| 1543-1642, een eeuw Copernicanisme: ook voor de Zuid-Nederlander? (Steve Philips) |
| home | lijst scripties | inhoud | vorige | volgende |
7.1 MONOGRAFIEËN
BOSTYN (N.), CLOET (M.) en De VREESE (K.), Repertorium van de dekenale visitatieverslagen betreffende de Mechelse kerkprovincie (1559-1801)., Leuven, Belgisch centrum voor landelijke geschiedenis, 1989, 322 p.
BOTS (H.) en WAQUET (F.), La République des Lettres.,Parijs, Belin-De Boeck, 1997, 188 p.
BRAEKEN (L.), De dekenij Herentals (1603-1669)., Leuven, Universitaire pers, 1982, 252 p.
BREUGELMANS (R.), Christoffel Plantijn in Leiden (1583-1585)., Leiden, Bibliotheek der Rijksuniversiteit, 1989, 41 p.
CAPP (B.), Astrology and the popular press, English Almanacs 1500-1800., London, Faber and Faber, 1979, 452 p.
CLAES (F.), De thesaurus van Plantijn van 1573., ’s Gravenhage, Mouton, 1972, 57 p. +558 p.
CLAES (F.), Het Tetratglotton van 1562, ’s Gravenhage, Mouton, 1972, 192 p. + 662 p.
CLOET (M.) en TRIEST (A.), Itenarium visitationum Antonii Triest episcopi Gandavensis (1623-1654). De visitatieverslagen van bisschop Triest., Leuven, Universitaire pers, 1976, 577 p.
CLOET (M.), Het bisdom Brugge (1559-1984). Bisschoppen, priesters, gelovigen., Brugge, Westvlaams Verbond van Kringen voor Heemkunde, 1985, 634 p.
DAVIDS (C.A.), Zeewezen en wetenschap. De wetenschap en de ontwikkeling van de navigatietechniek in Nederland tussen 1585 en 1815., Amsterdam, De Bataafsche Leeuw, 1986, p. 518.
DE CRESCENZO (L.), De geschiedenis van de Griekse filosofie. Van de presocraten tot de neoplatonici., Amsterdam, Ooievaar, 1997, 434 p.
DIJKSTERHUIS (E.J.), De mechanisering van het wereldbeeld.(met een nawoord van Prof. Dr. K. van Berkel), Amsterdam, Meulenhoff, 1989, 594 p.
GEETS (H.), Het kerkelijk leven in de landsdekenij Mechelen volgens de visitatieverslagen van deken Antonius De Mol (1599-1616)., Leuven, K.U.L., (onuitgegeven licentiaatsverhandeling), 1960.
GIRALDO (O.), Vlugschriften bewaard in de centrale bibliotheek van de Rijksuniversiteit te Gent tot 1576 bestudeerd vanuit het oogpunt der journalistiek., Gent, R.U.G. (onuitgegeven licentiaatverhandeling), 1965, 228 p.(vakgroep Pers- en Communicatiewetenschappen).
HALLEUX (R.), OPSOMER (C.) en VANDERSMISSEN (J.), Geschiedenis van de wetenschappen in België van de Oudheid tot 1815., Brussel, Gemeentekrediet, 1998, 463 p.
HOSKIN (M.), Cambridge Illustrated History: Astronomy., Cambridge University Press, 1997, 392 p.
JANS (A.), Dekenale visitatie in het Mechelse, 1559-1598., Leuven, K.U.L., (onuitgegeven licentiaatsverhandeling), 1956.
JOHANNES (G.J.), Aenmerckingen op de tegenwoordige steert-sterre en drie lofdichten op Philips Lansbergen., Utrecht, H&S, 1986, 112 p.
JORINK (E.), Wetenschap en wereldbeeld in de Gouden Eeuw., Hilversum, Verloren, 1999, 118 p.
KATTENBERG (H.), Het kleine commentaar van Copernicus., Amsterdam, Babelboeken, 1999, 269 p.
KAUFMAN (W.J.) en FREEDMAN (R. A.), Universe., New York, W. H. Freeman and Company, 1999, 581 p.
LINDBERG ( D. C.), Pioniers van de westerse wetenschap., Amsterdam, Boom, 1995, 443 p.
MACHIELS (J.), VAN ACKER (K. G.) en VAN HOOYDONK (G.), Nicolaus Copernicus (1473 – 1543), Schatten van de Universiteitsbibliotheek te Gent 3., Gent, Rijksuniversiteit Gent, 1973, 83 p.
MARTENS (R.) en TRACHET (T.), Astrologie, zin of onzin?, Hadewijch, Antwerpen-Baarn, 1995, 277 p.
MORTIER (M.), Inhoudsanalyse van de Gentse Almanakken uit de 16de, 17de en 18de eeuw. Het schetsen van een wereldbeeld., Gent, R.U.G. (onuitgegeven licentiaatverhandeling), 1981, 325 p. (3 delen), (vakgroep Nieuwe Tijden).
MEEUS (H.), Ad maiorem dei Gloriam, Jezuïeten in de Nederlanden tijdens de 17de eeuw., Antwerpen, UFSIA, 1997, 69 p.
PADMOS (T.) en VANPAEMEL (G.) (red.), De Geleerde wereld van Keizer Karel. Catalogus Tentoonstelling Wereldwijs. Wetenschappers rond Keizer Karel. Leuven, Universitaire pers, 2000, 427 p.
PUMFREY (S.), ROSSI (P. L.) en SLAWINSKI (M.), Science, culture and popular belief in Renaissance Europe., Manchester, Manchester University Press, 1991, 331 p.
QUACKELBEEN (J.), De schoolboeken en de censuur in de 17de eeuw. Wat ze ons leren over het schoolleven uit die tijd., Gent, R.U.G. (onuitgegeven licentiaatverhandeling), 1958, 2 delen (faculteit pedagogie).
SALMAN (J.), Een handdruk van de tijd: de almanak en het dagelijks leven in de Nederlanden 1500-1700., Zwolle, Waanders, 1997 112 p.
SALMAN (J.), Populair drukwerk in de Gouden Eeuw, de almanak als lectuur en handelswaar., Zutphen, Walburg pers, 1999, 495 p.
SCHILLING (G.), Gezichten van de Maan. Feiten, fabels en fascinatie., Bloemendaal, Aramith Uitgevers, 1994, p. 216.
SCHWARZROCK (G.), Putzger Historische Weltatlas., Berlin, Cornelsen Verlag, 1997, 223 p.
SOBEL (D.), De dochter van Galileï, een verhaal van wetenschap, geloof en liefde, Amsterdam, Ambo, 2000, 416 p.
SUTTON (P. C.), De eeuw van Rubens., Antwerpen, Mercatorfonds, 1994, 319 p.
SYMOENS (H.) en VERHULST (A.), Geschiedenis van de Nederlanden., Gent, 1998, 214 p.
TOEBAK (P. M.), Kerkelijk-godsdienstig leven in westelijk Noord-Brabant, 1580-1652. Dekenale visitatieverslagen als bron., Breda, Drukkerij Salsedo, 1995, 296 p.
K.G. VANACKER, Schatten van de Universiteitsbibliotheek te Gent 3, Nicolaus Copernicus (1473-1543)., Gent, RUCB, 1973, 83 p.
VANDENHOLE (F.), Inventaris van Almanakken en kalenders., Gent, Rijksuniversiteit Gent, 1979, 188 p.
VAN DE PUTTE (M.), Het kerkelijk leven in de dekenij Oosterzele-Oordegem volgens de dekanale visitatieverslagen (1599-1774)., Leuven, K.U.L., (onuitgegeven licentiaatverhandeling), 1958.
VAN PETEGHEM (S.), Catalogus vliegende bladen. Fondsen., Gent, s.d., vijf volumes.
VAN DEURSEN (A. Th.), Volkskultuur in de reeks Het kopergeld van de Gouden Eeuw., II, Assen/ Amsterdam, Van Gorcum, 1978, 140 p.
VAN SELM (B.), Inzichten en Vergezichten. Zes beschouwingen over het onderzoek naar de geschiedenis van de Nederlandse boekhandel.,Amsterdam, Uitgeverij De Buitenkant, 1992, 124 p.
VAN SELM (B.), Boekcultuur in de Lage Landen, 1500-1800: bibliografie van publikaties over particulier boekenbezit in Noord- en Zuid-Nederland, verschenen voor 1991., Utrecht, H&S, 1993, 210 p.
VERMEIR (R.), Algemene Inleiding tot de Geschiedbeoefening II, partim Nieuwe Tijden., Gent, Universiteit Gent, 1999, 128 p.
VERWIJS (E.) en VERDAM (J.), Middelnederlandsch woordenboek (10 delen)., ’s Gravenhage, Martinus Nijhoff, 1885.
WHITE (M.), Galileo Galileï, het verhaal van een briljant Italiaans geleerde die door de inquisitie werd vervolgd., Leuven-Amsterdam, Infodok, 1991, 63 p.
WEEMAES (R.), Visitatieverslagen van Karel Maes, bisschop van Gent. Diarium mei –juni 1611., Brussel, Koninklijke Belgische academie. Koninklijke commissie voor geschiedenis, 1987, 289 p.
WILDIERS (M.), Kosmologie in de Westerse cultuur., Kapellen, Uitgeverij Pelckmans, 1989, 344 p.
7.2 Artikels
BOCKSTAELE, Wiskunde in Geschiedenis van de wetenschappen in België van Oudheid tot 1815., Brussel, Gemeentekrediet, 1998, p. 114-144..
BLOCKMANS (W. P.), De vorming van een politieke unie (veertiende-.zestiende eeuw), in Geschiedenis van de Nederlanden., Rotterdam, Universitaire Pers, 1993, pp. 45-116.
BRUNEEL (C.), De Spaanse en Oostenrijkse Nederlanden (1585-1780), in Geschiedenis van de Nederlanden., Rotterdam, Universitaire Pers, 1993, pp. 181-218.
CRUPP (J. C. C.), The New Science and the Public Sphere in the Premodern Era, in Science in context., Cambridge, Cambridge University Press, VI, 3, 1995, pp. 487-507.
DE NAVE (F.), De Moretussen en de Antwerpse boekgeschiedenis, in De Gulden Passer., Antwerpen, Vereniging der Antwerpsche Bibliofielen, 1996, pp. 268-304.
ELKHADEM (H.), De Cartografie, in Geschiedenis van de wetenschappen in België van Oudheid tot 1815., Brussel, Gemeentekrediet, 1998, pp. 197-216.
HALLEUX (R.), De Verstomming van het kosmologisch debat na de veroordeling van Galilei, in: Geschiedenis van de wetenschappen in België van de Oudheid tot 1815., Brussel, Gemeentekrediet, 1998, pp. 169-178.
HALLYN (F.), De kosmologie: Van Gemma Frisius tot Wendelen, in Geschiedenis van de wetenschappen in België van de Oudheid tot 1815., Brussel, Gemeentekrediet, 1998, pp.145-168.
JOHANNES (G. J.), Inleiding in Jacob Cats. Aenmerckinghe op de tegenwoordige Steert-Sterre en drie lofdichten op Philips Lansbergen., Utrecht, H&S uitgevers, 1986, pp.5-60.
MEEUS (H.), Jan Moretus en de Noordnederlandse boekhandel 1590-1610, in De Gulden Passer., Antwerpen, Vereniging der Antwerpsche Bibliofielen, 1996, pp. 343-369.
T. PENNEMAN, Astrologie in de eeuw van Mercator. Een reeks schetsen, in Voorlichtingsreeks van Oostvlaams verbond van de kringen voor geschiedenis., Sint-Niklaas, Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas, Nieuwe reeks nr. 31, pp. 27-158.
PLEIJ (H.), De Stedelijke Literatuur, in Stad in Vlaanderen. Cultuur en maatschappij: 1477-1787., Brussel, Gemeentekrediet, 1991, pp.172-181.
PORTER (R.), The Scientific Revolution and Universities., in A history of the university in Europe.,Cambridge, CUP, 1996, pp. 531-562.
RUSSEL (J. L.), Catholic Astronomers and the Copernican system after the condemnation of Galileo, in Annals of Science, XLVI,1989, pp. 361-375.
SOLY (H.), Economische en sociaal-culturele structuren: continuïteit en verandering., in Stad in Vlaanderen. Cultuur en maatschappij: 1477-1787., Brussel, Gemeentekrediet, 1991, pp. 31-44.
VAN DER STOCK (J.), prenten en visuele communicatie in de 16de eeuw in Stad in Vlaanderen. Cultuur en maatschappij: 1477-1787., Brussel, Gemeentekrediet, 1991, pp. 183-208.
VANDENBROECKE (C.), Werkinstrumenten bij een historisch en sociaal-economische synthese, 14de-20ste eeuw, in Arbeid in veelvoud. Een huldeboek voor Jan Craeybeckx en Etienne Scholliers, Brussel, 1988, p. 260-274
VANDENBRUANE (J.), Tycho Brahe, een koning onder de astronomen, in Heelal.,XLVI, 11, 2002, pp. 284-286.
VAN DE VYVER (O.), De wetenschappen, in Antwerpen in de zeventiende eeuw., genootschap voor de Antwerpse geschiedenis, 1989 pp. 251-254.
VERMIJ (R.H.), Het Copernicanisme in de Republiek, in Tijdschrift voor geschiedenis., jaargang 106, 3, 1993, pp. 349-367.
VAN PAEMEL (G.), “Terra autem in aeternum stat”. Het kosmologie-debat te Leuven., in De Zeventiende eeuw., II, 1986, pp. 101-117.
VOET (L.), Some considerations on the production of the Plantin Press, in Liber amicorum Herman Liebaers., Bruxellis, Gemeentekrediet van België, pp. 358-369.
7.3 Internetadressen.
http://www.wsu.edu:8000/~brians/hum_303/faust.html
http://cassfos02.ucsd.edu/physics/ph7/images/history/tycho_univ.gif
http://www2.potsdam.edu/PHYS/islamma/Phys335Ch04ModernAstro.htm
7.4 Bronnen
De volgende lijst is er één van de geraadpleegde almanakken uit de Gentse Universiteitsbibliotheek[262], gevolgd door het plaatsnummer
S.L.
Eenen kalendier historiael met de iaermercten van diversche landen, steden en vrijheden.
S.n. S.d. (16de eeuw)BL 8366(1)
Antwerpen
Almanach…door Peter Blecquemerius.
Hieronymus Verdussen den Jongere:
1630R 1527(6)
1631R 1527(7)
Almanach…door R.F. Verdonck, Cousijn vanden overleden Ian Franco van Eersel.
Hieronymus Verdussen:
1632R 1527(8)
Almanach…door Andries vander Poorten.
Godtgaf Verhulst:
1633R 1527(9)
1634R 1527(10)
Almanach…door…Jan Franco
Wwe Jan Cnobbaert:
1638 (3 ex.)R 1571
1638R 1527(11)
Almanach…door Henricus Kilianus.
Wwe Jan Cnobbaert:
1640R 1527(15)
Almanach oft journael…door Peter Hassart van Armentiers.
Christoffel Plantijn:
1570A 17777
Almanach…door Peter Blecquemerius.
Hieronymus Verdussen den Jongere:
1635R 1527(6)
1636R 1527(7)
Almanach ende prognosticatie…door D. Augustinum Strovanum Malinen.
Pieter van Tongeren
1583G 2481(1)
De groote prognosticatie vanden landluyden, durende also lange als de werelt staat….
Maarten Nuyts:
S.d. (waarschijnlijk 1553 of 1572) Meul 75
Den grooten ende eewigen almanach…by Fransois Rapaert.
Hans de Laet:
S.d. (wellicht 1550)A 12780
Kalender oft jounael…door Ian Franco
Arnout ’s Conincx:
1615A 6839
Prognosticatie…door Peter van Goorle…
Wwe Jacob van Liesveldt:
1565A 22674
Prognosticatie van…Anthonis van Ferrarien, ghenoemt Torquatus…
Jean Mollyns:
1566A 1178
Eenen schoone prophetie…door Anthonius Torquatus…
Marten Nuyts:
1544R 1250
Gent
Almanach…door Ian Verniere.
Gaultier Manilius:
1587G 14776
Almanach…door Ioos de Scheppere.
Gerlacus Graet:
1634G 14776(10)
1641G 14776(8)
1642G 14776(9)
Almanach…door Ioos de Scheppere.
Gerlacus Graet:
1638G 2536
Almanach…door Philips de Dyn…
Gerlacus Graet:
1638G 2505
Almanach…door Philips de Dyn…
Gerlacus Graet:
1639G 14777(7)
Almanach…door Ionnes Willemsens…
Servaes Manilius:
1643G 14777(10)
Almanach ende prognosticatie…door Liévin van Thuyne.
Gaultier Manilius:
1617G 14777
1618G 14777(1)
1619G 14777(2)
Almanach ende prognosticatie…door Pieter vander Meeren…
Jan Vanden Steene:
1620G 14777(3)
1621G 14777(4)
1622G 14776(1)
1623G 14776(2)
Almanach ende prognosticatie…door Pieter Bleckemerie.
Jan Vanden Steene:
1624G 2534
Almanach ende prognosticatie…door Pieter Bleckemerie…
Jan Vanden Steene:
1624G 14776(3)
1625G 14776(4)
1626G 14777(5)
1627G 14776(6)
1628G 14776(7)
Wwe Jan Vanden Steene:
1629G 14776(8)
Anna Vanden Steene:
1630G 14776(9)
Almanach ende prognosticatie…door Adriaenen Claeis
Gaultier Manilius:
1627G 2438
Almanach ende prognosticatie door Joos Verniers.
Servaes Manilius:
1636G 14777(5)
1637G 14777(6)
Almanack ende prognosticatie…door Pieter Catoir…
Gheeraert Van Salenson:
1567G 2474
Der cooplieden handboucxkin…
Joos Lambrecht:
1544G 201
1545G 202
1546G 205
Der cooplieden handboucxkin…
Pieter de Keysere voor Victor de Dayn:
1545G 165
1546 (3 ex.)G 169-171
Nieuwe almanach ende prognosticatie…door Glaude Garnier…
Gaultier Manilius:
1583G 2481
Valuacye boucxkin: met eenen calendier eeulic durende…
Joos Lambrecht:
S.d. G 213
1544G 2472
In het Antwerpse Plantijn-Moretusmuseum zijn er ook een paar exemplaren van almanakken aanwezig:
Almanach ende Prognosticatie van Jare ons heeren…
Valentijn van Goorle
1583R 37.4(8)
Almanach ende Wonderlijcke Prognosticatie vant jare…
Hendrik Wouters
1588R 37.4(10)
De volgende lijst geeft de geraadpleegde pamfletten weer die in de Gentse Universiteitsbibliotheek te vinden zijn:
Zijne Practica. Met de beschrijvinghe vande Comeet. Als oock…
Nicolaus Mulerius
1608Meul 1098
Verklaringhe om yegelijcken te adverteren vande dreyghementen Gods…
Nicolai Baulduinium
1618Meul 1537
Corte beschrijvinghe ende Afbeeldinghe des seer grooten …
Jacob Marcus
1619Meul 1538
Bediendenisse vande Nieuwe Comete…
D. Saxum Fontanum
1619Meul 1539
Hemelsche Trompet Morgenwecker ofte Comeet met een Langebaert…
Nicolaus Mulerius
1618Til 1352
Aenmerckingen op de tegenwoordig Steert-sterre, ende den loop…
Jacob Cats
1618Til 1576
Eén geraadpleegde pamflet bevindt zich in het Plantijn-Moretusmuseum:
Beschrijvinghe der Nieuwer Comete…
Joannes Portantius
1577R 63.8
In de Utrechtse universiteitsbibliotheek liggen er ook een twee geraadpleegde pamfletten:
Hemelsche Trompet Morgenwecker ofte Comeet met een Langebaert…
Nicolaus Mulerius
1618 F. qu 499 (rariora)
Comeet-Boecxken zijnde een corte chronijcsche beschrijvinge…
Pieter Jansz Twisck
1624 F. qu 7218 (rariora)
De volgende lijst geeft de geraadpleegde boeken weer die in de Gentse universiteitsbibliotheek liggen:
Cosmographie oft Beschrijvinghe der geheelder werelt.
Petrus Apianus en Gemma Frisius
1553A 5111
Van die wonderlijcke nieuwe Sterre openbarende in den hemel…
Henrick vander Loe
1572Res 1245
Nieuwe onderwijsinghe op den principaelste puncten der Navigatien.
Michel Coignet
1589Res 999
De Bedenckingen op de Dagelijkschen en de Jaerlijckschen loop…
Philips van Lansbergen
1629G 7895(2)
1629G 7899(2)
1629G 8100
1666G 7896
De Revolutionibus orbium coelestium.
Nicolaus Copernicus
1566Math. 390(a)
Mathematische ofte Wisconstige bewysredenen, waer mede…
R. Cardinael
1635G 7895(4)
Enkele boeken bevinden zich in de Antwerpse Stadsbibliotheek:
De Bedenckingen op de Dagelijkschen en de Jaerlijckschen loop…
Philips van Lansbergen
1629SBA 532935
Nieuwe onderwijsinghe op den principaelste puncten der Navigatien.
Michel Coignet
1580SBA D 44078
Cosmographie oft Beschrijvinghe der geheelder werelt.
Petrus Apianus en Gemma Frisius
1553SBA G 61485
De volgende lijst geeft de visitatieverslagen weer, de meeste hiervan zijn reeds gedrukt en uitgegeven:
BOSTYN (N.), CLOET (M.) en De VREESE (K.), Repertorium van de dekenale visitatieverslagen betreffende de Mechelse kerkprovincie (1559-1801)., Leuven, Belgisch centrum voor landelijke geschiedenis, 1989, 322 p.
RUGent-BIB BIB. N. 063133
BRAEKEN (L.), De dekenij Herentals (1603-1669)., Leuven, Universitaire pers, 1982, 252 p.
RUGent-BIB BIB. P. 3028
CLOET (M.) en TRIEST (A.), Itenarium visitationum Antonii Triest episcopi Gandavensis (1623-1654). De visitatieverslagen van bisschop Triest., Leuven, Universitaire pers, 1976, 577 p.
RUGent-BIB BIB V. 009545/A/45
CLOET (M.), Het bisdom Brugge (1559-1984). Bisschoppen, priesters, gelovigen., Brugge, Westvlaams Verbond van Kringen voor Heemkunde, 1985, 634 p.
OBBrugge 938.1 BISD.
GEETS (H.), Het kerkelijk leven in de landsdekenij Mechelen volgens de visitatieverslagen van deken Antonius De Mol (1599-1616)., Leuven, K.U.L., (onuitgegeven licentiaatsverhandeling), 1960.
KULeuven-BIBC THL4449
JANS (A.), Dekenale visitatie in het Mechelse, 1559-1598., Leuven, K.U.L., (onuitgegeven licentiaatsverhandeling), 1956.
KULeuven-BIBC THL4304
TOEBAK (P. M.), Kerkelijk-godsdienstig leven in westelijk Noord-Brabant, 1580-1652. Dekenale visitatieverslagen als bron., Breda, Drukkerij Salsedo, 1995, 296 p.
RUGent-BIB BIB. N. 63133
WEEMAES (R.), Visitatieverslagen van Karel Maes, bisschop van Gent. Diarium mei –juni 1611., Brussel, Koninklijke Belgische academie. Koninklijke commissie voor geschiedenis, 1987, 289 p.
KULeuven-GBIB M949.3.093COMM/93
Enkele Woordenboeken bevinden zich in de leeszaal van de Gentse Universiteitsbibliotheek:
CLAES (F.), De thesaurus van Plantijn van 1573., ’s Gravenhage, Mouton, 1972, 57 p. +558 p.
RUGent-BGRL BGRL. WDB 110 B
CLAES (F.), Het Tetratglotton van 1562, ’s Gravenhage, Mouton, 1972, 192 p. + 662 p.
RUGent-BGRL BGRL. WB. HI. NED. 005.
| home | lijst scripties | inhoud | vorige | volgende |
[262] F. VANDENHOLE, Inventaris van almanakken en kalenders., Gent, Rijksuniversiteit Gent, 1979, pp 3-114.