Bibliografie

Hoofdstuk 1: Bronnen

Artikel 1: Uitgegeven bronnen

• AMBROSIUS MEDIOLANUM, De excessu fratris sui Satyri. J.P. MIGNE, ed. (Patrologiae cursus completus. Series latina. 16). Parijs, 1845, 1289-1399.

• AUGUSTINUS HIPPONENSIS, De cura pro mortuis gerenda. J.P. MIGNE, ed. (Patrologiae cursus completus. Series latina. 40). Parijs, 1841, 591-609.

• BLED, O. Régestes des évèques de Thérouanne, 500-1563 (Publications de la Société des antiquaires de la Morinie). Saint-Omer, 1904.

• BRUNS, C. Fontes iuris Romani antiqui. Thübingen, 1871².

• CAROLUS MAGNUS, Codex diplomaticus. Capitularia. J.P. MIGNE, ed. (Patrologiae cursus completus. Series latina. 97). Parijs, 1851, 63-913.

• DE BETHUNE, J. Epitaphes et monuments des églises de Flandre d'après les manuscrits de Corneille Gaillard et d'autres auteurs, second partie: West-Vlaanderen. Brugge, 1896.

• DES MAREZ, G. “Documents relatifs aux excès commis à Ypres par les iconoclastes le 15 et 16 août 1556”, Bulletin de la Commission royale d’histoire, 89 (1925) 95-127.

• DES MAREZ, G. “Documents relatifs aux excès commis à Ypres par les iconoclastes (le 15 et 16 août 1566)”, Bulletin de la Commission royale d’histoire, 56 (1897) 547-582.

• DE SMET, J. “Les keures inédits du plus ancien livre de keures d’Ypres”, Bulletin de la Commission royale d’histoire, 95 (1930) 390-481.

• [ERMENS, J.] Recueil chronologique de tous les placards, édits, décrets, réglemens, ordonances, instructions et traités concernans les titres et marques d’honneur ou de noblesse, port d’armes, d’armoiries et autres distinctions depuis l’année 1431 jusqu’au mois de Mai 1785. 2 dln. Brussel, 1785.

• FAVREAU, R. Corpus des inscriptions de la France médiévale. 20 dln. Poitiers, 1978-...

• FEYS, E. EN NELIS, A. Les cartulaires de la pévôté de Saint-Martin à Ypres précédés d’une esquisse historique sur la prévoté. 2 dln. Brugge, 1880-1884.

• FRIEDBERG, A. Corpus iuris canonici. 2 dln. Leipzig, 1879.

• Gallia christiana, in provincias ecclesiasticas distributa in qua series et historia archiepiscoporum, episcoporum et abbatum regionum omnium quas vetus Gallia. Parijs, dl.5, 1731, 303-370.

• GREGORIUS TURONENSIS. Historia francorum. W. ARNDT en B. KRUSCH ed. (Monumenta Germaniae historica. Scriptores 2. Scriptores rerum merovingicarum, I). Berlijn, 1884.

• JOIGNY de PAMELE, J.L. Manuscrit relatif aux Seugneuries de Flandre. H. de Limburg-Stirum, ed. Oudenaarde, 1935.

• KEUSSEN, H. e.a. Die Matrikel der Universität Köln (Publikation der Gesellschaft für rheinische Geschichtskunde, 8). 7 dln. Bonn, 1919-1981.

• MANSI, J. Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio. 54 dln. Firenze, 1458-1798 (anastatische herdruk, Graz, 1960).

• MUS, O. Het cartularium van het O.L.Vrouwgasthuis te Ieper (Bijdragen tot de geschiedenis van de liefdadigheidsinstellingen te Ieper, VI-X). 5 dln. Ieper, 1965-1969.

• PONTAL, O. en AVRIL, J. Les statuts synodaux français du XIIIe siècle précédé de l’histoire du synode diocésain depuis ses origines (Collection de documents inédits sur l’histoire de France. Section de philologie et d’histoire jusqu’ à 1610. Série en -8°, 9, 15, 19 en 23). 4 dln. Parijs, 1971-1995.

• REUSENS E., SCHILLINGS A. en WILS J. Matricule de l’université de Louvain (Académie royale de Belgique. Commission royale d’histoire. Publications in -4°, 32. Collection de Chroniques belges inédites). 10 dln. Brussel, 1903-1980.

• THEODULFUS AURELIANENSIS. Capitula ad presbyteros parochiae suae. J.P. MIGNE ed. (Patrologiae cursus completus. Series latina, 105). Parijs, 187-224.

• VANDECASTELE-WERBROUCK, F. Epitaphes à Courtrai et Ypres et leurs environs aux 16e et 17e siècle. Brugge, 1871 (overdruk uit Annales de la société pour l’étude de l’histoire et des antiquités de la Flandre, 1871).

• VERMEERSCH, V. Grafmonumenten te Brugge voor 1578. 3 dln. Brugge, 1976.

Artikel 2: Onuitgegeven bronnen

• BRUGGE, RAB, C68: Manuscripten van J. Gailliard, met een deel niet uitgeven kerken.

• BRUGGE, RAB, fonds Thibault de Boesinghe, n° 13.

• BRUSSEL, KBR, II 4881, deel V, 137-150: Liber defunctorum in conventu Yprensi fratrum minorum.

• BRUSSEL, KBR, 7583: Recueil d’épitaphes de Flandre, extrait de C. Gailliard.

• BRUSSEL, KBR, II 4879 en II 4880: Gedenckbouck van sepulturen, tombene, zarcken, begraefplaetsen, memorien en gedachtenissen. Bij een versaemelt beschreven en in t’ vlaems vertaelt door Thomas van Houtte, Yprano, 1796.

• BRUSSEL, KBR, FG, ms., 1519-1527: Épitaphes de Flandre par Hellin, 1760-1773.

• BRUSSEL, KBR, FG, ms., 1641: Recueil d’épitaphes.

• BRUSSEL, KBR, FG, ms., 1643: Épitaphes divers par Hellin.

• BRUSSEL, KBR, FG, ms., 1647-1648: Épitaphier, XVIIIe eeuw.

• BRUSSEL, KBR, FG, ms., 1654: Superschriptien ende memorien van alle sepulturen ende epitaphien … binnen der stede van Brugghe, Cornelis Gaillaert.

• BRUSSEL, KBR, FG, ms., 1667: Eenighe verbeeldingen, opschriften, etc. op tomben, vensters, sepulturen binnen de stad Ipre, XVIIIe eeuw.

• BRUSSEL, KBR, FG, ms., 1668: Recueil d’épitaphes de quelques églises d’Ypres, J.J. Lambin, 1800.

• BRUSSEL, KBR, FM, 34: Épitaphier de Flandre et Pays-Bas de 1521 composé par Jacques le Boucq.

• BRUSSEL, KBR, FM, 36: Choix d’épitaphes relatives aux familles nobles et notables des quartier d’Ypres et de Furnes tirées d’ouvrages imprimés et manuscrits et notamment des épitaphiers écrits du chanoine Hellin (n° 1519-1527 du fonds Goethals à la biliothèque royale à Bruxelles) et de Mr d’Hooghe de la Gauguerie (n° fonds des manuscrits de la bibliothèque communale de Bruges) formé et recueilli par Messire Arthur Merghelynck, écuyer yprois, 1880-1888.

• BRUSSEL, KBR, FM, 40: Choix d’épitaphes, concernant les familles les plus notables, qui se trouvaient dans les églises à Ypres, formé au XVIIIe siècle, avec table alphabétique des noms dans le premier volume.

• BRUSSEL, KBR, FM, 41A: Extrait de l'épitaphier des Flandres etc. formé et écrit par Jacques le Boucq en 1521 pour les inscriptions funéraires des églises d' Ypres antérieures aux exploits des iconoclastes.

• BRUSSEL, KBR, FM, 41B: Grand épitaphier des églises paroissiales, conventuelles et hospitalières d’Ypres et épitaphier d’un grand nombres de localités des Pays-Bas par Jean-Jacques Lambin.

• DEN HAAG, KBN, 71 F 68: Recueil des épitaphs qui se trouvent à Ipres dans le pays retrocède et dans les environs de Tournay, door G.J. Gérard.

• GENT, RUG, G 5860: Afschrift van C. Gailliaert.

• GENT, RUG, G 12925: Grafschriftenverzamenling toebehorende aan L.G. de Crombrugghe Loovelde, XVIIe eeuw.

• IEPER, Kerkarchief St.-Jacob, n° 141: Register met opgave van de grafschriften die zich in de kerk bevonden vóór 1914.

• IEPER, Kerkarchief St.-Maarten, n° 296-297: Inventaris van de grafschriften in de St.-Maartenskerk te Ieper. Kopie van het handschriften berustende op de KBR, FM, n° 41.

• IEPER, Kerkarchief St.-Pieter, n° 156: Kopie van het register van de grafschriften in de kerk van St. Pieters bewaard vóór WO I opgemaakt door Jean-Jacques Lambin.

• IEPER, SAI, aanwinsten, n° 170: Overgeschreven grafschriften (14^e-17^e eeuw) van de familie van Dixmude.

• IEPER, SAI, FC, n° 19: Ancien épitaphier d’Ypres copié par Eug. Sanders, 1877.

• IEPER, SAI, FC, n° 20: Épitaphier tome I, à Jules Cordonnier, XIXe eeuw.

• KORTRIJK, SBK, FGV, n° 96: Varia concernant l’histoire de Belgique dossier sous portefeuille, comprenant deux extrait de la collection des épitaphes et anciens monuments de la ville d’Ypres, faite en 1798 et 1799 par J.J. Lambin.

• ST. OMER, B. M., ms. n° 580: Statuta sinodalia ad usum Morinensim, 1495.

Hoofdstuk 2: Werken

• ARIES, P. e.a. De dood in de Middeleeuwen-Death in the Middle Ages-La Mort au Moyen Age-der Tod im Mittelalter . XIe internationaal colloquium , Leuven, 21-13. V. 1979. Leuven, 1979.

• ARIES, P. Het uur van onze dood: duizend jaar sterven, begraven, rouwen en gedenken. Amsterdam, 1987.

• ARIES, P. Essais sur l'histoire de la mort en Occident du Moyen Age à nos jours. Parijs, 1975.

• ARIES, P. Het uur van de dood: duizend jaar sterven, begraven, rouwen en gedenken. Amsterdam, 1987.

• ARIES, P. Met het oog op de dood: Westerse opvattingen over de dood van de Middeleeuwen tot heden. Amsterdam, 1980².

• ARIES, P. Images of men and death. Cambridge, 1985.

• ARTONNE, A. e.a. Répertoire des statuts synodaux des diocèses de l’ancienne France du XIIIe à la fin du XVIIIe siècle (CNRS, Documents, études et répertoires publiés par l’institut de recherche et d’histoire des textes, 8). Parijs, 1969².

• AVRAMEA, A. “Mort loin de la patrie: l’apport des inscriptions paléochrétiennes”, in: G. CAVALLO en C. MANGO, red. Epigrafia medievale greca e latina. Ideologia e funzione (Bibliotece del centro per il collegamento degli studi medievale e umanistici in Umbria, 11). Spoleto, 1995, 1-65.

• AVRIL, J. “La paroisse médiévale et la prière pour les morts” in: J. LEMAÎTRE, red. L’église et la mémoire de la France médiévale. Parijs, 1986, 53-68.

• BASSET, S. Death in towns. Urban responses to the dying and the death 1000-1600. Leicester, 1992.

• BAUCH, K. Das mittelalterliche Grabbild; figurliche Grabmäler der 11. bis 15. Jahrhunderts in Europa. Berlijn, 1976.

• BEELE, W. Bijdrage tot de studie van de persoonsnamen uit het Ieperse in de XIIIe en XIVe eeuw. Onuitgegeven licentiaatsverhandeling, KULeuven, dept. linguistiek, 1959.

• BELONGE, J. Steenen charters, oude grafstenen (Heemschut-serie, 8). Amsterdam, 1948⁴ (1e uitg. 1923).

• BERNARD, A. La sépulture en droit canonique du décret de Gratien au Concile de Trente. Parijs, 1933.

• BERNT, G. e.a. “Epitaphium, Grabschrift, Grabrede”, Lexicon des Mittelalters, III (1986) 2072-2074.

• BIJSTERVELD, A.J.A. Laverend tussen Kerk en wereld. De pastoors in Noord-Brabant. 1400-1570. Nijmegen,1993.

• BINSHY, P. Medieval death: ritual and representation. Londen, 1996.

• BLITTERSDORFF, T. e.a. Die mittelalterlichen Grabmäler in Rom und Latium van 13. bis 15. Jahrhundert. 1. Band: Die Grabplatten und Tafeln. Rome-Wenen, 1981.

• BLOCKMANS, F. Het Gentsche stadspatriciaat tot omstreeks 1302 (Rijksuniversiteit Gent. Werken uitgegeven door de faculteit van de wijsbegeerte en letteren, 85). Antwerpen, 1938.

• BLOCKMANS, W. “The social and economic effects of plague in the Low Countries, 1349-1500”, Belgisch tijdschrift voor filologie en geschiedenis, 58 (1980) 833-863.

• BLOCKMANS, W. e.a. “Tussen crisis en welvaart: sociale veranderingen 1300-1500”, in: Algemene geschiedenis van de Nederlanden. 15 dln. Haarlem, 1977-1983, IV, 42-86.

• BONAERT, A. “Généalogie Immeloot (1405-1800). in: C. VAN RENYNGHE DE VOXVRIE, red. Tablettes des Flandres, dl. III, Brugge, 1950, 9-68.

• BONAERT, A. “Les premiers degrés des van Dixmude à Ypres. Une généalogie inédite imprimé d’Arthur Merghelynck”, L’intermédiaire des généalogistes/De middelaar tussen de genealogische navorsers, 36 (1981) 97-104.

• BONAERT, A. “Notes généalogiques sur les de Schildere, bourgeois d’Ypres”, L’intermédiaire des généalogistes/De middelaar tussen de genealogische navorsers, 37 (1982) 165-185 en 281-293.

• BOONE, M. en SCHOUPS, I. “Jan, Johan en alleman: voornaamsgeving bij de Gentse ambachtslieden (14^de-15^de eeuw), symptoom van een groepsbewustzijn?”, In J. DE ZUTTER, L. CHARLES en A. CAPITEYN, A., red. Qui valet ingenio. Liber amicorum aan Dr. Johan Decavele ter gelegenheid van zijn 25-jarig ambtsjubileum als stadsarchivaris van Gent. Gent, 1996, 40-62.

• BRAEKMAN, M. L'épigraphie tumulaire en France médiévale (XIe-XIIIe siècle). Onuitgegeven doctoraatsverhandeling. Universiteit van Poitiers, 1981.

• BRAET, H. en VERBEKE, W., red. Death in the Middle Ages (Mediaevalia Lovaniensia, Series 1: Studia, 9). Leuven, 1983.

• BRAS, A. en CORNILLIE, J.E. Sint-Maartenskerk van Yper voor, onder en na den wereldoorlog. Ieper, 1930.

• BUNTINCX, J. “Het archief van de raad van Vlaanderen en de locale geschiedenis”, in Handelingen van het XXXVI^e congres van de federatie van de kringen voor geschiedenis en oudheidkunde. Gent, 1956, 255-260.

• BUSH, M.L. Noble privilige. New York, 1983.

• CAMERLYNCK, B. De hervorming in de stad Ieper tussen 1520 en 1567. Onuitgegeven licentiaatsverhandeling, KULeuven, dept. Moderne geschiedenis, 1970.

• CAMERON, H.K. A list of monumental brasses on the continent of Europe. Londen, 1970.

• CARNIER, M. “De houding van het Ieperse Sint-Maartenskapittel tegenover de vestiging van niet-parochiale bidplaatsen vóór 1300”, in: J. VAN ACKER, red. Wevend aan het verleden. Liber amicorum O. Mus. Veurne, 1992, 59-68.

• CARNIER, M. Parochies en bidplaatsen in het bisdom Terwaan vóór 1300. Een repertorium van de dekenijen Veurne en Ieper en een overzicht van alle bidplaatsen van het bisdom (Algemeen rijksarchief en rijksarchief in de provinciën. Studia, 78). Brussel, 1999.

• CARNIER, M. Parochievorming in de stad Ieper tot 1300. Onuitgegeven licentiaatsverhandeling. KULeuven, dept. Moderne geschiedenis, 1988.

• CARNIER, M. “Het Parochiewezen te Ieper tot 1300.” in: D. MASURE en K. DE LILLE, red. De Sint-Maartenskathedraal te Ieper. 60 jaar kerkwijding 1930-1990. Ieper, 1990, 99-108.

• CHASSANT, A.A.L. Dictionnaire des abbréviations latines et françaises usitées dans les inscriptions lapidaires et métalliques, les manuscrits et les chartes du Moyen Age. Parijs, 1884.

• CHRISTOPHER, D. Death and burial in medieval England, 1066-1550. Londen, 1997.

• CONRADS, M. en KLINKHAMER, G. Elseviers kostuumgids. Westerse kledingsstijlen van de vroege Middeleeuwen tot heden. Amsterdam/Brussel, 1981.

• CONSTANDT, H. “De collegiale en kathedrale kerk Sint-Martinus, verminking, verwoesting en verrijzenis”, in: D. MASURE en K. DE LILLE, red. De Sint-Maartenskathedraal te Ieper. 60 jaar kerkwijding 1930-1990. Ieper, 1990, 27-80.

• CONSTANDT, H. “De Sint-Pieterskerk. Iepers oudste monumentale getuigenis”, in: Tien eeuwen St. Pietersparochie Ieper. Ieper, 1991, 39-74.

• CORNEILLE, J. m.m.v. DECONINCK, J. en MUS, O. Ieper door de eeuwen heen. Ieper, 1950.

• CREENY, W. Illustration of incised slabs of the continent. Norwich, 1891.

• DANIELL, C. Death and burial in medieval England 1066-1550. Londen, 1997.

• DEBRANDERE, F. Kortrijkse persoonsnamen omstreeks 1400 (Werken uitgegeven door de koninklijke commissie voor toponymie en dialectologie, 8). Tongeren, 1958.

• DEBRANDERE, F. Studie van de persoonsnamen in de kasselrij Kortrijk 1350-1400. Handzame, 1970.

• DECLERCK, P. “De middeleeuwse kapelanij in het bisdom Doornik”, in: Album Antoon Viaene. Aangeboden ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag. Brugge, 1970, 133-142.

• DELEPIERRE, A.M., LION, M. en HUYS M. Bouwen door de eeuwen heen. Inventaris van het cultuurbezit in België. Architectuur. Deel 11-1. Provincie West-Vlaanderen. Arrondissement Ieper. Kanton Ieper. Brussel, 1987.

• DE LICHTERVELDE, P. “Les «Lichtervelde». Haut-Bailis d’Ypres”, in: C. VAN RENYNGHE DE VOXVRIE, red. Tablettes des Flandres, deel III. Brugge, 1950, 203-237.

• DEMEY, J. “Proeve tot raming van de bevolking en weefgetouwen te Ieper van de XIIIe tot de XVIIIe eeuw”, Belgisch Tijdschrift voor Geschiedenis en Filologie, 28 (1950) 1031-1048.

• DESCHREVEL, A. “Het Belle-godshuis 1616-1915”, in: Septingentesimum iubilaeum hospicii dicti Belle. Ieper, 1976, 96-112.

• DE SCHRYVER, H. De oude landmaten in Vlaanderen. Gent, 1936.

• DES MAREZ, G. “Note sur l’emploi de la langue française à Ypres”, in: G. KURTH, red. La frontière linguistique en Belgique et dans le Nord de la France (Mémoires couronnés et autres mémoires publiées par l’academie royale des sciences, des lettres et des beaux-arts de Belgique, Collection en -8°, 48). 2 dln. Brussel, 1898, II, 107-124.

• DEVILLERS, L. “le Boucq (Jacques)”, Biographie nationale, V (1890-91) 535-536.

• DE VRIES, M. en TE WINKEL, L. Woordenboek der Nederlandsche taal. CD-ROM. Leiden, 1995.

• DEWILDE, J. Ieper, De verdwenen stad/The lost town/La ville disparue. Ieper, 1998.

• DE WIN, P. “De lagere adel in de Bourgondische Nederlanden”, Bijdragen tot de geschiedenis, 69 (1986) 171-207.

• DE WIN, P. “Queeste naar de rechtspositie van de edelman in de Bourgondische Nederlanden”, Tijdschrift voor rechtsgeschiedenis, 53 (1985) 223-274.

• DHANENS, E. “De parochiekerk Sint-Jan de Doper”, Academiae Analecta. Mededelingen van de koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van BelgiëI, 44 (1983) 13-20.

• DU CANGE, C. en FAURÉ, L. Glossarium mediae et infimae latinitatis. Parijs, 1938.

• DURLIAT, J. “Epigraphie et société. Problèmes de méthode”, in: G. CAVALLO en C. MANGO, red. Epigrafia medievale greca e latina. Ideologia e funzione (Bibliotece del centro per il collegamento degli studi medievale e umanistici in Umbria, 11). Spoleto, 1995, 169-196.

• FAVREAU, R. Epigraphie médiévale (L’atelier du médiéviste, 5). Turnhout, 1997.

• FAVREAU, R. Etudes d’épigraphie médiévale. 2 dln. Limoges, 1997.

• FAVREAU, R Les inscriptions médiévales (Typologie des Sources du Moyen Age occidentale, 35). Turnhout, 1979.

• FECHEYR, S. “Het stadspatriciaat te Ieper in de 13^e eeuw”, in: Federatie van de kringen voor Geschiedenis en oudheidkunde van België. 36^e congres. Gent 12-15 april 1955. Gent, 1956, 197-204.

• FUCHS, J. e.a. Lexicon latinitatis Nederlandicae medii aevi. 7dln. Leiden, 1977-…

• GAILLIARD, J. Bruges et le franc, ou Leur magistrature et leur noblesse avec des données historiques et généalogiques sur chaque famille. 6 dln. Brugge, 1857-1864.

• GENICOT, J.F. Introduction aux sciences auxiliaires traditionelles de l’histoire de l’art. Louvain-La-Neuve, 1984.

• GILLIODTDS- VAN SEVEREN, L. Coutume de la salle et chatellenie d' Ypres (Recueil des anciennes coutumes de la Belgique. Coutumes des pays et comté de Flandre, Quartier Ypres, I-II). 2 dln. Brussel, 1911.

• GLAZEMA, P. “Kerken en dodenbezorging in de Middeleeuwen”, in: J.E. BOGAERS e.a., red. Honderd eeuwen Nederland (Antiquity and survival, 2, 5-6). ’s Gravenhage, 1959, 236-245.

• GOUDRIAAN, K. “Ownership of graves in medieval parish churches in Holland”, in W. BLOCKMANS en A. JANSE, red. Showing status. Representation of social positions in the Late Middle Ages (Medieval texts and cultures of northern Europe, 2). Turnhout, 1999, 197-223.

• GRANSAIGNES d’HAUTERIVE, R. Dictionnaire d’ancien français Moyen Age et Renaissance. Parijs, 1947.

• GREENHILL, F.A. Incised effigial slabs. A study of engraved stone memorial in Latin Christianity c. 1100 to c. 1700. 2 dln. Londen, 1976.

• GROSSI GONDI, F. Trattato di epigrafia cristiana latina e greca del mondo romano occidentale (I monumento cristiani dei primi sei secoli, 1). Rome, 1920.

• HOUWEN, G., red. Tien eeuwen St.-Pietersparochie te Ieper. Ieper, 1991.

• Http://home.clara.net/williamlack/mbs/page.htm.

• HUYGHEBAERT, N. “Abbaye de Saint-Jean-au-Mont à Ypres”, in U. BERLIER e.a., red. Monasticon belge. Tome III: Flandre Occidentale. 3dln. Luik, 1960-1974, I, 17-48.

• HUYGHEBAERT, N. Les documents nécrologiques (Typologie des Sources du Moyen Age occidentale, 4). Turnhout, 1972.

• HUIZINGA, J. Herfsttij der Middeleeuwen. Studie over levens- en gedachtenvormen der veertiende en vijftiende eeuw in Frankrijk en de Nederlanden. S.l., 1997²¹.

• JANSSENS, P. “De evolutie van de Belgische adel”, L. DUERLOO en P. JANSSENS, red. Wapenboek van de Belgische adel van de 15^de tot de 20^ste eeuw. Brussel, 1992, 17-40.

• JANSSENS, P. De evolutie van de Belgische adel sinds de late Middeleeuwen (Gemeentekrediet. Historische uitgaven, reeks in -8°, 93). Brussel, 1998.

• JANSSENS, P. “De metamorfosen van de Belgische adel van de 15^de tot de 20^ste eeuw”, in: Recente inzichten in de geschiedenis van de adel. Studiedag Postuniversitair Centrum West-Vlaanderen, KULAK. S.l., s.d.

• KAJANTO, I. “Classical and christian. Studies in the Latin epitaphs of medieval and renaissance Rome”, Annales academiae scientiarum Fennicae, 203 (1980) 1-171.

• KAJANTO, I. “Dating in the latin inscriptions of medieval and renaissance Rome”, Arctos. Acta philologica Fennica, 11 (1977) 41-61.

• KLOOS, R.M. Einführung in die Epigraphik des Mittelalter und der frühen Neuzeit. Darmstadt, 1980.

• KNALL-BRSKOVSKY, U. e.a. Die mittelalterlichen Grabmäler in Rom und Latium von 13. bis 15. Jahrhundert. 2. Band: Die Monumentalgräber. Rome-Wenen, 1981.

• KOCH, W. “«Den Got Genad» Grabformular und Aufgaben der Epigraphik. Kult und Kultur des Todes spätmittelalterlicher Herrscher”, in: L. KOLMER, red. Des Tod des Mächtigen. Kult und Kultur des Todes spätmittelalterlicher Herrscher. Paderbron, 1997, 281-297.

• KOCH, W., red. Epigraphik 1982. Fachtagung für mittelalterliche und neuzeitliche Epigraphik. Klagenfurt 30. September- 3. Oktober 1982. Wenen, 1983.

• KOCH, W., red. Epigraphik 1988. Fachtagung für mittelalterliche und neuzeitliche Epigraphik Graz, 10.-14. Mai 1988. Wenen 1990.

• KOCH, W. “Epigrafische Bemerkungen zu den spätmittelalterlichen Grabdenkmälern in der Stadt Rom”, in: W. KOCH, red. Epigraphik 1982. Fachtagung für mittelalterliche und neuzeitliche Epigraphik. Klagenfurt 30. September- 3. Oktober 1982. Wenen, 1983, 77-86.

• KOCH, W. Literaturbericht zur mittelalterlichen und neuzeitlichen Epigraphik (1976-1984) (Monumenta Germaniae Historica, Hilfsmittel, 12). München, 1987.

• KOCH, W. en BORNSCHLEGEL, F.A. Literaturbericht zur mittelalterlichen und neuzeitlichen Epigraphik (1985-1991) (Monumenta Germaniae Historica, Hilfsmittel, 14). München, 1994.

• KOCH, W. en STEININGER, C., red. Inschrift und Material, Inschrift und Buchschrift: Fachtagung für mittelalterliche und neuzeitliche Epigraphik, Ingolstadt 1997 (Bayerische Akademie der Wissenschaften Philosophische-historische Klasse. Abhandlungen N.F., 117). München, 1999.

• KOLMER, L., red. Des Tod des Mächtigen. Kult und Kultur des Todes spätmittelalterlicher Herrscher. Paderborn, 1997.

• KÖRNER, H. Grabmonumente des Mittelalters. Darmstadt, 1997.

• LA CURNE DE SAINTE-PALAGE. Dictionaire historique de l’ancien langage françois ou Glossaire de la langue française depuis son origine jusqu’au siècle de Louis XIV. 10 dln. Parijs, 1875-1882.

• LABANDE, E. Répertoire des médiévistes (Publication du CESCM, 1/Cahiers de civilisation médiéval). Poitiers, 1960.

• LABANDE, E. en LEPLANT, B. Répertoire des médiévistes (Publication du CESCM, 5/Cahiers de civilisation médiéval). Poitiers, 1971.

• LAMBRECHT, D. en VAN ROMPAY, J. “De staatsinstellingen in het Zuiden van de 11^de tot de 14^de eeuw”, in: D.P. BLOK, W. PREVENIER en D.J. ROORDA, red. Algemene geschiedenis van de Nederlanden. 15 dln. Haarlem, 1977-1983, III, 77-134.

• LEITNER, F.W. “Epigraphik und Heraldik”, in: W. KOCH, red. Epigraphik 1982. Fachtagung für mittelalterliche und neuzeitliche Epigraphik. Klagenfurt 30. September- 3. Oktober 1982. Wenen, 1983, 21-30.

• LELOIR, M., e.a., red. Dictionnairedu costume et de ses accessoires des armes et des étoffes des origines à nos jours. Parijs, 1951.

• “Le tombeau de la femme de Hugonet, chancelier de Bourgogne, vicomte d’Ypres”, Annales de la société historique, archéologique et littéraire de la ville d’Ypres et de l’ancienne West-Flandre, 3 (1864-1865) 1-19.

• LOISE, F. “Lambin (Jean-Jacques)”, Biographie nationale. XI (1890-91) 187-190.

• LORCIN, M.-T. “Choisir un lieu de sépulture”, in: D. ALEXANDRE-BIDOM en C. TREFFORT, red. A réveiller les morts. La mort au quotidien l’Occident médiéval. Lyon, 1993, 244-252.

• LOURDAUX, W. en VERHELST, D. Inleiding tot de kerkelijke instellingen. Leuven, 1984.

• MADDENS, K. Het verschil tussen de ‘pointinghe’ en de ‘zettinghe’, voornamelijk iin het Brugse Vrije tijdens de periode 1515-1550 (Standen en landen, 44). Brussel, 1968, 29-58.

• MASURE, D. “De bewaarde en de verdwenen grafmonumenten in de Ieperse Sint-Maartenskathedraal”, in D. MASURE en M. DE LILLE, red. De Sint-Maartenskathedraal te Ieper. Ieper, 1990, 205-210.

• MASURE, D. “De derde grafsteen voor de leeuw”, in: D. MASURE en M. DE LILLE, red. De Sint-Maartenskathedraal te Ieper. Ieper, 1990, 26.

• MASURE D. en DE LILLE M., red. De Sint-Maartenskathedraal te Ieper. Ieper, 1990.

• MATTHYS, E. Onlusten te Ieper in 1303 en 1304: de rol van een interne opstand in het democratiseringsproces van een grote Vlaamse industriestad. Onuitgegeven licentiaatsverhandeling, KULeuven, dept. Moderne geschiedenis, 1999.

• MERGHELYNCK, A. Recueil de généalogies inédites de Flandre dressées sur titres et d’après d’anciens manuscrits. 2 dln. Brugge, 1877.

• MERGHELYNCK, A. Vademecum pratique et utile de connaissances historiques et indicateur nobiliaire et patricien de ces contrées renferment de nombreux inventaires de collections d’archives inédits jusqu’ici appartenant à plusieurs dépôts publics et privés de la Belgique; ou Catalogue-répertoire analytique, méthodique et raisoné de 555 manuscrits formés pour la plupart au moyen des documents y inventoriés, orné de sept planches en photo-typie et gravure. Doornik, 1896-1897.

• MERLEVEDE, J. Stad, vorst en schatkist: het Brugse en Ieperse financiewezen tussen middeleeuwen en nieuwe tijden (1405-1555). Onuitgegeven doctoraatsverhandeling, Brussel, 1985.

• MORA, B. “Le portrait du défunt dans les épitaphes (750-1300). Formulaire et stéréotypes”, Le Moyen Age: revue d’histoire et de philologie, 97 (1991) 339-353.

• MÜLLER-WILLE, M. e.a. “Grab, -formen, -mal”, Lexicon des Mittelalters, IV (1989) 1621-1628.

• MUS, O. “Godshuizen en ekonomie. Motieven en achtergronden bij de stichting van het godshuis Belle te Ieper”, in: Septingentesimum iubilaeum hospicii dicti Belle. Ieper, 1976, 55-95.

• MUS, O. “Mutaties in de samenstelling van de Ieperse stadsmagistraat in de 15^e eeuw”, in: J. HERREGAT, F. BECUWE en J. VAN ACKER, red. Getuigen in polderklei. Huldeboek dr. hist. Godgaf Dalle. Veurne, 1990, 77-92.

• MUS, O. “Pieter de Maets, stadsbouwmeester-ondernemer (Ieper, …/+1318)”, Handelingen van het genootschap voor Geschiedenis gesticht onder de benaming «Société d’Emulation» te Brugge, 130 (1993) 339-360.

• MUS, O. “Pieter Lansaem. Promotor van de nieuwe draperie te Ieper in de tweede helft van de 15^de eeuw”, Handelingen van het genootschap voor Geschiedenis gesticht onder de benaming «Société d’Emulation» te Brugge, 130 (1993) 61-88.

• MUS, O. en VAN HOUTTE, A., red. Prisma van de geschiedenis van Ieper: een bundel historische opstellen. Ieper, 1974.

• NIERMEYER, J., VAN DE KLIEFT, C. en LAKE-SCHOONBEEK, M. Mediae latinitatis lexicon minus. Abbreviation and index fontium. Lexique latin médiéval-français/anglais. A medieval Latin-French/English dictionary. Leiden/New York/Keulen, 1993.

• NIKITSCH, E.J. “Gedanken zur «Grabstein oder Grabplatte»”, in: W. KOCH, red. Epigraphik 1988. Fachtagung für mittelalterliche und neuzeitliche Epigraphik Graz, 10.-14. Mai 1988. Wenen 1990, 311-312.

• NOLET, W. en BOEREN, P. Kerkelijke instellingen in de Middeleeuwen. Amsterdam, 1951.

• NYS, L. La pierre de Tournai: son exploitation et son usage aux XIIIème, XIVème et XVème siècles (Tournai: art et histoire, 8). Doornik, 1993.

• OVERBOSCH, W.G. en DIEPENHORST, T.A. De dood verbloemen. Begraven en cremeren in Amsterdam: gedenktekens spreken (Prof. Dr. G. Van den Leeuw-stichting. Mededelingen, 57). Amsterdam, 1982.

• PAGE-PHILIPS, J. Macklin’s monumental brasses. Londen, 1972².

• PAGE-PHILIPS, J. Palimpsests. The backs of monumental brasses. Londen, 1980.

• PAGE-PHILIPS, J. “Three flemish fragments”, Transactions of the monumental brass society, 14 (1989) 324-328.

• PAMA, C. Rietstap’s handboek der wapenkunde. Leiden, 1961⁴.

• PANOFSKY, E., JANSON, H.W. en WANKE, M. Tomb sculpture: four lectures on its changing aspects from Ancient Egypt to Bernini. New York, 1992.

• PARAVICINI, W. “Expansion et intégration. La noblesse des Pays-Bas à la cour de Philippe le Bon”, Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis van de Nederlanden, 95 (1980) 298-314.

• PARAVICINI, W. “Soziale Schiftung und soziale Mobilität am Hof der Herzöge van Burgund”, Francia. Forschungen zur westeuropäische Geschichte, 5 (1977), 127-182.

• PARAVICINI, W. “Zur Biographie von Guillaume Hugonet Kanzler Herzog Karls des Kühnen”, in: Festschrift für Hermann Heimpel zum 70. Geburtstag am 19. September 1971. Göttingen, 1972, 2, 443-481.

• PIKHAUS, D. Levensbeschouwing en milieu in de Latijnse metrische inscripties: een onderzoek naar de invloed van plaats, tijd sociale afkomst en affectief klimaat (Verhandelingen van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone kunsten van België, klasse der Letteren, 83). Brussel, 1978.

• PIRENNE, H. “Les dénombrements d’Ypres aux XVe siècle ( 1412-1506)”, Vierteljahrschrift für Sozial- und Wirtschaftsgeschichte, 1 (1903) 1-32.

• PREVENIER, W. “Ambtenaren in stad en land in de Nederlanden. Socio-professionele evoluties (veertiende tot zestiende eeuw)”, Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden, 87 (1972) 44-59.

• PREVENIER, W. “La démographie des villes du comté de Flandre aux XIVe et XVe siècle. Etat de la question. Essai d’interprétation”, Revue du Nord. Histoire & Archéologie. Nord de la France, Belgique, Pays-Bas, 65 ( 1983) 255-275.

• PYCKE, J. “Prévoté de Saint-Martin à Ypres”, in U. BERLIER e.a., red. Monasticon belge. Tome III: Flandre Occidentale. 3dln. Luik, 1960-1974, III, 931-989.

• RÄDLE, F. “Epitaphium -zur Geschichte des Begriffs”, in: W. KOCH, red. Epigraphik 1988. Fachtagung für mittelalterliche und neuzeitliche Epigraphik Graz, 10.-14. Mai 1988. Wenen 1990, 305-310.

• ROLLAND, P. La sculpture tournaisienne. Brussel, 1944.

• SANDERS, G. Lapides memores. Païens et chrétiens face à la mort: le témoignage de l’épigraphie funéraire latine. Lega, 1991.

• SCHMIDT, G. “Zur terminologischen Unterscheidung mittelalterlicher Grabmaltypen”, in: W. KOCH, red. Epigraphik 1988. Fachtagung für mittelalterliche und neuzeitliche Epigraphik Graz, 10.-14. Mai 1988. Wenen 1990, 293-304.

• SEELIGER-ZEISS, A. “Grabstein oder Grabplatte? Anfragen zur Terminologie des mittelalterlichen Grabmals”, in: W. KOCH, red. Epigraphik 1988. Fachtagung für mittelalterliche und neuzeitliche Epigraphik Graz, 10.-14. Mai 1988. Wenen 1990, 283-291.

• Septingentesimum iubilaeum hospicii dicti Belle. Ieper, 1976.

• ‘s JACOBS, H. Idealism and realism: a study of sepulchral symbolism. Leiden, 1954.

• SIMONS, W. Bedelordekloosters in het graafschap Vlaanderen: chronologie en topografie van de bedelordenverspreiding vóór 1350. Brugge, 1987.

• SIMONS, W. Stad en apostolaat. De vestiging van de bedelorden in het graafschap Vlaanderen (ca. 1225- ca. 1350) (Verhandelingen van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België. Klasse der Letteren, 121). Brussel, 1987.

• STALLAERT, K.-F. Glossarium van verouderde rechtstermen, kunstwoorden en andere uitdrukkingen uit Vlaamsche, Brabantsche en Limburgsche oorkonden. Leiden, 1890.

• STIENNON, J. “Où en sont les études d’épigraphies en Belgique?” in: Verbonden der geschiedkundige en oudheidkundige kringen van België. 35^e congres. Kortrijk 26-30 juli 1953. Gent, 1954, 695-705.

• STRUBBE, E. en VOET, L. De chronologie van de Middeleeuwen en de Moderne Tijden in de Nederlanden. Brussel, 1960 (anastatische herdruk 1991).

• TAYLOR, J, red. Dies illa: death in the Middle Ages: proceedings of the 1983 colloquium. Liverpool, 1984.

• TEXIER, A. Qu’est-ce que la noblesse? Parijs, 1988.

• Trésor de la langue française. Dictionnaire de la langue du XIXe et du XXe siècle. 16.dln. Parijs, 1971-1992.

• TOLLEBEEK, J. “Het verleden in de negentiende eeuw. Arthur Merghelynck en het kasteel van Beauvoorde”, Verslagen en mededelingen van de koninklijke academie voor Nederlandse taal- en letterkunde, 109 (1999) 105-147.

• TRIO, P. “Bestuursinstellingen van de stad Ieper”, in: W. PREVENIER en B. AUGUSTYN, red. De gewestelijke en lokale overheidsinstellingen in Vlaanderen tot 1795. Brussel, 1997, 333-360.

• TRIO, P. “A medieval students confraternity at Ypres: The Notre Dame confraternity of Paris Students”, History of Universities, 5 (1985) 15-53.

• TRIO, P. De O.L.V.-Broederschap van de scholieren van Parijs te Ieper gedurende de late middeleeuwen (ca. 1330-1600). 2 dln. Onuitgegeven licentiaatsverhandeling, KULeuven, dept. Moderne geschiedenis, 1981

• TRIO, P. “De Ieperse St. Pieterskerk. Enige aspecten van haar middeleeuws kerkelijk en religieus leven”, in: Tien eeuwen St. Pietersparochie Ieper. Ieper, 1991, 121- 136.

• TRIO, P. “Ieperse begrafenistarieven uit eind XV -begin XVIde eeuw”, in: D. MASURE en K. DE LILLE, red. De Sint-Maartenskathedraal te Ieper. 60 jaar kerkwijding 1930-1990. Ieper, 1990, 109-121.

• TRIO, P. en SIMONS, W. “Achtergronden bij het ontstaan van de tuindagprocessie: bronnen en situering”, in: R. VINCKIER, red. Ieper tuindag. Zesde eeuwfeest. Een bundel historische opstellen. Ieper, 1983, 108-128.

• TRIO, P., VAN BELLE, R. en MUS, O. Pieter Lansaem. Bijdrage tot de studie van de jaargetijdenstichtingen te Ieper in de late Middeleeuwen (Bijdragen tot de geschiedenis van de liefdadigheidsinstellingen te Ieper, 12). Ieper, 1993.

• VALENTINITSCH, H. “Grabinschriften und Grabmäler als Ausdruck sozialen Aufstiegs im Spätmittelalter und in der frühen Neuzeit”, in: W. KOCH, red. Epigraphik 1988. Fachtagung fur mittelalterlische und neuzeitlische Epigraphik. Graz, 10.-14. Mai 1988. Wenen, 1990, 15-25.

• VALENTINITSCH, H. “Wirtschafts- und sozialgeschichtliche Aspekte der Inschriftensammlung”, in: W. KOCH, red. Epigraphik 1982. Fachtagung für mittelalterliche und neuzeitliche Epigraphik. Klagenfurt 30. September- 3. Oktober 1982. Wenen, 1983, 31-42.

• VAN BUEREN, T. Leven na de dood. Gedenken in de late Middeleeuwen. Utrecht/Turnhout, 1999.

• VAN CAENEGEM, R. Guide to the sources of medieval history (Europe in the Middle Ages, Selected Studies, 2). Amsterdam-New York-Oxford, 1978.

• VAN CAENEGEM, R. m.m.v. GANSHOF, F.-L., JOCQUÉ, L. en VAN DEN ABEELE, B. Introduction aux sources de l’histoire médiévale: : Typologie. Histoire de l'érudition médiévale. Grandes collections. Sciences auxiliaires. Bibliographie (Corpus christianorum, continuatio medievalis). Turnhout, 1997.

• VAN CASTER, E. en OP DE BEECK, R. De grafkunst in Belgisch Limburg, vloerzerken en -platen met persoonvoorstellingen (13^e tot 17 eeuw) (Maaslandse monografieën. Groot formaat, 4). Assen, 1981.

• VAN DEN ABEELE, B. La fauconnerie dans les lettres françaises du XIIe au XIVe siècle Mediaevalia Lovaniensia. Series I, studia, XVIII). Leuven, 1990.

• VANDEN BOGAERDE, E. “L’église de St. Martin à Ypres”, Annales de la société historique, archéologique et littéraire de la ville d’Ypres et de l’ancienne West-Flandre, 2 (1862) 236-289.

• VANDENPEEREBOOM, A. Le conseil de Flandre à Ypres précédé de Des cours de justice qui ont exercé juridiction souveraine sur la ville d'Ypres et la West-Flandre. Ieper, 1874.

• VANDENPEEREBOOM, A. Ypriana; notices, études, notes et document sur Ypres. 7 dln. Brugge, 1878-1885.

• VAN DE PUTTE, F. “Epitaphes copiés en 1629 par Christophe van Huerne, seigneur de Schiervelde”, Handelingen van het genootschap voor Geschiedenis gesticht onder de benaming «Sociétié d’Emulation» te Brugge, 23 (1871) 279-300.

• VAN DE PUTTE, F. “Généalogie des chatelains de Dixmude et leurs descendants connus sous le nom de famille de Dixmude”, Annales de la société historique, archéologique et littéraire de la ville d’Ypres et de l’ancienne West-Flandre, 1 (1861) 172-208.

• VAN DER ESSEN, L. “Pamelius”, The catholic encyclopedia. XI (1911), 435.

• VANDER MEERSCH, A. “GAILLIARD (Corneille)”, Biographie nationale. VII (1880-883), 427-429.

• VAN HELMONT, J. Dictionnaire de Renesse. 2 dln. Leuven, 1992-1994.

• VAN MINGROOT, E. Oorkondenleer. Cursus, KULeuven, dept. Geschiedenis, 1998-1999.

• VAN RENYNGHE DE VOXVRIE, C. “La famille Belle à Ypres”, in: C. VAN RENYNGHE DE VOXVRIE, red. Tablettes des Flandres. Deel 9. Brugge, 1969, 9-68.

• VAN RENYNGHE DE VOXVRIE, C. “La famille Belle à Ypres”, in: C. VAN RENYNGHE DE VOXVRIE, red. Tablettes des Flandres. Deel 10. Brugge, 1973, 392-416.

• VARENBERGH, E. “Huerne”, Biographie nationale, 9 (1886-1887) 622.

• VARENBERGH, E. “Hugonet”, Biographie nationale, 9 (1886-1887) 638-646.

• VERWIJS, E. en VERDAM, J. Middelnederlands woordenboek. 10 dln. ‘s Gravenhage, 1885-1929.

• VINCKIER, R., red. Ieper tuindag. Zesde eeuwfeest. Ieper, 1983.

• WARLOP, E. “De stichters van het Belle godshuis, kinderen van hun tijd”, in: Septingentesimum iubilaeum hospici dicti Belle. Ieper, 1976, 35-54.

• WEALE, J. Catalogues de frottures de tombes plates. Gent, 1859.

• WEALE, J. Des dalles et cuivres tumulaires. S.l., s.d.

Sigels

B. M.: Bibliothèque municipale

d.: : Deniers, denarii

FC: Fonds Cordonnier

FG: Fonds Goethels

FGV: Fonds Goethals-Vercruysse

FM: Fonds Merghelynck

KBN: Koninklijke Bibliotheek Nederland

KBR: Koninklijk Bibliotheek Brussel/Bibliothèque Royale Bruxelles

RAB: Rijksarchief Brugge

RUG: Rijksuniversiteit Gent

s.: schellingen, solidi

SAI: Stadsarchief Ieper