, museum?, Inv. Nr.?(nu in Parijs), materiaal?, afmetingen?, Hellenistisch. Vier maal een gestileerde kithara tussen twee symmetrisch afgebeelde gevleugelde dieren. Afkomstig van de noordwand en van het kapiteel van de pilaster, waarvan de reliëfs op de bovenste blok van de fries zijn afgebeeld.[157]

3. Smyrna (Ionië): grafreliëf uit Ödemis, in Izmir, Basmahane Müzesi, Inv. Nr.4338, marmer, h.65cm: b.73cm: dikte 71cm, eerste helft 5^e eeuw v. Chr. Twee friezen. Op de bovenste fries wordt de overledene afgebeeld. De bebaarde man ligt op een ligbed, leunend met zijn linkerelleboog op een dubbelgevouwen kussen. Met de rechterhand reikt hij een krans aan de vrouw die tegenover hem zit. Zij houdt een kleine beker in haar linkerhand. Aan het voeteinde van het bed zit een lierspeelster. Achter beide zittende vrouwen zijn kleine dienaren afgebeeld. De dienaar achter de musicerende vrouw houdt een hoge beker in zijn hand. Achter de hem staat een tafeltje met vaatwerk (krater en amfoor) erop en eronder. De dienaar aan de rechterkant houdt een veer en een schaal in de rechterhand. De tweede strook fries beeldt in het midden een stier naar links af en aan weerszijden twee symmetrisch afgebeelde panters die de stier besluipen.[158]

4. Smyrna (Ionië): grafreliëf, vroeger in Izmir, Armeense School, nu verblijf ongekend, marmer, h.115cm: b.45cm, midden 2^e eeuw v. Chr. Ionische rozettennaiskosstèle in hoogreliëf. Een guirlande hangt over de rozet. Het kapiteel, het hoofd van het meisje, de armen en het hoofd van de vrouw zijn afgebroken. De voeten van de vrouw ontbreken en rechts daaronder en op de voetplaat staat een Oud-Armeense inscriptie. Eendelig epistylium, zuilen met cannelures en basissen met platen eronder. Op de achtergrond hangt een gedrapeerde stof net achter de schouders van de centraal afgebeelde vrouw. Links staat op een brede pijler een half geopende kist, waaruit gordelsnoeren hangen. Voor deze pijler staan twee meisjes achter elkaar. Het achterste meisje legt haar linkerhand om de schouder van het voorste meisje en haar rechterhand op het doosje, dat het kleine meisje in haar rechterhand houdt. Rechts van de vrouw staat een smalle pijler waarop een zorgvuldig uitgewerkte kithara afgebeeld is. Voor deze pijler staat een klein meisje dat kijkt naar een langwerpig voorwerp, dat ze met beide handen vasthoudt. Inscriptie op het draaggestel: Moiroun Dionusiou Dhmhtriou de gunaic[a]. Inscriptie in de guirlande: о dhmoV.[159]

5. Smyrna (Ionië): grafreliëf ooit in Smyrna, Armeense Kerk, nu verdwenen, marmer, h.35cm: b.36cm, tweede helft 2^e eeuw v. Chr. Afbeelding in hoogreliëf van het bovenlichaam van twee vrouwen, de linkse vrouw is gezeten. De rechtse vrouw staat recht en blikt naar de zittende vrouw. Achter de zittende vrouw is een meisje parallel weergegeven. Achter hun staat een boom waarrond een slang kronkelt. Rechts achter de staande vrouw staat een pijler waarop een Sirene met gekruiste benen een kithara bespeelt.[160]

6. Ephesos (Ionië): grafreliëf in Parijs, Louvre, Inv.Nr.MNB 434, marmer, h.83cm: b.58cm, tweede helft 2^e eeuw v. Chr. Centraal afgebeelde vrouw, met het hoofd naar de linker schouder gewend. Links staat een kleine dienares lichtjes naar rechts gekeerd. Ze houdt een grote ronde schijf voor zich uit. Rechts staat een knaap naar links gekeerd. Hij houdt in beide handen een lang hoekige voorwerp. Hij draagt een mantel die beide schouders open laat. Hij is eerder een zoon en geen dienaar. Op schouderhoogte staat een richel met randstrepen waarop links een konische wolkorf met voet en rand, rechts een schuin staande of hangende kithara en een smalle kruik. Inscriptie boven de kithara en vaatwerk: Mhnojila ‘ Artemidwrou caire.[161]

7. Ephesos (Ionië): reliëf op aardewerk, vindplaats onbekend (geschenk van Recep Meriç uit Lydië), h.7cm: diam.12cm, Hellenistisch. Randmotief bestaande uit een rij parels, op de wand zijn gestileerde planten afgebeeld, hierboven een naar links gerichte Eros met een voorwerp in zijn hand dat op een geluidskast lijkt, vermoedelijk een kithara. Hij lijkt in een danspose met het hoofd in een zijdelingse positie en de benen uit elkaar. Aan beide zijden is Eros geflankeerd door planten met lange stengels.[162]

8. Notion(Ionië): grafreliëf in Izmir, Basmahane Müzesi, geen Inv. Nr. vermeld, marmer, h.55cm: b.65cm: dikte 17cm, 2^e eeuw v. Chr. Gevonden nabij de noordelijke stadsmuren, zwaar beschadigd. Bovendeel van een fijn geprofileerde naiskosstèle. Het onderste gedeelte van de stèle ontbreekt vanaf de hals van de figuren. De figuren zijn met de hoofden naar elkaar toe weergegeven. Links staat de vrouw met een mantel en rechts de man. Aan elke zijde staat een fluit spelende Sirene vooraan. Bij de linkse Sirene zijn de gekruiste benen bewaard. Ze staan blijkbaar op pijlers. Vlak over hun hoofden staat een richel, met daarop van links naar rechts een kithara, een vlakke doos, daarop schijnbaar een grote ronde doos, een schuin daartegen aan leunend alabastron, een rond doosje met kegelvormig deksel, daar schuin over een waaier, een smalle wolkorf en een dubbelzijdige kam. De stèle is duidelijk voor de vrouw bestemd.[163]

9. Milete (Ionië): reliëf op beker, museum?, Inv. Nr.?, afmetingen?, datering?.Wandfragment uit het zuidelijke stadsgebied tussen Kalabaktepe en de Athenatempel, opgegraven in 1971. Plastische gedetailleerde reliëf met Eros met lier (naar rechts) tussen Korintische zuilen. Boven de zuilen is een rozet met acht bladeren afgebeeld.[164]

10. Milete (Ionië): reliëf op beker, museum?, Inv. Nr.?, h.5,7cm: diam.13cm, datering?. Wandfragment met bodemstempel, opgegraven in 1975 uit heuvel, waarschijnlijk vervaardigd in een Milesische atelier. In reliëf zijn acanthusbladeren afgebeeld, waartussen twee lierspelende Eroten in lange gewaden en met kleine vleugeltjes. De randversiering bestaat uit een rozettenfries.[165]

11. Milete (Ionië): reliëf op beker, museum?, Inv. Nr.?, afmetingen?, datering?. Wandfragment uit het zuidelijke stadsgebied, opgegraven in 1959 op 150m van de Athenatempel. Het reliëf stelt een kithara voor waaronder twee tegenover elkaar afgebeelde bladeren behorend tot een krans.[166]

12. Aphrodisias (Karië): sarcofaag, museum?, Inv. Nr.?, marmer, afmetingen?, datering?. Musicerende eroten in reliëf bovenaan tussen de bogen.[167] Hiervan is geen afbeelding beschikbaar.

13. Tralleis (Karië): reliëf op de grote muurpanelen van het caldarium, museum?, Inv. Nr.?, afmetingen?, datering?. Afbeelding van een arm die een lier bespeelt.[168] Hiervan is geen afbeelding beschikbaar.

14. Lagina (Karië): reliëf op een cilindervormig altaar, museum?, Inv. Nr.?, afmetingen?, Laat-Hellenistisch. Gevonden bij het bad ten zuidwesten van het propylon met het waterreservoir langs de weg. Een muze is met de lier of kithara afgebeeld. Haar linkervoet is naar rechtsvoren uitgestoken als in een looppas. Een tweede figuur aan de rechterkant reikt met de rechterhand naar het instrument.[169]

15. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, Berlin Staatliches Museen, Vas.-Inv.4982,91 (uit de Merlede Massoneau verzameling), h.5,7cm: diam.8 cm, 2^e-1^e eeuw. Wandfragment van een skyphos met tussen de handvaten een lier bespelende Pan met erbij een pijler, waarover van aan de sokkel tot aan de bodem een guirlande hangt. Over de guirlande staan bucrania en horens. Pan is in profiel naar rechts afgebeeld met poten (geitenpoten?).[170]

16. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, Berlin Staatlisches Museen(?), afmetingen?, 2^e-1^e eeuw v. Chr. Vrouw met ontbloot bovenlichaam, die een lier bespeelt, van achter gezien. De lier wordt met de linkerarm links van het lichaam gehouden. Het gezicht is naar rechts gewend.[171]

17. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, h.15cm, 2^e eeuw v. Chr. In het opgravingdepot, afkomstig uit de woonstad. Fragmenten, waarop een figurenfries met Apollo en andere godheden, een wijnrank, een eierlijst en een palmettenfries te onderscheiden zijn. Een halfnaakte liggende figuur houdt een kithara in de linkerhand.[172]

18. Pergamon (Mysië): reliëf, museum?, Inv. Nr.?, opgegraven te Kestel in 1978, h.6,9cm: b.5,4cm: dikte 0,9cm, midden 2^e eeuw v. Chr. Moderne plastische indruk naar een antieke matrijs, die gebroken en sterk vernield was. Tronende Apollo (naar rechts), de rechterarm steunt op de leuning van de troon en de linkerhand houdt achteraan een kithara vast, die op Apollo’s knieën steunt.[173]

19. Pergamon (Mysië): reliëf, museum?, Inv. Nr.?, opgegraven op de hoofdweg in 1968, h.5,4cm: b.5cm, eind 2^e eeuw v. Chr. Fragment met een kitharaspeler in een lang gewaad, naar rechts gaand, met de blik naar links. Hij draagt een klimopkrans en een mantel. De benen ontbreken.[174] 

20. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, Berlin Staatlichen Museen, Inv. Nr.?, Preusisches Kulturbesitz, opgegraven in 1986, afmetingen?, eind 2^e eeuw v. Chr. Figuur in lang gewaad en wapperende mantel naar rechts met het gezicht naar achter gedraaid. Rechterarm uitgestoken naar de kithara.[175]

21. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, Pergamon Museum 77, h.7,8cm: b.6,1cm: diam.15cm, eind 2^e eeuw v. Chr. Rand- en wandfragmenten met een vrouwelijke figuur die een barbitos bespeelt. Haar bovenlichaam is ontbloot, ze is van achteren afgebeeld. Haar hoofd is naar rechts gewend en haar linkerhand bespeelt de snaren van het instrument.[176]

22. Pergamon (Mysië): matrijs, museum?, Inv. Nr.?, h.5,6cm: b.4cm: dikte 0,9cm, 2^e eeuw v. Chr. Gevonden te Kestel. Matrijs en een moderne afdruk ervan. Het bovenste deel ontbreekt. Naakte figuur met schoudermantel, in driekwart profiel naar rechts afgebeeld. In de linkerhand houdt hij een instrument met zeven snaren vast.[177]

23. Pergamon (Mysië): matrijs, museum?, Inv. Nr.?, h.6,2cm: b.4cm: dikte 0,9cm, 2^e eeuw v. Chr. Gevonden te Kestel. Mannelijke figuur die in driekwart profiel naar rechts afgebeeld is en een barbitos bespeelt. De onderbenen ontbreken.[178]

24. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, museum?, Inv. Nr.?, h.6cm: b.6,4cm, 2^e eeuw v. Chr. Afkomstig uit Kestel 1978. Wandfragment van een Triton met een zittende(?) figuur naar rechts gericht met een lier.[179]

25. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, Metropolitan Museum New-York, Inv. Nr.?, afmetingen?, laatste kwart 2^e eeuw v. Chr. Links een Eros naar rechts met een kithara, rechts een Eros op een bladkelk naar links en tussen de twee in een amfoor. Een tweede Eros (naar rechts) met een kithara en een vierde figuur zonder instrument. [180]

26. Pergamon (Mysië): matrijs, Pergamon Museum, zonder Inv. Nr., h.6cm: b.5,4cm, midden 2^e eeuw v. Chr. Opgegraven in 1975 in het ‘peristyliumhuis’. Matrijs waarvan de onderhoek ontbreekt. Eros in een bladkelk naar rechts zittend en naar links kijkend met een kithara in zijn linkerhand.[181]

27. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, museum?, Inv. Nr.?, h.3,6cm: b.5,3cm: diam.9cm, eind 2^e eeuw v. Chr. Opgegraven in 1978. Randscherf met een kithara bespelende Eros naar rechts. Het gezicht is lichtjes naar links gedraaid. Het onderste deel ontbreekt.[182]

28. Akmonia (Phrygië): grafreliëf met schijndeur, Nr.412 (gekopieerd in een bron uit Uşak). Herkomst onbekend. Het materiaal, de maten, de locatie en de letterhoogte van de inscriptie zijn niet gekend, datering?.Volgens de aangifte van inwoners van Akmonia en de beschrijving van LeBas gaat het om een schijndeur met drie vleugels. In de boogruimte zijn een mand, spindel, klos, spiegel, kam, wasplaat met handvat (een diptychon met riemen?) en een soort lier afgebeeld. [183] Hier is geen afbeelding van beschikbaar.

29. Sagalassos (Pisidië): Noordwestelijke hoek op de zuidkant van het Augusteische Heroon, museum?, kalksteen, afmetingen?, midden 2^e eeuw v. Chr. Gereconstrueerd als een vierkante sokkel (sector 4 aan de oostelijke en zuidoostelijke kant). De orthostaten zijn aan de westelijke, zuidelijke en oostelijke zijden met een fries van dansende meisjes versierd (vijf per zijde). Op de zuidelijke zijde houdt de rechtse danseres een lier of kithara vast. Deze danseres gaat terug op een Hellenistische beeldtype, nl. Apollo Kitharoidos.[184]

30. Vindplaats ongekend: grafreliëf in Wilton House, marmer, h.113cm: b.54cm, Laat-Hellenistische tijd. Herkomst onbekend maar Oostionische stijl. Stèle met rozetten met vier bladeren en een grote guirlande in een cirkel. Twee mannen in lange gewaden die elkaar de hand geven, de rechtse langer afgebeeld dan de linkse. De rechtse man houdt een rol in zijn linkerhand. De linkse kijkt neer naar de kleine dienaar die tussen hen in staat en met de rechterhand gebaren maakt. De dienaar staat recht voor de pijler die op de achtergrond net in het midden staat. Op de pijler staat een kleine Sirene met grote vleugels en gekruiste benen die een kithara bespeelt. Helemaal rechts staat een tweede kleine dienaar naar links met de rechterhand tegen zijn wang. Rechtsboven tegen de kant is er een paardenkop naar links afgebeeld. Inscriptie in de guirlande: O dhmoV. Hieronder: Dionusion Dionusion / tou Mhtrodwron.[185]

31. Vindplaats ongekend: grafreliëf in Londen, Sir John Soanes Museum, marmer, h.43cm: b.43cm: dikte 9,5cm, 2^e eeuw v. Chr. Herkomst onbekend maar Oostionische stijl. Een jongeman in chiton en mantel op een ligbed is centraal afgebeeld en frontaal weergegeven. Rechts op het bed ligt een kussen. Helemaal links is één versierde poot van het bed zichtbaar. De jongeman bespeelt met beide handen een hoge rechthoekige kithara. Zijn rechtervoet staat op een steuntje. Tegen het hoofdeinde van het bed staat een frontaal weergegeven dienaar, die met gekruiste handen en voeten naar zijn meester kijkt.[186]

32. Vindplaats ongekend: grafreliëf in Sussex, Bignor Park, marmer, h.40cm: b.69cm, begin 2e eeuw v. Chr. Herkomst onbekend maar Oostionische stijl. Hoogreliëf met hoofd en gezicht afgeslagen. Op een ligbed liggen drie mannen met ontblootte bovenlichamen. Een vrouw zit op het bed tussen de rechtse en middelste man. De rechtse man leunt wat achterover met zijn linkerarm over twee kussens. In zijn linkerhand is er een diepe schaal en met de opgeheven rechter houdt hij zijn kruin vast. De vrouw zit naar links gekeerd, maar haar hoofd is frontaal weergegeven. Haar voeten rusten op een voetbankje. Haar rechterhand is gelegen op de nek en linkerschouder van de tweede man, die het hoofd lichtjes naar haar toewendt. Zijn linkerarm rust schuin op de samengebonden kussens en zijn hand raakt de kantharos op de tafel, evenwel zonder het handvat te grijpen. Zijn rechterarm bevindt zicht achter de schouder van de linkse man. Deze buigt zich licht voorover naar rechts toe. Zijn wijs- en middelvinger zijn gestrekt en raken de pyramis op de tafel. Over de linker onderarm grijpt zijn rechterhand de kantharos. Een tweede vrouw zit op een stoel naar rechts, achter wiens hoofd en schouders de benen van de man verborgen zijn. Deze vrouw is kleiner weergegeven dan de andere. Achter haar staat een grote naakte schenkknaap met een kruik in zijn rechterhand. Tussen hem en de vrouw verschijnt op de achtergrond het bovenlichaam van een groot meisje in chiton in drie kwart aanzicht. Ze houdt met haar rechterhand van achter het hoofd van de vrouw het handvat van een voorwerp dat tot aan de grond reikt. Links over het hoofd van het meisje is een hangende kithara afgebeeld, zoals het rundschild achter de middelste man. Rechts aan het uiteinde van het ligbed staat frontaal een grote knaap waarvan de onderarmen en handen zijn afgebroken maar die waarschijnlijk een boekrol vasthielden. Boven zijn hoofd en de opgeheven arm van de eerste man is in vlak reliëf een paardenkop in profiel naar links weergegeven. In het midden voor het bed staat een tafel waarop van rechts naar links een druif, een schaal, een hoge kantharos, twee granaatappels met een appel ertussen en een pyramis. Onder de tafel ligt een hond, opgerold naar rechts toe. Op de achtergrond omsingelt een grote slang het bord bij het hoofd van de middelste man. Achter de linkse man staat een pijler met offergaven: een boekrol, een helm en links een band. Achter deze geschenken staan een hoog altaar, waarop een grote schaal, hierachter rechts een kruik en hierachter links een amfoor. Rechts achter de kruik staat een konische beker. Boven deze vaten hangt diagonaal een kithara.[187]

33. Vindplaats ongekend: grafreliëf in Istanbul, Arkeoloji Müzesi, Inv. Nr.5046, marmer, h.67cm: b.73cm: dikte19cm. Tweede helft 2^e eeuw v. Chr. Gevonden in Beyazit, Vezneciler (blijkbaar niet de oorspronkelijke locatie volgens Pfuhl-Möbius). Enkel de linkerkant is bewaard. Van de vrouw is het gezicht half afgeslagen en van de man volledig. De bovenste lijst ontbreekt. Het is een lange naiskos met de linkerkant in de vorm van een pijler waarop een Telamon staat (zijn gezicht is vernield). Op een ligbed ligt een man en voor zijn knieën is er een knaap die zoals hem gekleed is en een ei(?) in zijn linkerhand houdt. De man legt zijn rechterhand op zijn schouder en houdt in zijn linkerhand een geopende rol. Aan het voeteinde van het bed zit een vrouw naar rechts. Ze reikt de knaap een appel aan en houdt met haar linkerhand de zoom van haar mantel vast over haar borst. Achter de vrouw staat een dienares in een chiton, die haar een doos aanreikt. Onder de doos staan twee kleine dienaressen. Voor het ligbed staat een ronde tafel waarop een rollenbundel en een polyptychon liggen. Daaronder zijn resten van een aardbol. Op de achtergrond aan de wand is er een scheepsromp en een kithara. De inscriptie stond op de bovenste rand die nu verloren is.[188]

34. Vindplaats ongekend: grafreliëf in Istanbul, Arkeoloji Müzesi, Inv. Nr.5522, marmer, h.48cm: b.54cm: dikte 12,5cm. Begin 1^e eeuw v. Chr. Gevonden in Istanbul, Süleymaniye(blijkbaar niet de oorspronkelijke locatie volgens Pfuhl-Möbius). Afgebroken onder de benedenlichamen. De gezichten zijn afgeslagen. Bovenste helft van een boogstèle als aansluiting bij een rechte lijst met vijf antefixen. De geprofileerde boog zit op een zwakke console tussen hoge pijlers, die bovenaan met kapitelen eindigen op het stèlevlak. Bewaard zijn de hoofden van twee vermoedelijk staande figuren, links een vrouw met een mantel die over het hoofd getrokken is, in het midden een staande knaap in vooraanzicht, tussen beide een hoge lessenaar (schoolbord aan een hoge dikke staak die in een knoop eindigt) met een opengeslagen rol en tenslotte tussen de knaap en zijn rechterhand een van voor geziene archaïsche Hermes met baard. Boven op een plank staan van links naar rechts: een inktpot met veren, een dyptichon, een bundel met drie rollen, een kithara, een  draagkast met kleerhangers, hiertegen aan leunend een lange schrijfgerieftas met ronde onderkant, een kleine bol die anders ook naast het schrijfgerief voorkomt. Inscriptie op de bogen: Swstrata Damojilou, / DamojiloV Damojilou.Het grafreliëf behoort dus aan twee musisch geïnteresseerde zusters toe.[189]

A.2 BLAASINSTRUMENTEN

35. Ephesos (Ionië): grafreliëf in Londen, British Museum, Inv. Nr.?, marmer, h.35cm: b.31cm: dikte 9cm, Keizertijd. Afbeelding van een man in chiton met halflange mouwen naar rechts, op een vierhoekige zit gezeten met een enorme syrinx in de handen. Inscriptie hieronder: ‘EbenoV prwtaulhV ¤ ‘Ieroclh tw idiw suristh¤ ec tou idiou to mnhmhon.¤caire [de overledene was eerste fluitspeler].[190]

36. Smyrna (Ionië): grafreliëf in Verona, Museo Maffeiano, Inv. Nr.?, marmer, h.114cm: b.52cm, 2^e eeuw v. Chr. Ionische rozettennaiskosstèle met hoogreliëf. Bovenaan gebroken en de inscripties beschadigd. Vrouw met mantel en sandalen. Links staat een dienares met grote waaier in de linkerhand over haar hoofd, dat in drievierde aanzicht is weergegeven. Achter haar staat een brede pijler, links daarop een wolkorf, rechts een schuine kist. Rechts staat een grotere dienares in een chiton die van haar rechterschouder afglijdt. Ze houdt een kistje voor zich. De oppervlakte van de lage pijler erachter wordt afgerond om de Sirene erop als Eros Ouranios te kenmerken. De Sirene staat met gekruiste benen naar rechts en houdt een lange dwarsfluit (plagiaulos) naar links gericht. Links beneden en iets boven haar is de dichte kroon van een boom te zien met een kronkelende slang rond de stam.[191]

37. Smyrna (Ionië): grafreliëf in Berlijn, Pergamon Museum, Inv. Nr. Sk.168.a., marmer, h.45cm: b.34cm, laat-Hellenistisch. Afkomstig uit de omgeving van Şeytantepe bij Sevdiköy. Stèle waarvan het bovendeel is afgebroken, met rozet met vier bladeren in een cirkel. Het hoofd van de vrouw is lichtjes naar rechts gedraaid. Op schouderhoogte zijn er op de richel twee symmetrisch afgebeelde Sirenen met Eros-hoofden afgebeeld met hun benen naar buiten gezet. De rechtse blaast op syrinx en de linkse op een plagiaulos. Inscriptie boven het reliëf: Serapiar --- Dionusio[u] / Quatirhnh [van een man en vrouw uit Thyateira].[192]

38. Smyrna (Ionië): grafreliëf in Athene, National Museum, Inv. Nr.1268, marmer, h.79cm: b.46cm: dikte 3cm, 2^e eeuw v. Chr. Uit het bezit van de Russische consuls in de Dardanellen naar Athene gebracht. Hoogreliëf op stèle met schacht, het epitheme is afgebroken boven de hoofden. Rechts een staande vrouw met dienaar, links een zittende vrouw in een mantel op een stoel, met de rechtervoet op een voetsteuntje. Beide dragen schoenen en hebben de rechterarm over hun middel en de linkerarm naar zich toe gebogen. Links aan de stoel staat een kleine dienares schuin naar rechts gekeerd. Ze houdt in haar rechterhand een kleine waaier bij een kussen. In haar linkerhand houdt ze een klein voorwerp. Aan de rechterkant staat een grotere dienares, die naar links kijkt. Zij draagt in haar linkerhand een hoog licht conische doos met het deksel in haar rechterhand. Achter haar staat een pijler ter hoogte van de schouders van de staande vrouw. Op de pijler is het onderlichaam van een gevleugelde Sirene te zien met gekruiste benen. Ze blaast op een aulos. Links staat een iets hogere pijler tot over het hoofd van de zittende vrouw, met de onderkant van een wolkorf en een kist erop.[193]

39. Ephesos (Ionië): reliëf op aardewerk, Izmir Kültürpark Museum, Inv. Nr.?, h.23cm, eerste helft 3^e eeuw v. Chr. Toevallige vondst. Veldfles met een dansend paar, een sater en een maenade, een sater met panter, een Dionysosfiguur met een kantharos en thyrsos (een staf als symbool van Dionysos). Er is naast de thyrsos een syrinx afgebeeld, links van de figuur in het midden.[194]

40. Lagina (Karië): reliëf op bouwelementen van het Hekateion, Istanbul Arkeoloji Müzesi., Inv. Nr.?, marmer, afmetingen?, eind 2^e eeuw v. Chr. Langwerpige blok met op de bovenrand een eierlijst. Links is een man afgebeeld die vooruitkijkt maar met de armen naar links toe gedraaid is en een dubbelaulos met beide handen vasthoudt. Zijn mantel is te zien achter zijn rechterschouder. Naast deze man staat een Kentaur naar rechts maar frontaal kijkend. Hij houdt een soort staf vast in zijn gebogen rechterarm. Naast de Kentaur staat een tweede man die ook naar rechts gericht is en frontaal kijkt. Hij heeft een rond voorwerp in zijn rechterhand, dat de zuil naast hem raakt. Aan de andere kant van de zuil is ter hoogte van het kapiteel een masker afgebeeld. Een derde man is met het gezicht naar rechts weergegeven, kijkend naar een laatste figuur aan de rechterkant van de blok. Dit is een frontaal weergegeven man met ontbloot bovenlichaam en een schoudermantel die tussen de twee mannen in wappert. De onderlichamen van de figuren en de poten van de centaur ontbreken doordat het blok is afgebroken.[195]

41. Gölbasi-Trysa (Lykië): fries op het zuidelijke cultusgebouw van het heroon, museum?, Inv. Nr.?, materiaal?, h.0,60-0,55m, 5^e eeuw v. Chr. Twee danseressen tegenover elkaar die op een blaasinstrument blazen.[196]

42. Pergamon (Mysië): reliëf uit de Athenatempel, museum?, Inv. Nr.?, materiaal?, afmetingen?. Het reliëf beeldt een Keltische oorlogstrompet af met Keltische wapens (ter ere van de zege op de Kelten uit Gallië in 184 v. Chr.). Het is een karnyx met stierenkop waarvan de tong als rammelaar functioneerde.[197]

43. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, Berliner Museum, Inv.P.819, afmetingen?, Keizertijd. Middenstuk van de binnenkant van een schaal. Een gevleugelde naakte Eros blaast zittend op een syrinx, die hij met beide handen vasthoudt. Frontaal weergegeven.[198]

44. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, museum?, Inv. Nr.?, afmetingen?, Keizertijd. Wandfragment van een kan. Reliëf tussen figuratief gedecoreerde strepen, twee gevleugelde Eroten tegenover elkaar, de rechtse blaast op een dubbelaulos en de linkse lijkt iets te strooien in de krater die tussen hen in staat.[199]

45. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, museum?, Inv. Nr.?, afmetingen?, Keizertijd. Twee passende wandfragmenten van een cilindervormige kruik. Afbeelding van Pan met rechthoekige panfluit in zijn rechterhand, hoofd naar links. Links van hem zijn de achterpoten en staart van een dier te zien.[200]

46. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, museum?, Inv. Nr.?, afmetingen?, Keizertijd. Twee kleine wandfragmenten van eenzelfde kan. Beide scherven tonen een figuur die op de dubbelaulos blaast. De rechtse toont de figuur tot aan zijn middel en bij de linkse ontbreken de benen van waarschijnlijk een Eros.[201]

47. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, Pergamon Museum 86, h.5cm: b.4,2cm, datering?. Wandfragment met een sater die op een dubbelaulos blaast. Het hoofd en de onderbenen zijn niet te zien, het lichaam is naar links afgebeeld in driekwart profiel.[202] 

48. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, museum?, Inv. Nr.?, h.6,5cm: b.4,4cm: dikte 0,8cm, datering?. Gevonden te Kestel. Matrijs en afdruk van een aulosblazer naar links met een dierenvel over de schouders gebonden.[203]

49. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, Bonn Akademische Kunstmuseum, Inv. Nr.?, afmetingen?, datering?. Opgegraven in 1987. Eros naar rechts, van achter gezien, blazend op een monaulos.[204]

50. Hiërapolis (Phrygië): reliëf, museum?, Inv. Nr.?, materiaal?, afmetingen?, uit de periode van Iulius Claudius (eind 1^e eeuw n. Chr.). De strafscène van Marsyas: Marsyas, de Sileen die Apollo uitdaagde voor een muziekwedstrijd wordt als straf aan een boom gehangen. De gehurkte man slijpt op een steen het mes dat gebruikt wordt voor het villen. Achter hem kijkt Apollo toe. Op de achtergrond boven de gehurkte man hangt een dubbelaulos aan een koordje of phorbeia.[205]

51. Hiërapolis (Phrygië): reliëf uit de tempel, museum, Inv. Nr.?, materiaal?, afmetingen?, 3^e eeuw v. Chr. Afbeelding van een religieuze optocht ter ere van Artemis met twee vrouwelijke aulosspelers en een stier die zal geofferd worden.[206]

52. Dokimeion (Phrygië): reliëf op volwassenensarcofaag in Wenen, Museum voor Schone Kunsten (uit de Lanckoronski verzameling), Inv. Nr.?, marmer, afmetingen?, Romeins, 160 n. Chr. Afkomstig uit Klein-Azië. Aan elke zijde staan Eroten afgebeeld waarvan op één zijde een Eros aan de rechterkant een panfluit in zijn rechterhand houdt.[207]

53. Sagalassos (Pisidië): fries, museum?, Inv. Nr.?, kalksteen, h.0,50m, midden-Hellenistisch, 2^e eeuw v.Chr. Drie jonge vrouwen zijn afgebeeld waarvan de linkse naar links gedraaid op een plagiaulos blaast.[208]

54. Side (Pamphylië): Erotensarcofaag, museum?, Inv. Nr.?, materiaal?, h.0,88m: b.0,82m: lengte1,72m, vervaardigd in de 2^e eeuw n C in Attica en naar Pamphylië geëxporteerd. Gevonden in de westelijke necropool bij een Byzantijnse kerk. Op de drie zijden zijn musicerende en dronken Eroten te zien. De Eroten aan de linkerkant bespelen een ‘fluit’ en een panfluit. Op de vierde zijde zijn antithetisch geordende griffioenen te zien.[209] 

A.3 SLAGINSTRUMENTEN

55. Sardis (Lydië): reliëf op stèle in het museum van Manisa, Inv. Nr.568.6:7678, marmer, h.0,99cm, 430-420 v. Chr. Artemis en Kybele met twee aanbidders. De driehoekige top, de top van de rechterpilaster, een deel van de achterkant zijn afgebroken. Van links naar rechts staan de langer afgebeelde Artemis in chiton met een dier in haar armen, Kybele in polos en chiton met een leeuw en twee klein afgebeelde aanbidders met hun handen opgeheven naar de twee grote godinnen van Sardes. Rechts boven op de achtergrond is het tympanon van Kybele opgehangen. De zuil aan de linkerkant en het platform kunnen een tempel indiceren.[210]

56. Sardis (Lydië): reliëf, museum van Manisa, Inv. Nr. NoEx58.27, materiaal?, afmetingen?, 4e eeuw v. Chr. Tronende Kybele met een leeuw op haar schoot en rechts aan haar voet, in haar linkerhand een groot tympanon. Ze draagt een chiton en in haar rechterhand houdt ze een kleine ronde kom. Ze zit op een vierkante troon.[211]

57. Smyrna (Ionië): grafreliëf in de Evangelische School in Izmir, bij het theater, nu verdwenen, marmer, h.53cm: b.42cm: dikte 7cm, eerste helft 2^e eeuw v. Chr. Versmallende stèle. Centraal afgebeeld staat een meisje dat kijkt naar een hond die aan de linkerkant tegen haar op springt. Ze wendt het hoofd ernaar toe. In haar linkerhand houdt ze een ruiker bloemen vast op schouderhoogte terwijl ze met de rechterhand haar mantel optrekt. De mantel valt van over haar rechterschouder over haar elleboog. Rechts staat een dienares aan de kant, die lichtjes naar links kijkt. Ze houdt een tympanon voor zich uit en bespeelt het. Hoewel het tweejarige kind ouder afgebeeld is, zijn het gedicht en het reliëf voor een bijzonder geval gemaakt. Hierbij zijn de woorden, die Hesiodos voor een dienares gebruikte aan het kind gericht. Het opschrift Obrimon JaloV past totaal niet maar het vormde een mooie einde. Het gedicht: Aimula cwtillousa teouV genetaV atitalleV, ieisa traulhn ghrun apo stomatoV. alla se thn dieth colpwn apo mhteroV eilen astemjhV AidhV, meilice Nicopoli. caire, brejoV, coujh de seJen peri svma calupto[i] coniV, SarapiwnoV obrimon JaloV.[212]

58. Tralleis (Karië): reliëfs op de grote muurpanelen van het caldarium, museum?, Inv. Nr.?, afmetingen?, datering?. Afbeelding van een jongen en een meisje met krotala in de rechterhand die elkaar aankijken.[213]

59. Pergamon (Mysië): reconstructietekening van een reliëf, museum?, Inv. Nr.?, afmetingen?, datering?. Gebaseerd op 29 fragmenten uit Mamurtkale. Naiskos met Ionische zuilen met een tronende Kybele die een tympanon in haar linkerhand en een omphalos schaal in haar rechterhand houdt. Er is aan elke zijde een leeuw gezeten.[214] 

60. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, museum?, Inv. Nr.?, h.7,5cm: b.5,4cm, datering?. Opgegraven in 1978 te Kestel. Twee passende wandfragmenten met een danseres naar rechts die een tamboer (tympanon) bespeelt, het hoofd achterover gegooid.[215]

61. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk (lagynos), Athene Nationalmuseum, Inv. Nr.?, afmetingen?, datering?. Figuur in lang gewaad en schoudermantel naar rechts met het hoofd naar links gewend. De handen met krotala zijn naar voren gestrekt.[216]

62. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, Berlin Staatlichen Museen (uit de antiekverzameling, Preusisches Kulturbesitz in 1966), Inv. Nr.?, afmetingen?, datering?. Twee vrouwelijke figuren naar rechts afgebeeld in lange gewaden en mantels die achter hen wapperen. Beiden houden ze hun armen naar voor gestrekt. Eén van de vrouwen heeft krotala in haar handen (linkse afbeelding) en de ander kymbala (rechtse afbeelding).[217]

63. Perge (Pamphylië): reliëf van het podium in het theater, tweede helft 2^e eeuw n C. Afbeelding van Dionysos, in een wagen voortgetrokken door panters met Pan en een Maenade die een tympanon bespeelt.[218]

A.4 COMBINATIES VAN VERSCHILLENDE INSTRUMENTEN

64. Kyme (Aeolië): grafreliëf in Izmir, Basmahane Müzesi, Inv.Nr. B4307, marmer, h.92cm: b.67,5cm: dikte 8cm, tweede helft 2^e eeuw v. Chr. Fragment van een naiskos. Links is een vrouw gezeten met achter haar één en voor haar twee dienaren. De bovenste lijst op de achtergrond toont een kleine Psyche in rouwhouding tussen Sirenen met gekruiste benen die vermoedelijk muziekinstrumenten vasthouden.[219]

65. Teos (Ionië): reliëf in Izmir, Arkeoloji Müzesi, Inv. Nr.?, materiaal?, afmetingen?, tweede helft 2^e eeuw v. Chr. Afkomstig uit de Dionysos tempel. Afbeelding van een centaur met een kithara tussen twee vrouwelijke spelers, de linkse op een aulos en de rechtse op een kithara.[220]

66. Smyrna (Ionië): grafreliëf in Leiden, Rijksmuseum, Inv.Nr. Pb.28, marmer, h.113cm: b.57cm: dikte 17cm, eind 2^e eeuw v. Chr. Rozettennaiskosstèle in hoogreliëf. Rechts zit een vrouw op een stoel met voetbankje naar links toe gericht. Haar opgeheven rechterhand houdt haar mantel, dat van de linkeronderarm af valt, aan de schouder vast. Haar linkervoet is licht naar voren geschoven. Links staat frontaal afgebeeld een grotere vrouw in dezelfde houding. Beide vrouwen hebben elk een dienaar aan hun voeten. De linkse dienaar is in profiel naar rechts weergegeven met een waaier in de opgeheven linkerhand. D e rechterhand houdt een open doosje naar links. Achter het voetbankje staat een pijler met een smalle wolkorf en op schouderhoogte van de staande figuren achteraan een tympanon. Op gelijke hoogte een muurwand waarop in vlakreliëf van links een smalle kruik of een groot traanflesje, een rechthoekige schuin staande lier, een hoed en een waaier afgebeeld zijn. Links staat op het draaggestel in het laat-Hellenistische of vroeg-Keizerlijk schrift: Pwlla Perilia Isidoth ¤ crhsth caire.[221]

67. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, Berliner Museum, Inv. Nr.?, afmetingen?, Keizertijd. Fragment van een schaal. Rond het middelpunt van de schaal zijn gevleugelde naakte Eroten naar links afgebeeld met snaarinstrumenten, erboven is een rij leeuwen naar rechts afgebeeld en hierboven een rij Kentauren met dubbelauloi eveneens naar rechts springend.[222]

68. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, Berliner Museum, Inv. Nr.?, afmetingen?, Keizertijd. Randstuk met de afbeelding van een Eros met een kithara naar rechts tussen een rastermotief aan de linkerkant en een opgehangen kransje aan de rechterkant.[223] 

69. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, Berliner Museum, Inv. Nr.?, afmetingen?,  Keizertijd. Randstuk met drie stroken met reliëfversiering. De bovenste strook vertoont dieren, de middelste strook vertoont twee Kentauren aan weerszijden van een plantenmotief, de linkse met een dubbelaulos en de rechtse met een kithara. De onderste strook is versierd met bladmotieven met telkens een dier ertussen.[224]

70. Pergamon (Mysië): reliëf op aardewerk, Athene Nationalmuseum, Inv.2170, diam.23cm aan de schouders, 2^e eeuw. Vindplaats onbekend, maar Klein-Aziatisch wegens de schenkingsinscriptie. Afbeelding van een Maenade die krotala vastheeft, een toneelspeler met punthoed, een Dionysos-sater groep, een frontaal afgebeelde Maenade en een bebaarde Sileen, die een tympanon draagt.[225]

71. Ballihisar/Pessinus (Phrygië): grafreliëf met schijndeur uit depot, Inv.Nr.66/48, marmer, h.110-150cm: b.59-67cm: dikte 46cm, laatste kwart 2^e eeuw v.Chr. Afkomstig van de zuidoost nekropool. Links van de deur is een tamboerijn afgebeeld en rechts gereedschap dat door J.en L.Robert als een paar cimbalen wordt beschouwd of een dubbele rammelaar zoals in de Kybele-cultus ook betuigd wordt.[226]

72. Side (Pamphylië): reliëfs, materiaal?, datering?. De cassettes van de scanae fons van het theater, bestaande uit één stuk en cassettes die bestaan uit drie blokken. Volgens hoogte in twee groepen in te delen: 48cm-55cm en 30cm-34cm. De eerste groep stelt goden en godinnen voor, waaronder Kybele met diadeem en korenkroon. Aan één zijde is er een phiale en aan de andere zijde een tympanon. In de hoeken staan leeuwen, belletjes en een Attis-hoofddeksel. Een ander god is Dionysos. Het beeld is een buste op een metalen hydria omgeven door klimopbladeren. De hoekmotieven bestaan uit dennenappels, belletjes, een lagabalon, een panfluit, een dubbelbijl, een dubbelaulos en een druiventros. De tweede beeldengroep stelt muzen voor. Zes van de negen muzen worden voorgesteld in de vorm van jonge vrouwen, waaronder de staande Erato met een lier in de hand en Euterpe met een fluit in beide handen.[227] Hiervan is geen afbeelding beschikbaar.

73. Vindplaats ongekend: reliëf op aardewerk, Mainz Römisch-Germanisch Zentralmuseum, Inv.Nr.039418, h.22,7cm, 1^e-2^e eeuw v. Chr. Dionysos Thiasos met aan weerszijden van het handvat een figuur met een kithara en een syrinx aan de voeten. Langs de figuur met de syrinx is een figuur met een dubbelaulos afgebeeld. Detailafbeeldingen van de kithara (links) en het dubbelaulos (rechts) apart.[228]

74. Vindplaats ongekend: grafreliëf in Oxford, Ashmolean Museum, Inv. Nr.?, marmer, h.44cm: b.27cm, datering?. Herkomst onbekend, maar Oostgriekse stijl. Linker bovenrand, spits en hoek van de akroteria zijn afgebroken. Het hoofd van de vrouw is verloren en de hoofden van de dienaressen zijn half beschadigd. Halfhoog reliëf. Centraal is een vrouw lichtjes naar rechts afgebeeld op een stoel met een laag voetbankje. Haar linkervoet is naar voren geschoven zodat het de stoelpoot bedekt. Haar rechterhand ligt op de schouder en haar linkerhand over het linker bovenbeen. Aan beide zijden staan kleine dienaren lichtjes naar binnen toe gedraaid. De linkse dienaar houdt een doosje aan de linkerschouder. De rechtse dienaar houdt ter hoogte van het hoofd een waaier vast. Over de vrouw komt van de rand een kleine slang die naar het hoofd van de vrouw is gericht. In de hoek daarboven hangen een tympanon en hiertegenover twee bekkens aan een lintje. De vrouw was duidelijk een priesteres van Kybele. Inscriptie onderaan: Acesteimh Dhmagorou ¤ gunh de Artemidwrou cair[e.[229] 

B. SCULPTUUR

B.1 SNAARINSTRUMENTEN

75. Sardis (Lydië): beeld van muze met kithara, museum?, Inv.Nr.869.10.8031, marmer, h.0,372cm, eerste helft 3^e eeuw v. Chr. Het hoofd en een groot deel van de armen ontbreken evenals de top van de kithara. De rechterarm stak waarschijnlijk vooruit en hield een plectrum vast. De linkerhand houdt een kithara vast, die op een eenvoudig altaar staat. De muze leunt met haar linkerbeen tegen het altaar. Ze draagt een chiton en over haar borst loopt de steunband van de kithara.[230]
    
    
     

76. Milete (Ionië): Beeld van een muze met lier, Istanbul Antiekmuseum, Nr.116, marmer, h.161cm, 2^e eeuw n C. Gevonden in 1903 in het grote apodyterion van de thermen. Het beeld is onderaan de kin gebroken evenals de rechter onderarm die naar voren uitstak en de linker onderarm. De muze staat op een ronde basis, gekleed in een chiton. In haar linkerhand hield ze een lier vast waarvan enkel een stukje van de arm tegen haar kleedje overgebleven is.[231]
    
     

77. Milete (Ionië): beeld van het type Apollo Kitharoidos, Istanbul Antiekmuseum, Nr.114, marmer, h.177cm, Antonijnsche tijd. Gevonden in 1905 in het Museion in een nis van de oostwand. Apollo houdt zijn rechterarm boven het hoofd gebogen terwijl hij met de linkerarm op een kithara op een zuiltje steunt. De kithara is naar Apollo toe gebogen weergegeven. Apollo staat op een ronde basis met enkel het onderlichaam bedekt.[232]
    
     

B.2 BLAASINSTRUMENTEN

78. Sardis (Lydië): fries met cultusscène, museum?, Inv. Nr.?, marmer, afmetingen?, 3^e- 4^e eeuw v. Chr. Centraal is een boom afgebeeld, aan de rechterkant van de boom staan in de hoek bovenaan twee muzikanten voor de ceremonie, de rechtse met een panfluit en de linkse met een dubbelaulos.[233]
    
     

79. Milete (Ionië): beeld van een muze, Istanbul Antiekmuseum, Nr.118, marmer, h.147cm, 2^e eeuw n C. Gevonden in het Museion in een nis van de oostelijke wand. Muze op een ronde basis, het hoofd en de rechter onderarm die naar voren uitstak zijn afgebroken. De muze is gekleed in een chiton en houdt in haar linkerhand een dubbelaulos vast (niet duidelijk te zien op de afbeelding).[234]
    
     

80. Mylasa (Karië): drie beelden, museum?, Inv. Nr.?, brons, afmetingen?, 5e eeuw v. Chr. Uit de Phrygische Anatolische kunst. Een staande fluitspeler of trompetblazer en twee beelden van fluitspelers beschreven door Bloomington. De middelste speler blaast vermoedelijk op een syrinx.[235]
    
     

81. Pergamon (Mysië): beeld van een sater, museum?, Inv. Nr.?, brons, afmetingen?, Hellenistisch, 160 v. Chr. Jeugdige sater, naar rechts kijkend, de rechterarm beschermend ter hoogte van het hoofd geheven. Rechtervoet naar rechts geplaatst. Zijn linkerbeen is naar voren geplaatst en de knie is gebogen. In zijn linkerhand houdt de sater een syrinx vast. Over zijn linkerarm hangt een pantervel.[236]
    
     

82. Pergamon (Mysië): Beeldengroep, museum?, Inv. Nr.?, materiaal?, afmetingen?, datering?. De Pan en Daphnis van Heliodoros (Rhodos) met syrinx. Bebaarde Pan met hoorntjes en geitenpoten, zittend op een rots naast Daphnis. Pan is naar Daphnis toe gekeerd en zijn rechterarm reikt naar de syrinx in de handen van Daphnis. Hij heeft zijn linkerarm om de schouders van Daphnis geslagen. Zijn linkerpoot is opgeheven. Daphnis kijkt voor zich uit en houdt met beide handen een syrinx vast. Zijn linkerbeen is gebogen om met de voet te steunen op de rots, waartegen hij leunt.[237]
    
     

83. Perge (Pamphylië): beeld, museum?, Inv. Nr.?, marmer, h.200cm, 2^e eeuw v. Chr. (Romeinse periode). Staande en bebaarde Marsyas met leeuwenvel rond zijn nek gebonden en rond zijn linkerarm gedraaid, hoofd naar links, rechts van hem een boomstronkje waarop een syrinx. Dit beeld behoort tot een groep die de muziekwedstrijd tussen Marsyas en Apollo vertegenwoordigt.[238]
    

B.3 SLAGINSTRUMENTEN

Geen voorbeelden van beschikbaar.

B.4 COMBINATIES VAN VERSCHILLENDE INSTRUMENTEN

84. Bogazköy (Phrygië): beeldengroep uit Büyükkale, Ankara Arkeolojik Müze, kalksteen, h.134cm + basis 126cm, midden-Phrygisch (550-700 v. Chr.). Kybele en twee mannelijke muzikanten. Aan de rechterkant van Kybele staat een aulosblazer, h.0,44m en aan de linkerkant van Kybele een kitharaspeler, h.0,49m. Gevonden in een nis vóór de Phrygische burchtpoort.[239] Hier is geen afbeelding van beschikbaar.

C. NUMISMATIEK

   C.1 SNAARINSTRUMENTEN

85. Troje (Troas): zes munten uit 164-135 v. Chr., gemiddeld 1,7-2,2cm. Recto: hoofd van Apollo lichtjes naar rechts gedraaid met laurierkrans. Verso: lier omringd door een laurierkrans.[240]

86. Troje (Troas): munt uit 164-135 v. Chr., 2,1cm. Recto: hoofd van Apollo. Verso: lier met een muis eronder.[241] Hier is geen afbeelding van beschikbaar.

87. Troje (Troas): munt uit 164-135 v. Chr., 1,1cm, lier aan beide kanten.[242]

88. Troje (Troas): munt uit 164-135 v. Chr., 1,1cm. Recto: lier. Verso: een driepoot.[243]

89. Troje (Troas): munt uit 95-85 v. Chr., 1,1cm. Recto: lier omringd door een boord van dotjes. Verso: een driepoot omringd door een boord van dotjes.[244] Geen afbeelding beschikbaar.[245]

90. Troje (Troas): munt uit 172 v. Chr., 2,2cm. Recto: bebaard hoofd naar rechts. Verso: frontaal afgebeelde Apollo met tak in rechterhand. Linkerarm rust op een lier die op een kleine Artemisbeeldje staat.[246]

91. Troje (Troas): munt uit 172 v. Chr., 2,2cm. Recto: bebaard hoofd naar rechts. Verso: lier.[247]

92. Smyrna (Ionië): munt (keerzijde van een drachme) 4^e eeuw v. Chr., afbeelding van een kithara.[248]

93. Teos (Ionië): munt uit ca. 4e-1e eeuw v. Chr., Milete Museum Balat, Inv.Nr. M85047, afkomstig uit het depot van de temenos. Recto: leeuw naar rechts springend, Verso: lier onder een inscriptie.[249]

94. Kolophon (Ionië): munt (keerzijde van een drachme) 440 v. Chr., afbeelding van een kithara.[250]

95. Neapolis Myndiorum (Karië): munt uit de 1^e eeuw v. Chr. met de afbeelding van een lier.[251]

96. Myra (Lykië): munt uit 168 v. Chr. met de afbeelding van een lier.[252]

97. Lykië: munt uit 81 n C met de afbeelding van een dubbellier.[253]

98. Lykië: munt uit 96 n C met de afbeelding van een dubbellier.[254]

99. Lykië: munt uit 50 n C met de afbeelding van een lier.[255]

    100. Kragos (Lykië): munt uit 30 v. Chr. met de afbeelding van een lier.[256]

    101. Patara (Lykië): munt uit de 4^e eeuw v. Chr. met de afbeelding van een lier.[257]

    102. Klaros (Lykië): munt uit de 6^e eeuw, gevonden in de Ionische tempel ten

     noordwesten van de Apollo Tempel. Tronende Apollo naar links met in zijn

      rechterhand een kithara.[258]

    103. Diokleia (Phrygië): munt uit de tijd van Elagabalus (218-222).

            Recto: Elagabalus met laurierkrans en pantser. Inscriptie: M AYP

            ANTWNINOCAY. Verso: Apollo staand naar links: zijn

            mantel hangt achter hem aan, de linkerhand is boven het hoofd verheven en de

            rechter steunend op een lier dat op een zuiltje staat. Voor Apollo staat een

            drievoet op de grond. Inscriptie: DIOKLEANWN MOXEANWN.[259]

    104. Diokleia (Phrygië): munt uit de tijd van Elagabalus (218-222).

            Recto: Elagabalus met laurierkrans en pantser. Inscriptie: M AYP

     ANTWNINOCAYG. Verso: Apollo staand naar rechts, de

            mantel hangt achter hem aan, rechterhand steunend op een drievoet, voor hem

            staat een lier op een zuiltje. Inscriptie: DIOKLEANWN MOXEANWN. [260]

    105. Dorylaion (Phrygië): munt uit de tijd van Trajanus (98-117).

            Recto: Trajanus met laurierkrans of stralenkroon? Verso: Staande Apollo naar links

            in een lang gewaad met een lier in de linkerhand en een plectrum in de

            rechterhand.[261]

    106. Hydrela (Phrygië): munt uit de tijd van Caracalla (eind 2^e-begin 3^e eeuw).

            Recto: Demosbuste van een bebaarde Caracalla. Inscriptie: DHMOC. Verso: Frontaal

            staande Apollo met een lier in de linkerarm en in de rechterhand een plectrum.

             Inscriptie: UDRHLEITWN.[262]

    107. Hydrela (Phrygië): munt uit de tijd van Caracalla (198-217).

             Recto: jonge Caracalla met laurierkrans. Inscriptie: AY KAI ANTWNEI. Verso:

             Frontaal staande Apollo Kitharoidos in lang gewaad met in de linkerhand een lier en

             in de rechter een plectrum. Inscriptie: UDRHLEITWN.[263]

     108. Hyrgaleis (Phrygië): munt uit de tijd van Alexander Severus (222-235). Recto:

             Alexander Severus met laurierkrans. Verso: Apollo en Artemis tegenover elkaar.

             Apollo aan de linkerkant, mantel achter hem hangend, rechterhand op het hoofd

             gelegd en de linker op een lier die op een drievoet staat. Rechts staat Artemis in een

             korte chiton. Inscriptie: YPGALEWNTOTV.[264]

     109. Palaiobeudos (Phrygië): munt uit de tijd van Hadrianus (117-138).

             Recto: Hadrianus met laurierkrans. Inscriptie: AY KAI TPA ADPIANOC. Verso:

             Staande Apollo naar links, linkerhand op een lier die op de grond staat, in de rechter

             een lauriertwijgje en aan de schouders een pijlenkoker. Inscriptie:

             PALAIOBEUDHNWN.[265]

     110. Kremna (Pisidië): munt uit Kremna als Romeinse kolonie uit de tijd van Caracalla

             (198-217). Recto: Caracalla met laurierkrans. Inscriptie: IMP M AUR ANT R G

             AUG. Verso: Staande Apollo naar links, rechterhand met twijgje over een lier die op

             de grond staat en de linker op een drievoet. Inscriptie: CLAR COL CREM.[266]

   111. Lysinia (Pisidië): munt uit de tijd van Caracalla (119-217).

             Recto: Caracalla met laurierkrans. Inscriptie: AUKMAANTWNEINOC. Verso:

             Frontaal staande Apollo, hoofd naar rechts, in de linkerhand een lier dat op een

        drievoet staat en in de rechterhand een plectrum. Inscriptie: LUCINIEWN.[267]

     112. Palaiopolis (Pisidië): munt uit de tijd van M.Aurel als Caesar (139-161).

             Recto: M.Aurel blootshoofds. Inscriptie: KAICARURHLIOC. Verso: Frontaal

        staande Apollo met pijlenkoker aan de schouder, in de rechterhand een lauriertwijg of

             een boog,  de linkerhand op een lier die op de grond staat. Inscriptie:

             PALAIOPOLEITWN.[268]

     113. Panemoteichos (Pisidië): munt uit de tijd van Iulia Maesa (grootmoeder van

             Elagabalus en Alexander Severus). Recto: I.Maesa. Inscriptie: IOULIAN MAICAN.

             Verso: Frontaal staande Apollo, linkerhand op een lier die op een drievoet met kom

             staat en in de rechterhand een plectrum of boog.

             Inscriptie: PANEMOTEICEITOW[269]

     114. Panemoteichos (Pisidië): munt uit de tijd van Gordinus III (238-244).

             Recto: Gordinus met laurierkrans. Inscriptie: M ANT GORDIANOC. Verso: Frontaal

            staande Apollo met de linkerhand op een lier op een drievoet en in de linkerhand een

             plectrum. Inscriptie:  PANEMOTEICEITOW [270]

     115. Apollonia (Pisidië): munt.

             Recto: Alexander de Grote in leeuwenvacht. Inscriptie: ALEXANDOC KTICT

             APOLLWNIAT. Verso: Stadsgodinnen van Apollonia en Perge, beide met polos en

             in lang gewaad, tegenover elkaar staand en elkaar de hand reikend. De stadsgodin van

             Apollonia houdt een beeld van Apollo met een lier vast,

             die van Perge een beeld van Artemis Ephesia. Tussen hen in brandt een altaar.

             Inscriptie: APOLLWNIA TWNLU PEITGEWNOMONO.[271]

     116. Apollonia (Pisidië): munt.

             Recto: Alexander de Grote in leeuwenvacht. Inscriptie: ALEXANDOC KTICT

             APOLLWNIAT. Verso: Stadsgodinnen van Apollonia en Ilion, beide met polos en in 

             lang gewaad, tegenover elkaar staand en elkaar de hand reikend. De stadsgodin van

             Apollonia houdt een beeld van Apollo met een lier vast.

             De stadsgodin van Ilion houdt een beeld van Athena vast, met in de linkerhand een

             lans en met de rechterhand op een schild op de grond.

             Inscriptie: APOLLWNIA AYK ILIEWNOMONOIA.[272]

     117. Prostanna (Pisidië): munt uit de tijd van Tranquillina (vrouw van GordinusIII 241-

             244). Recto: Tranquillina in krans. Inscriptie: CABEINIA TRANKULLINA.

             Verso: Frontaal staande Apollo met een lier in de linkerhand en een plectrum in de

             rechter. Inscriptie: PROCTANNEWN.[273]

     118. Seleukeia Sidera (Pisidië): munt uit de tijd van Maximinus (235-238).

             Recto: Maximinus met laurierkrans. Inscriptie: AU KGOU MAXIMI.

             Verso: Frontaal staande Apollo, zijn mantel over beide schouders hangend, een lier in

             de linkerhand en een plectrum in de rechterhand.

             Inscriptie: KLAUDIOELEUKEWN.[274]

     119. Vindplaats ongekend: munt uit ca. 4e-1e eeuw v. Chr., Milete Museum Balat,

       Inv.Nr. M85074, herkomst onbekend maar uit Klein-Azië. Verso: hoofd van Apollo

             of van een vrouw naar rechts. Versus: lier met aan beide kanten resten van een

             inscriptie (stadsnaam?).[275]

C.2 BLAASINSTRUMENTEN

     120. Kremna (Pisidië): munt uit Kremna als Romeinse kolonie uit de tijd van

             Alexander Severus (222-235). Recto: Alexander met laurierkrans.

             Inscriptie: IMP M AUR SEV ALEXANDRO PF AUG.

             Verso: Frontaal staande Silvanus met geitenpoten en hoorntjes en een syrinx in de

             linkerhand. Inscriptie: SILVAN COL CREMN.[276]

     121. Dionysopolis (Phrygië): munt uit de tijd van Severi (193-217). Recto: silenenmasker

             met klimopkrans. Verso: staande Pan met een syrinx in de linkerhand. Inscriptie:

             DIONUOCPOLEITWN.[277]

C.3 SLAGINSTRUMENTEN

     122. Appia (Phrygië): munt uit de tijd van Traianus (98-117). Recto: Traianus met

             laurierkrans. Inscriptie: AY KA NE TPAIANOC CEGE DAKIKOC. Verso: Tronende

             Kybele in de linkerhand een tympanon, in de rechterhand een schaal en voor haar een

             leeuw. Inscriptie: AP GA PWLPWLLIWNO C G B APPIANWN.[278]

  123. Hyrgaleis (Phrygië): munt uit de tijd van Alexander Severus (222-235). Recto: buste

             van een jonge demos met laurierkrans. Inscriptie: DHMOC. Verso: Tronende Kybele

             met tympanon in de linkerhand, een schaal in de rechterhand en een leeuw aan haar

             voeten. Inscriptie: YPGALEWNTOTV. [279]

     124. Hyrgaleis (Phrygië): munt uit de tijd van Julia Domna I (echtgenote van Septimius

             Severus, gestorven in 217). Recto: Domna. Versus: Tronende Kybele tegenover aan

             ander figuur, in kalathos met tympanon in de linkerhand, rechterhand op het hoofd

             geheven. Inscriptie: EMI IOULIOU ADRACTOU ARCO URGALLEWN.[280]

   125. Hyrgaleis (Phrygië): munt uit de tijd van Alexander Severus (222-235). Recto:

             Alexander Severus met laurierkrans. Inscriptie: AYT K M AYP ALEXANDPOC.

             Verso: Apollo en Artemis tegenover elkaar. Apollo aan de linkerkant, mantel achter

             hem hangend, de linkerhand op een lier die op een drievoet staat. Rechts staat Artemis

             in een korte chiton. Inscriptie: YPGALEWNTOTV. [281]

   126. Hyrgaleis (Phrygië): munt uit de tijd van Iulia Faustina II (echtgenote van Marcus

             Aurelius tot 175). Recto: Faustina II. Inscriptie: FAUCTEINA CEBACTH. Verso:

             Tronende Kybele naar links in kalathos met tympanon in de linkerhand, in de

             rechterhand een schaal naar voren houdend en een leeuw aan haar voeten.

             Inscriptie: IOULIEWN.[282]

     127. Hyrgaleis (Phrygië): munt uit de tijd van Cornelia Supera (echtgenote van Aemilia).

             Recto: Cornelia Supera. Inscriptie: GAI KORCOUPERHNCE. Verso: Kybele met in

             de linkerhand een scepter steunend op een tympanon, een schaal in de rechterhand en

             een leeuw voor en onder haar troon. Inscriptie:ARCTOBFILOTEIMWIOULIEWN.[283]

    128. Kidyessos (Phrygië): munt uit de 3^e eeuw n C. Recto: buste van een jong demos.

             Inscriptie: DHMOC. Verso: Kybele met in de linkerhand een scepter steunend op een

             tympanon, een schaal in de rechterhand en een leeuw voor en onder haar troon.

             Inscriptie: EPICHC CEBHROU ACI KIDUHCCEW.[284]

    129. Kidyessos (Phrygië): munt uit de tijd van Crispina (vrouw van Commodus178-

             187). Recto: Crispina. Verso: Kybele met in de linkerhand een scepter steunend op

             een tympanon, een schaal in de rechterhand en een leeuw voor en onder haar troon.[285]

    130. Kidyessos (Phrygië): munt uit de tijd van Caracalla (198-217). Recto: Jonge

             Caracalla met laurierkrans. Inscriptie: AY KM AY ANTWNONINOC.

             Verso: Kybele met tympanon in de linkerhand, een schaal in de rechterhand en een

             leeuw voor en achter haar. Inscriptie: EPIARC PRWPEICWNOC BKIDUHCCEW.[286]

     131. Okokleia (Phrygië): munt uit de tijd van Gordinus III (238-244). Recto: Gordinus

             met laurierkrans. Inscriptie: AUT KM AN GORDIANOC.

             Verso: Kybele met tympanon in de linkerhand, de rechterhand naar voren houdend en

             een leeuw voor haar. Inscriptie: OKOKLEWN.[287]

    132. Okokleia (Phrygië): munt uit de tijd van Geta als Caesar (198-209). Recto: Gordinus

             met laurierkrans. Inscriptie: AUT KM AN GORDIANOC.  Verso: Kybele met

             tympanon in de linkerhand, schaal in de rechterhand en een leeuw voor haar.

         Inscriptie: EPNIGREINOUARC OTROHNWN.[288]

    133. Dionysopolis (Phrygië): munt uit de tijd van Anna Faustina (3^e vrouw van

             Elagabalus 221). Recto: Anna Faustina in krans.

             Inscriptie: ANNIA FAYCTEINA AYGCEB. Verso: Tronende Kybele in driedelige

             polos met schaal en tympanon en een leeuw voor en onder de troon.

             Inscriptie: DIONUOCPOLEITWN. [289]

    134. Dionysopolis (Phrygië): munt uit de tijd van Alexander Severus als Caesar (10/7/221

             -10/03/222). Recto: Alexander Severus blootshoofds. M AY ALEXANDRWC K.

             Verso: Tronende Kybele in driedelige polos met schaal en tympanon en een leeuw

             voor en onder de troon. Inscriptie: DIONUOCPOLEITWN.[290]

    135. Dorylaion (Phrygië): munt uit de tijd van Vespasianus (67-79). Recto: Vespasianus

             met laurierkrans. Inscripties: OYESPASIANOS SEBASTOC. Verso: Tronende

             Kybele in driedelige polos met schaal en tympanon en een leeuw voor en onder de

             troon. Inscriptie: ITALIKWANQUPAGWDORULAEWN.[291]

     136. Dorylaion (Phrygië): munt uit de tijd van Trajanus (98-117). Recto: Trajanus met

             laurierkrans. Inscriptie: AY NE GPAIANOC KAICAP CEGEDA. Verso: Tronende

             Kybele met schaal en tympanon en een leeuw onder de troon.

             Inscriptie: DOPILAEWN.[292]

    137. Dorylaion (Phrygië): munt uit de tijd van Sabina (vrouw van Hadrianus). Recto:

             Sabina. Inscriptie: CEBACTH CABEINA. Verso: Tronende Kybele met schaal en

           tympanon en een leeuw onder de troon. Inscriptie: DOPILAEWN.[293]

    138. Dorylaion (Phrygië): munt uit de tijd van Commodus (177-192). Recto: Commodus.

             Inscriptie: AKKOANTWN. Verso: Tronende Kybele met schaal en tympanon en een

             leeuw onder de troon. Inscriptie: DOPILAEWN.[294]

    139. Dorylaion (Phrygië): munt uit de tijd van Septimus Severus (193-211). Recto:

             S.Severus. Inscriptie: AYT K LCEPTICEOYHPOCAYG. Verso: Kybele op leeuw

             met een tympanon in de linkerhand en de rechterhand in de manen van de leeuw.

             Inscriptie: DOPILAEWN.[295] 

     140. Dorylaion (Phrygië): munt uit de tijd van Diadumenianus als Caesar (217-218).

             Recto: Diadumenianus blootshoofds. Inscriptie: M ANT DIADOYMENAINWN.

             Verso: Kybele met kalathos, schaal, een tympanon en een leeuw voor en onder haar

             troon. Inscriptie: DOPILAEWN.[296]

    141. Dorylaion (Phrygië): munt uit de tijd van Diadumenianus als Caesar (217-218).

             Recto: Diadumenianus blootshoofds. Inscriptie: M ANT DIADOYMENAINWN.

             Verso: Kybele in kalathos met schaal en tympanon en een leeuw voor en onder haar

             troon. Inscriptie: DOPILAEWN.[297]

    142. Dorylaion (Phrygië): munt uit de tijd van Elagabalus (218-222). Recto: Elagabalus

             blootshoofds. Inscriptie: MAP AYPH ANTWNINOC AYG. Verso: Kybele met

             kalathos, schaal, tympanon en een leeuw voor en onder haar troon.

             Inscriptie: DOPILAEWN.[298]

     143. Dorylaion (Phrygië): munt uit de tijd van Alexander Severus (222-235). Recto:

             Alexander Severus blootshoofds. Inscriptie: M AYP [EYHALEXANDROE AY.

             Verso: Kybele met kalathos, schaal en tympanon, en een leeuw voor en onder haar

             troon. Inscriptie: EPI TETPWNIANOY DOPYLAEWN.[299]

     144. Dorylaion (Phrygië): munt uit de tijd van Maximinus en Maximus als Caesar (235

             -238). Recto: tegenover elkaar gestelde busten van Maximinus met laurierkrans en

             Maximus blootshoofds. Inscriptie: GIOY OYHMAXIMEINOS AYG IOY OYH

             MAXIMOS K. Verso: Kybele met kalathos, schaal en tympanon, en een

             leeuw voor en onder haar troon. Inscriptie: [EPI PAYL ]OY APX DOPYLAEWN.[300]

    145. Dorylaion (Phrygië): munt uit de tijd van Philippus (244-249). Recto: Philippus met

             laurierkrans. Inscriptie: M IOYLIO[ FILIPPO[ AYG. Verso: Kybele op leeuw met

             een tympanon in de linkerhand en de rechterhand in de manen van de leeuw.

             Inscriptie: EPI TIMAIOY AP DOPYLAEWN.[301]

    146. Lysias (Phrygië): munt uit de tijd van Marcus Aurelius (161-180). Recto: Marcus

             Aurelius. Inscriptie: AYKAICAPMAYANTWNINOC. Verso: Tronende Kybele met

             schaal en tympanon en een leeuw voor haar.

             Inscriptie: EPI FLAAPALOYLYCIADEWN.[302]

    147. Lysias (Phrygië): munt uit de tijd van Gordianus III (238-244). Recto: Gordianus III.

             Inscriptie: AYT KMANGOPDIANOC. Verso: Tronende Kybele met schaal en  

             tympanon en leeuw voor haar. Inscriptie: LYCIADEWN.[303]

    148. Midaion (Phrygië): munt uit de tijd van Domitianus (81-96). Recto: Domitianus.

             AYTDOMITIA NOS KAISAPSEB GEB.

             Verso: Tronende Kybele met kroon met schaal en tympanon en leeuw voor en achter

             haar. Inscriptie: MIDAEWN.[304]

    149. Midaion (Phrygië): munt uit de tijd van Traianus (98-117). Recto: Traianus.     

             Inscriptie: AY NEP TPAIANOS KAISAP.Verso: Tronende Kybele met kalathos,

             schaal en tympanon, en een leeuw onder haar troon. Inscriptie: MIDASWN.[305]

    150. Midaion (Phrygië): munt uit de tijd van Caracalla als alleenheerser (211-217).

             Recto: bebaarde Caracalla met laurier en pantser. Inscriptie: ANTWNEINOC

             AYGOYCTOC. Verso: Tronende Kybele in kalathos met een tympanon in de

             linkerhand, een twijg in de rechterhand  en een leeuw voor en achter haar.

             Inscriptie: MIDAEWN.[306]

     151. Midaion (Phrygië): munt uit de tijd van Maximus als Caesar (235-238). Recto:

             Maximus blootshoofds.Verso: Tronende Kybele met schaal en tympanon en voor en

             onder de troon een leeuw. Inscriptie: MIDAEWN.[307]

    152. Midaion (Phrygië): munt uit de tijd van Gordinus III (238-244). Recto: Gordinus met

             stralenkrans. Verso: Tronende Kybele met kalathos, schaal, tympanon, en voor en

             onder de troon een leeuw. Inscriptie: MIDAEWN.[308]

    153. Midaion (Phrygië): munt uit de tijd van Gordinus III (238-244). Recto: Gordinus met

             stralenkrans. Verso: Kybele rijdend op een leeuw, tympanon in de linkerhand en de

             rechterhand in de leeuwenmanen. Inscriptie: MIDAEWN.[309]

     154. Midaion (Phrygië): munt uit de tijd van Philippus (244-249). Recto: Philippus met

             stralenkrans. Verso: Kybele rijdend op een leeuw, tympanon in de linkerhand en de

             rechterhand in de leeuwenmanen. Inscriptie: MIDAEWN.[310]

     155. Prymnessos (Phrygië): munt uit de Severische tijd. Recto: buste van een jonge

       senator naar rechts. Verso: Tronende Kybele in kalathos, linkerhand op een tympanon

           dat tegen de troon aanleunt en de rechterhand op de leeuw die voor haar zit.[311] 

     156. Prymnessos (Phrygië): munt uit de Severische tijd. Recto: buste van een jonge

             senator naar rechts. Verso: Tronende Kybele in kalathos, linkerhand op de tympanon

          die tegen de troon aanleunt en de rechterhand met schaal op de leeuw.[312]

     157. Prymnessos (Phrygië): munt uit de Severische tijd. Recto: buste van een jonge

             demos. Verso: Tronende Kybele met kalathos, schaal en tympanon, en voor en

             onder de troon een leeuw.[313]

     158. Prymnessos (Phrygië): munt uit de tijd van Iulia Domna (vrouw van Severus

             217). Recto: Iulia Domna. Verso: Tronende Kybele met kalathos, linkerhand op het

             tympanon dat tegen de troon aanleunt en de rechterhand met schaal op de leeuw.[314]

     159. Traianopolis (Phrygië): munt uit de tijde van Hadrianus (117-238). Recto: buste

             van een jonge demos. Verso: Tronende Kybele met schaal en tympanon en een leeuw

             voor haar.[315]

     160. Traianopolis (Phrygië): munt uit de tijd van Caracalla (198-217). Recto: buste van

             een jonge demos met laurierkrans. Verso: Tronende Kybele met schaal en tympanon

            en een leeuw voor haar.[316]

     161. Amblada (Pisidië): munt uit de tijd van Gordinus III (238-244). Recto: Gordinus met

             laurierkrans, pantser en schild. Inscriptie: AU KAI(?)…RDIANOC. Verso: Tronende

             Kybele met een tympanon in de linkerhand en een leeuw onder de troon.

             Inscriptie: AMBLADEWN.[317]

   162. Panemoteichos (Pisidië): munt uit de tijd van Iulia Domna (193-217). Recto: Iulia

             Domna. Inscriptie: IOU DOMNA CEBACTH. Verso: tronende Kybele naar rechts

             met een tympanon in de linkerhand en een schaal in de rechterhand. Voor haar zit een

             leeuw. Inscriptie: PANEMOTEICEITOW.[318]

    163. Timbriada (Pisidië): munt uit de tijd van Alexander Severus (222-235).

             Recto: Alexander Severus in laurierkrans.

             Inscriptie: AUT KAI MAUR CEU ALEXANDRO CEB.

             Verso: Kybele op leeuwen met een hoorn en een tympanon.

             Inscriptie: TIMBRIADEWN.[319]

    164. Timbriada (Pisidië): munt uit de tijd van Maximinus (235-238). Recto: Maximinus

             met laurierkrans. Inscriptie: AUT KAI GIOUL OUHRON MAXIMEINON. Verso: 

             Kybele op leeuwen met een hoorn en tympanon. Inscriptie: TIMBRIADEWN.[320]

C.4 COMBINATIES VAN VERSCHILLENDE INSTRUMENTEN

Geen voorbeelden van beschikbaar.

D. TERRACOTTA

Het merendeel van de terracotta figuren uit Troje, gehaald uit de publicatie van D.B.Thompson bevond zich vroeger in het museum in Istanbul, maar werd naar het Museum für Völkerkunde in Berlijn overgeplaatst, dat tijdens de WOII vernietigd werd. Enkele stukken bevinden zich nog steeds in het Museum in Istanbul.[321]Welke precies deze stukken zijn, wordt echter niet vermeld in de publicatie, zodat er geen museum en inventarisnummer bij deze exemplaren kan vermeld worden.

D.1 SNAARINSTRUMENTEN

    165. Troje (Troas): beeld van een Kitharoidos, h.13,3cm, type uit 3^e

            eeuw gekopieerd in de late 2^e of vroege 1^e eeuw v. Chr. Gevonden in een Hellenistisch

            huis. Staande vrouw in chiton met een kithara in de linkerhand en de rechterhand aan

            de snaren.[322]

    166. Myrina (Aeolië): figurine van het type Apollo Kitharoidos, museum?, Inv. Nr.?,

            h.22,5cm, datering?. Apollo op een ronde basis in chiton en mantel. Op zijn hoofd

            draagt hij een stralenkrans. In zijn naar voren gestrekte rechterhand houdt hij een

            schijfvormige plectrum. De lier in zijn linkerhand is klein en heeft vier snaren. De rug

            van zijn hand is schematisch weergegeven en vier vingers zijn zichtbaar. Op de

            keerzijde is een ovaalvormige gaatje gesneden. Hiervan is geen afbeelding

            beschikbaar.[323]

    167. Priëne (Ionië): figurine in het Milete Museum, h.11,2cm, datering?. Afkomstig uit het

            Athenaheiligdom. Zittende vrouwelijke figurine met hoofd en vleugels op de

            schouders afgebroken. De linkerhand houdt een lier vast die rust op haar linkerknie en

            de rechterhand bespeelt het instrument.[324]

    168. Ephesos (Ionië): figurine in Selçuk, Efes Müzesi, h.14,5cm, laat-Hellenistisch.

            Gevonden tussen de ceramiekfragmenten in de oven van een wooneenheid. Beeld van

            een lichaam in chiton met een mantel die over de schouders voor de borst

            samengebonden is . Het hoofd, de rechterarm, die naar voren gestrekt was, het

            linkerbeen vanaf de knie en de rechtervoet zijn afgebroken.

            De linkerhand houdt frontaal een grote lier met zes snaren vast. De hoogte van het

            instrument overschrijdt 1/3 van de totale grootte van het lichaam. Op de keerzijde is

            een gaatje uitgesneden. Het stelt een Apollo Kitharodos voor hoewel het lichaam

            vrouwelijk oogt.[325]

   169. Klaros (Lykië): figurine, museum?, Inv. Nr.?, afmetingen?, 6^e eeuw. Afkomstig uit

            het Apollo Heiligdom,. Figurine in de strenge stijl van een kouros in kleedje met een

            lier in de linkerhand, zonder hoofd.[326]

   170. Klaros (Lykië): figurine, museum?, Inv. Nr.?, afmetingen?, eerste kwart van de 5^e

              eeuw v. Chr. Afkomstig uit de opvulling van het Archaïsche altaar van het Apollo

            Heiligdom. Figuur in kleedje met een lier in de linkerhand als offer.[327]

    171. Pergamon (Mysië): figurine, museum?, Inv.Nr.?, afmetingen?, Keizertijd.

            Gevonden in een olijfgaard. Gefragmenteerde vrouwelijke figuur(Sirene), hoofd

            afgebroken, rechterarm met plectrum, lier steunt op linkerheup met linkerhand aan de

            snaren. Over de borst loopt een band als steun voor de lier.[328] 

   172. Pergamon (Mysië): figurine, museum?, Inv. Nr.?, afmetingen?, Keizertijd. 

            Fragment van een wandbeeldje van het type Apollo Kitharoidos met een chiton en een

            mantel die van de schouder valt.[329] Geen afbeelding beschikbaar.

   173. Pergamon (Mysië): wandfiguur, uit het magazijn van het opgravinghuis in Bergama,

            Nr.1471, h.3,6cm, datering?. Gevonden in de Demeter terrassen. Buste van een

            vrouw met vlechtbandje, een kithara in haar linkerhand en de rechterhand aan de

            snaren.[330]

D.2 BLAASINSTRUMENTEN

    174. Oud-Smyrna (Ionië): Figurine, museum?, Inv. Nr.?, afmetingen?, datering?.

            Figuur met dubbelaulos, gevonden in het tempeldeposito.[331]

D.3 SLAGINSTRUMENTEN

    175. Metropolis (Aeolië): figurine, museum?, Inv.Nr.?, afmetingen?, datering?.

          Afkomstig uit het heiligdom van de Uyuzdere grot. Tronende moedergodin met

            tympanon in haar linkerhand. Het hoofd is naar rechts gedraaid.[332]

    176. Troje (Troas): figurine, h.8,2cm, vroege 3^e eeuw v. Chr. Fragment

            van een Kybele beeldje, bovendeel van tronende Kybele in chiton met een groot

            tympanon in haar linkerhand. De achterkant heeft een boogvormige opening.[333]

    177. Troje (Troas): figurine, h.16,7cm, 3e eeuw v. Chr. Afkomstig uit

            de vroeg-Romeinse put bij de zuidelijke poort. Tronende Kybele, voet op een

            voetsteuntje, tympanon in de linkerhand tegen haar schouder leunend. Kybele draagt

            een polos, chiton en een hoofddeksel, op haar schoot zit een kleine leeuw en in haar

            rechterhand houdt ze een ‘phiale’.[334]

    178. Troje (Troas): figurine, h.7,6cm, vroege 1^e eeuw v. Chr.

            Bovenlichaam van Kybele tot aan haar middel. Kybele met hoofddeksel in chiton,

            rechterarm vanaf de schouder afgebroken en tympanon in linkerhand, steunend op de

            schouder. De linkerarm is vanaf de elleboog naar links gebogen.[335]

    179. Troje (Troas): figurine, h.6cm, 2^e eeuw v. Chr. Fragment van een

            Kybele-beeld, linkerhand met vingers die de rand van een tympanon omringen.[336]

    180. Troje (Troas): figurine, h.9,1cm, 2^e eeuw v. Chr. Fragment van een

            Kybele-beeld, linkerarm vanaf de elleboog en deel van de tympanon in de

            linkerhand.[337]

    181. Troje (Troas): figurine, h.5,1cm, 1^e eeuw v. Chr. Fragment van

            een Kybele-beeld, linkerarm vanaf de elleboog en deel van de tympanon in de

            linkerhand.[338]

    182. Troje (Troas): figurine, h.33cm, midden 3^e-vroege 2^e eeuw v. Chr.

            Tronende Kybele, recterarm en been ontbreken, het beeld is open van achter behalve

            achter het hoofd. Kybele draagt een kroon, oorringen en een peplos over een chiton. Er

            zijn sporen van een leeuw op haar schoot. Ze houdt in haar linkerhand tegen haar

            schouder een tympanon waarvan een deel ontbreekt.[339]

    183. Pergamon (Mysië): figurine, Bergama Museum, Inv.Nr.1638, h.6,7cm, 5^e-4^e eeuw v

            C. Gevonden in het heiligdom van de moedergodin van Mamurtkale ten zuidoosten

            van Pergamon. Kybele in een naiskos met een tympanon en een rechte troonleuning.[340]

    184. Pergamon (Mysië): figurine, Archeologische Museum Istanbul Inv.Nr.11, h.11cm, 5^e

                  -4^e eeuw v. Chr. Gevonden in het heiligdom van de moedergodin van Mamurtkale ten

            zuidoosten van Pergamon. Tronende Kybele met een tympanon en een amper

            herkenbare leeuw op haar schoot, een omphalos schaal in haar rechterhand.[341]

    185. Pergamon (Mysië): figurine, Bergama Museum, Inv.Nr.45, h.10cm, 5^eeeuw v. Chr.

            Gevonden in het heiligdom van de moedergodin van Mamurtkale ten zuidoosten van

            Pergamon. Tronende Kybele met polos, tympanon en een omphalos schaal in haar

            rechterhand.[342]

    186. Pergamon (Mysië): figurine, Bergama Museum, Inv.Nr.1547, h.6,2cm, 5^e eeuw v.

            Chr. Gevonden in het heiligdom van de moedergodin van Mamurtkale ten zuidoosten

            van Pergamon. Tronende Kybele in polos met tympanon en een amper herkenbare

            leeuw op haar schoot en een omphalos schaal in haar rechterhand.[343]

    187. Pergamon (Mysië): figurine , Bergama Museum 47, h.10,8cm, laat-Hellenistisch.

            Tronende Kybele tot aan haar middel bewaard, de armen ontbreken. Kybele draagt

            een hoofddeksel en aan haar linkerzijde is een deel van het tympanon, die zij

            vermoedelijk in haar linkerhand hield, zichtbaar.[344]

    188. Pergamon (Mysië): figurine, uit het magazijn van het opgravinghuis in Bergama,

            Nr.1607, h.4,6cm, laathellenistisch. Tronende Kybele in chiton en mantel, dat over

            haar linkerarm hangt. Het hoofd, de rechterarm en een deel van het tympanon,

           gehouden in de linkerhand, ontbreken.[345]

    189. Pergamon (Mysië): figurine, uit het magazijn van het opgravinghuis in Bergama,

            Nr.1530, h.7,7cm, laat-Hellenistisch. Kybele op een leeuw naar rechts. De voorpoten

            ontbreken. De kop en het tympanon bevinden zich voor Kybele.[346]

    190. Pergamon (Mysië): figurine, uit het magazijn van het opgravinghuis in Bergama,

            Nr.1530, h.6,5cm, Archaïsch 5^e eeuw v. Chr. Tympanon slaande man van wie het

            hoofd en het rechterbeen ontbreken.[347]

    191. Pergamon (Mysië): figurine, uit het magazijn van het opgravinghuis in Bergama,

            Nr.1524, h.8,3cm, Archaïsch 5^e eeuw v. Chr. Tympanon slaande vrouw in een lange

            chiton en mantel.[348]

    192. Pergamon (Mysië): figurine, uit het magazijn van het opgravinghuis in Bergama,

            Nr.1525, h.9,3cm, Archaïsch 5^e eeuw v. Chr. Tympanon slaande vrouw in een lange

            chiton en mantel. Het hoofd ontbreekt.[349]

    193. Pergamon (Mysië): figurine, uit het magazijn van het opgravinghuis in Bergama,

            Nr.1536, h.6cm, Archaïsch 5^e eeuw v. Chr. Torso van een tympanon slaande vrouw

            met hoofddeksel. Linkerarm ontbreekt en de rechterarm is gebogen naar het tympanon

          toe.[350]

    194. Pergamon (Mysië): figurine, uit het magazijn van het opgravinghuis in Bergama,

            Nr.1585, h.10,5cm, laat-Hellenistisch. Tympanon slaande vrouw zonder hoofd en

            onderbenen. Een deel van het tympanon aan haar linkerzijde en haar linkerarm

            ontbreken eveneens.[351]

    195. Pergamon (Mysië): figurine, uit het magazijn van het opgravinghuis in Bergama,

            Nr.1550, h.5,5cm, laat-Hellenistisch. Tympanon slaande vrouw zonder hoofd en

            onderlichaam. Een deel van het tympanon aan haar linkerzijde en haar linkerarm

            ontbreken eveneens.[352]

    196. Pergamon (Mysië): figurine, Bergama Museum, Nr.115, h.24cm, 2^e-1^e eeuw v. Chr.

            Tronende Kybele, bestaande uit meerdere fragmenten. De onderbenen en linkerarm

            ontbreken. Kybele draagt een hoofddeksel en een gedetailleerd weergegeven chiton.

            Haar rechterhand steunt op de troonleuning en houdt een omphalos schaal vast. Het

            tympanon is gedeeltelijk bewaard en aan de onderkant zijn de plooien van de

            linkermouw te zien.[353]

    197. Pergamon (Mysië): figurine, Bergama Museum, Nr.25, h.7,2cm, 2^e eeuw v. Chr.

            Gevonden in het cisternengebouw van de acropolis. Tronende Kybele tot aan de borst

            bewaard. De leuning van de troon steekt uit aan de rechterkant. De linkerschouder van

            Kybele en haar hoofddeksel zijn afgebroken. Een oudere afbeelding toont nog een deel

            van het tympanon in de linkerhand met een deel van haar mantel.[354]

    198. Pergamon (Mysië): matrijs uit het magazijn van het opgravinghuis in Bergama,

            Nr.1669, h.12,6cm, 2^e eeuw v. Chr. Gevonden in Pergamon. Linkerhelft van een

            matrijs. Tronende Kybele-beeld met een tympanon en een leeuw links van haar troon.

            Haar hoofd is niet te zien.[355]

    199. Pergamon (Mysië): terracottavorm, Bergama Museum, Nr.51, h.10,5cm, 2^e eeuw v

            C. Gevonden in Pergamon. Matrijs van een tronende Kybele- beeld. Het bovenlichaam

            van Kybele met het tympanon aan de rechterzijde en de leuning van de troon aan de

            linkerzijde en leeuwen op haar schoot.[356]

D.4 COMBINATIES VAN VERSCHILLENDE INSTRUMENTEN

Geen voorbeelden van beschikbaar.