De verhoudingen
tussen de VS en de VN
na het einde van de Koude Oorlog
Gjovalin Macaj
Eindverhandeling ingediend tot het behalen van de graad van licentiaat in de politieke wetenschappen
Vrije Universiteit Brussel
Faculteit van de Economische, Sociale en Politieke wetenschappen en Solvay Managementschool
Academiejaar: 2004-2005
Promotor Prof. Dr. Patrik Stouthuysen
| home | lijst scripties | inhoud | volgende |
I. Inleiding
Hoofdstuk I. De VS en de VN vanaf de oprichting tot het einde van de Koude Oorlog
1. Inleiding
1.1.De wil voor een vreedzame wereldorde en het "realistisch idealisme" van Roosevelt.
1.1.1. De nadruk op de realistische componenten.
1.2. De aanloop naar de institutionalisatie van de spanningen: Conferentie van Yalta.
1.2.1. De eerste gevolgen van de steeds groter wordende ideologische confrontaties
1.3. De conferentie van San Francisco - de herverdeling van de wereld.
1.3.1. De ratificatie van de oprichting van de VN met de VS als hoofdrolspeler.
1.4. Politieke en economische voordelen van het democratische idealisme.
1.4.1. Contradicties en inconsistenties.
1.4.2. Formele neutraliteit.
1.4.3. Oorlogsdeelname als katalysator van politieke, militaire en economische bloei.
1.4.4. Amerikaans multilateralisme. De redenen en gevolgen.
1.5. De aanloop naar de Koude Oorlog.
1.5.1. Een Koude Oorlog confrontatie onder de vlag van VN. Het Koreaanse conflict.
1.5.2. De marginalisatie van de VN door de VS. De Cuba crisis en het Vietnam oorlog
1.5.2.1. De kunst van het volgzaam zijn. De VN als een louter formeel element.
1.5.2.2. De ontkenning van de eigen creatie. De rol van de VN in de Vietnam oorlog.
1.6. De crisis van het multilateralisme. Drastische veranderingen tussen VS & VN.
1.6.1. Inleidende beschouwingen.
1.6.2. Het nader bekijken van de evolutie van de verhoudingen tussen de VS en de VN.
1.6.2.1. De VN als instrument van selectieve legitimatie.
1.6.2.2. De houding van de VS tegenover verschillende agentschappen van de VN.
1.6.3. De gevolgen van de internationale veranderingen op het Amerikaans beleid.
1.6.4. Belangrijke VN-issues opvallend voor het beleid en de houding van de VS.
1.6.4.1. Politisering van de VN instellingen en asymmetrische moraliteit.
1.6.4.2. De ideologische confrontatie over de economische ontwikkeling.
1.6.4.3. De Amerikaanse roep voor de hervorming van de VN.
1.7. Een window of opportunity voor een nieuwe wereldorde onder een sterke VN.
1.7.1. Nieuwe ontwikkelingen binnen de USSR.
1.7.2. De heropleving van de VS
1.8. Conclusie.
Hoofdstuk II. Enkele tendensen in het Amerikaanse buitenlands beleid
2. Inleiding
2.1. Amerika en de wereld.
2.1.1. De Kolossus. De American century and beyond.
2.1.2. Het ontstaan van een wereldlaboratorium.
2.1.2. 'Imperium' in naam van het anti-imperialisme.
2.2. Continuďteit en verandering op het Amerikaanse buitenlands beleid
2.2.1. Algemene beschouwingen.
2.2.2. Van relatieve continuďteit naar incoherentie en onduidelijkheid.
2.3. De belangrijkste stromingen binnen het Amerikaanse buitenlands beleid tot het einde van de Koude Oorlog. . 38
2.3.1. Van pragmatisme tot doctrine
2.3.2. De radicale breuk van het isolationisme.
2.3.3. De integratie van de VS in de wereld.
2.4. Het Amerikaans buitenlands beleid na het einde van de Koude Oorlog en de VN.
2.4.1. Onduidelijkheid en verwarring.
2.4.2. Naar een "nieuwe wereldorde"
2.4.3. Meer van hetzelfde; Engagement en Enlargement.
2.4.4. De opkomst van George W. Bush.
2.5. Internationalisme als modus vivendum.
2.5.1. Het behouden van de suprematie.
2.5.2. Interdependentie en opkomende balancerende coalities.
2.5.3. Een introvert buitenlandse beleid.
2.5.4.De perestrojka van het Amerikaans buitenlands beleid en de VN
2.6. Het bepalen van de nationale belangen
2.6.1. Diepgewortelde tegenstellingen in de schijnwerpers.
2.6.2. De situering van de VN op de Amerikaanse nationale belangen.
2.6.2.1. De VN als instrument van realpolitik
2.6.2.2. Twee tegenovergestelde visies.
2.6.2.3. De realistische visie.
2.6.2.4. De idealistische visie.
2.6.3. De Amerikaanse vertegenwoordigers aan de VN en pro-VN stemmen.
2.7. Conclusie.
Hoofdstuk III. De formulering van het Amerikaanse beleid tegenover de VN
3. Inleiding
3.1. De eigenaardige formulering van het Amerikaanse beleid tegenover de VN.
3.1.2. Het formuleren van het Amerikaanse buitenlands beleid.
3.1.2.1. Een gefragmenteerd formulering van het buitenlands beleid
3.1.3. De president en het Congres: grondwettelijk historische rivalen. .60
3.2. De rol van het Congres op het beleid tegenover de VN.
3.2.1. Een Congres en geen parlement.
3.2.2. De bevoegdheden van het Congres: de financiële controle als de belangrijkste. 63
3.2.3. De interne organisatie van het Congres. Het commissiesysteem.
3.3. De dynamiek van het beleid tegenover de VN. 66
3.3.1. De evolutie van de inhoud van het buitenlands beleid.
3.3.2. De versterking van het Congres.
3.3.3. De verscheidenheid binnen het Congres.
3.3.3.1. De macht van de individuele Congresleden. Het geval Jesse Helms.
3.4. De rol van de uitvoerende macht op het Amerikaans beleid tegenover de VN.
3.4.1. De president en de uitvoerende macht.
3.4.2 De bron van de macht van de president op van het buitenlands beleid.
3.4.3. De president na de Koude Oorlog wat betreft consensus met het Congres
3.4.4. De doorslaggevende rol van de president
3.4.5. De rol van de Amerikaanse vertegenwoordiger aan de VN.
3.5. De rol van de administratie bij het formuleren en het voeren van het buitenlands beleid.78
3.5.1. De rol van het State Department.
3.5.2. De rol van het Department of Defense, het Pentagon.
3.6. De invloed van de niet-gouvernementele actoren.
3.6.1. De belangengroepen en Think Tanks
3.7. De rol van de publieke opinie.
3.8. Conclusie.
Hoofdstuk IV. America Unchallenged.
4. Inleiding
4. 1. Wind van hoop voor een nieuw begin voor de VN.
4.2. Naar een revitalisering van de collectieve veiligheid.
4.2.1. Een eerste proefstelling. De eerste Golfoorlog
4.2.2. De kracht van de samenwerking.
4.3. Een valse hoop. Terug naar de harde realiteit.
4.3.1. Amerika en niet de VN.
4.3.2. De hel op aarde en een onwillige VS.
4.3.3. De VN als zondebok en mispercepties.
4.4. Naar een instrumenteel multilateralisme. De gevolgen voor de VN
4.4.1. Een weinig comfortabele Amerikaanse ontdekking.
4.4.2. Exceptionalisme en multilateralisme.
4.4.3. Unilateralisme en multilateralisme ŕ la carte.
4.4.4. De intrumentalisatie van de VN.
4.4.5. Geen Amerikaans leiderschap
4.5. De VS en de hervorming van de VN.
4.5.1. Een permanent proces onder permanente Amerikaanse druk.
4.5.2. De belangrijkste punten van het huidige debat over de hervorming van de VN.
4.5.2.1. De hervorming van de Veiligheidsraad
4.5.2.2. De hervorming van de Algemene Vergadering.
4.5.2.3. De hervorming van het Secretariaat-Generaal.
4.6. Conclusie.
Hoofdstuk V. De VN wenselijk maar geen sine qua non.
5. Inleiding.
5.1. Constante principes ondanks wijzigende realiteiten
5.1.1. De eerste kennismaking met het nieuwe veiligheidsregime
5.1.2. Het verleden als proloog
5.2. Een hoop voor de VN en het multilateralisme. William Jefferson Clinton
5.2.1. Een liberale internationalist
5.2.2. Het streven naar een betere wereld samen met de VN.
5.3. De verandering van de houding tegenover de VN.
5.4. De NATO-interventie in Kosovo, de VS en de VN.
5.4.1. Een diepgewortelde conflict.
5.4.2. De reactie van de VS en de rest van de internationale gemeenschap.
5.4.2.1. Het trekken van aandacht naar het conflict.
5.4.2.2. Onderhandelen met Milosevic: een aangekondigde mislukking.
5.4.2.3. De taal die Milosevic deed begrijpen; de NATO-interventie
5.4.3. De Veiligheidsraad; verdeeld en opzijgeschoven
5.4.3.1. 'L'illégalité légitime'.
5.4.3.1.1. Juridische benadering.
5.4.3.1.2. Politieke en humanitaire benadering.
5.4.4. Terug naar de VN voor de handhaving van orde.
5.5. Een nieuwe millennium met George W. Bush.
5.5.1. Een consistente start van het beleid van Bush.
5.5.2. Het radicale keerpunt. 9/11
5.5.3. De Bush Doctrine. De proclamatie van de Amerikaanse hegemonie
5.5.4. De onvermijdelijke stap volgens de Bush Doctrine; afrekenen met Irak.
5.5.4.1. De VN tijdens het 'interbellum'.
5.5.4.2. Akkoord gaan met het beleid van de VS als graadmeter van de 'relevantie' van de VN.
5.5.4.3. De pogingen om de VN om globale legitimiteit te gebruiken, door ze tegelijk te ondergraven.
5.5.4.4. Paradoxen, mispercepties en power politics.
5.5.5. De VN zijn wél 'relevant' voor het beleid van de VS.
5.6. Conclusie.
II. Conclusie
III. Bibliografie
| home | lijst scripties | inhoud | volgende |