BIBLIOGRAFIE

 1. BRONNEN

A. Onuitgegeven bronnen

STADSARCHIEF BRUGGE (SAB) - OUD ARCHIEF BRUGGE (OAB)

inventaris: VANDE WALLE (A.). Beknopte inventaris van het stadsarchief te Brugge. Deel 1: oud archief. Brugge, gemeentebestuur, 1979

409. Academie

inventaris: SCHOUTEET (A.). Inventaris van het archief van de koninklijke academie voor schone kunsten te Brugge (1717-1892). Brugge, gemeentebestuur, 1958, 49 p.

 1. "Bouck van de confrerie van de vry ende exempte schilder- ende teeckenconst, opghereght binnen de stadt van Brugghe onder de bescherminghe van den heylighen evangelist Lucas" (bevat afschriften i.v.m. de oprichting van de academie in 1717-1720 en de heroprichting in 1738-1739, resoluties van het bestuur 1721-1754, handtekeningen van de personen die als confrater toetreden 1721-1771 en een alfabetische lijst van de confraters in 1763). (register)

 2. resoluties 1756-1826 (omslag)

 3. resolutieboek 1775-1822 (register)

 10. ingekomen brieven 1767-1825 (omslag)

 18. afschrift van brief van de fiscaal te Gent aan het Brugs stadsbestuur om advies inzake een rekwest dat in 1778 door de academie aan de regering gestuurd was, om maatregelen tegen personen die een private tekenschool oprichten. (1 stuk)

 19. verzamelband met het algemeen reglement (1775), het reglement voor de leerlingen (1775) , een lijst met de confraters (ongedateerd, 1775), reglement voor de leerlingen van de Ieperse academie (1778), reglement voor de principaal en de leraars (1775), reglement voor de klerk (1773), inschrijvingslijsten voor een lening t.v.v. de academie (1772), resoluties van het bestuur in verband met de prijskampen (1766-1793), stukken betreffende de huldiging van Suvée (1771) en Pieter Goddyn (1782 en 1787), grondplannen van de academies van Brugge, Gent, Brussel, Antwerpen, Rijsel, Mechelen, Parijs en Rouen (vermoedelijk eind 18de eeuw), lijst van leerlingen die in de wedstrijden een prijs hebben behaald (1740-1826) (register)

 20. Guldenboek van de academie (register)

 25. lijst van de confraters van de academie op 18/10/1774 (6 stukken)

 26. Index op de namen van de confraters van de academie, vermeld in het inschrijvingsregisters over de jaren 1721-1781. (Het bedoelde inschrijvingsregister bestaat niet meer) (katern)

 27-37: boekjes met inschrijvingen van nieuwe confraters, 1776-1805 (10 katernen)

 43. leerlingenregister, 1755-1763, opgesteld door principaal Matthias De Visch. Meestal staat het beroep van de leerling erbij vermeld (register)

 44. naamlijst van de leerlingen, 1775-1790, met opmerkingen van de wekelijkse commissarissen. Achteraan staan de opeenvolgende samenstellingen van de jointe over 1780-1800 vermeld. (register)

 45. naamlijst van de leerlingen en rapporten van de wekelijkse commissarissen, 1791-1826 (register)

 55. inventaris van de registers en de losse stukken, toebehorende aan de academie, overgedragen door uittredend secretaris Verhulst aan zijn opvolger Jan Slock, 1775 (2 stukken)

 62-73. gelegenheidsgedichten, gemaakt naar aanleiding van de plechtige prijsuitreikingen van 1757, 1759, 1761, 1763, 1766, 1770, 1778, 1780, 1782, 1786, 1788 en 1800. Deze stukken zijn geplakt op linnen dat bevestigd is op een houten raam van ca 106 bij 56 cm. De teksten zijn steeds met schilderwerk omlijst. Sommigen zijn dringend aan restauratie toe.

 86-87. gelegenheidsgedichten, gemaakt naar aanleiding van plechtige ontvangsten van Jozef Suvée, 1771 en 1780. Deze gedrukte stukken hebben hetzelfde formaat en uitzicht als de hierboven vermelde stukken.

 89. drukwerk, zoals: reglementen, gelegenheidsdruksels, redevoeringen, uitnodigingen, nieuwsbladen etc., 1757-1815. (omslag)

 92. rekeningen 1769-1778: bevat zowel de algemene rekeningen van de thesauriers Simon P. Van Overloope en Pieter A. Van Huele als de speciale rekeningen van Willem Pavot, die aangesteld was om de bijdragen van de confraters te innen. (register)

 93. rekeningen van thesaurier Jozef Van Praet, 1778-1787 (register)

 94-97. rekeningen van thesaurier Jozef Van Praet, 1787-1791 (telkens 1 katern)

 98-102. rekeningen van thesaurier Pieter A. Van Huele, 1791-1797 (telkens 1 katern)

 103-104. rekeningen van thesaurier C.J. Bouuaert, 1797-1798 (telkens 1 katern)

 105-107. rekeningen van thesaurier Frans Bouuaert, 1799-1802 (telkens 1 katern)

 144. bijlagen tot de rekeningen, 1778-1793 (omslag)

 145. bijlagen tot de rekeningen, 1801-1802 (omslag)

 178. register van alle obligaties die aan de academie geleend werden in 1756, en later door loting afgelost werden (register)

 179. register van alle obligaties die aan de academie geleend werden op 1/12/1774 (register)

 185. lijst van de vrijwillige bijdragen in de kosten van het schilderen van het academiegebouw langs de buitenkant, 1791 (1 stuk)

 186. rekening van het schilderen van de gebouwen van de academie langs de buitenkant, opgemaakt door principaal P. De Cock, 1791 (1 stuk)

 187. intekenlijsten op de feestmalen, ingericht door het bestuur van de academie, 1778-1821 (omslag)

 230. LEDOULX (P.). Levens der konst-schilders, konstenaers en konstenaeressen, soo in 't schilderen, beeld-houwen als ander konsten, dewelke van de stadt van Brugge gebooren syn ofte aldaer hunne konsten geoeffent hebben... Deze autograaf werd door de auteur in 1796 aan de academie geschonken, maar werd ook nog daarna bijgewerkt.

 234. aantekeningen betreffende het gedrag en de vlijt van de leerlingen van de afdeling bouwkunde, 1787-1788 (1 stuk)

 239. inventaris van al de voorwerpen in de academie voorhanden, 1840 (1 katern)

 240. catalogus van alle kunstwerken in de academie, 1840 (1 katern)

 243. varia

 244. stukken i.v.m. de feesten voor Jozef Suvée.

314. Ambachten: beeldenmakers

 + inschrijvingsboekjes

 + keurboek

 + lijst van ongehuwde personen, 1747

 + inventaris van goederen, 1796

 + processtukken en andere dossiers

389. Rederijkerskamer H. Geest

 1. annalen (register)

 3. resolutieboek 1711-1757 (register)

 4. resolutieboek 1757- (register)

1. Brieven van het Hof

 + 1738-1779 (1 portefeuille)

109. Autografen

 + 115: Norbert Heylbrouck sr

 + 1133: Joseph Gombert

 + 1287: Jan Faulte

 + 1372: François Joseph Vander Donckt

118. Resolutieboeken van het Brugse stadsbestuur

 + boek van 1753-1756

120. en 121. Hallegeboden

handschriftelijke inventaris

 + register 18: 1711-1722

 + register 19: 1722-1726

 + register 23: 1749-1763

 + register 24: 1763-1775

 + register 25: 1775-1786

122. Plakkaten

handschriftelijke inventaris

 + register 22, N° 20: "Deductie ofte demonstratyf bewys van de onderganck ende ruine van H. Pullinx (d'oude)..."

 + register 26, N° 33: reglement academie 1775

 + register 36, N° 24: ordonnantie van 17-18/6/1790

202. Bekommerde en onsolvente boedels

getypte inventaris en index

 + 281. Louis de Lessue, 1782

207. Staten van Goed, 2de reeks

SCHOUTEET (A.), DE GROOTE (J.) e.a. Index op de boedelbeschrijvingen en -rekeningen: staten van goederen. Brugge, gemeentebestuur, 1873, 106 p.)

 + 10079: Marc Van Duvenede, +1730

 + 10444: Frans De Mey, +15/6/1739

 + 11781: Paulus Poncheau, +24/3/1757

 + 12219b: Matthys De Visch, +23/4/1765

 + 12574: Pieter Pepers

 + 12587: Simon Pieter Van Overloope, +25/11/1769

 + 12883: Jan Van Hecke, +25/5/1777

 + 12965: Lambert de Ronquier, +3/2/1777

 + 13082: Pieter Brael, +9/11/1777

 + 13214: Albert Rietaghe, +10/9/1781

 + 13808: Emmanuel Van Speybrouck, +27/9/1787

 + 14033: Karel Benninck, +21/11/1791

 + 16965: Jacob De Smit, +1787

216. Stadsrekeningen

 + rekening van 1725-1726

 + rekening van 1739-1740

530. Familie-archieven

 + familie-archief Suvée & Ducq

539. Handschriften

 + LEDOULX (P.). Levens der geleerde en vermaerde mannen der stad Brugge, 2 dln, omstreeks 1800 (N°539)

ALGEMEEN RIJKSARCHIEF BRUSSEL (ARAB)

Geheime Raad - Oostenrijkse periode: cartons

getypte inventaris 124A

 + 1051a en b: academies & société topographique (2 porte- feuilles)

Huis van Karel van Lotharingen

VAN RIE (A.). Inventaire des archives de la Maison de Charles de Lorraine. Brussel, ARA, 11981, 349 p.(inv.221)

 + liasse 39: bevat o.m. rekeningen van Garemijn voor versch. schilderijen

 + liasse 56: rekeningen m.b.t. de bouw van het nieuwe paleis

 + liasse 62: idem

 + liasse 63: idem

 + liasse 64: idem

 + liasse 65: idem

 + liasse 66: idem

 + liasse 76: bevat o.m. een rekening van Norbert Heylbrouck

Secretarie van Staat en Oorlog

GAILLARD (A.) & DE BREYNE (E.). Inventaire sommaire des archives de la secrétairerie d'état et de guerre. Brussel, ARA, 1991, 71 p. (toegangen in beperkte oplagen n° 100)

 + 2081: rekwesten aan de landvoogd

 + 2084: rekwesten aan de landvoogd

 + 2625: rekeningen van de architecten Faulte en Gramond fils uit het doodshuis van Karel van Lotharingen

 + 2632: inventarissen doodshuis Karel van Lotharingen

Rekenkamer

FAIRON (E.). Inventaire des archives de la chambre des comptes. Tongeren, Michiels-Broders, 1947

 + 50549: rekeningen i.v.m. de verfraaiing van de nieuwe paleisgebouwen

RIJKSARCHIEF BRUGGE (RAB)

Oud archief Nieuwpoort

VAN WERVEKE (L.M.). Stad Nieuwpoort: inventaris van het archief van het oud regime. 1937, 190 p.(inventaris 80)

 + 305. Dossier over het maken van het portret van H.M. keizerin Maria Theresia, door Matthys De Visch van Brugge (1760- 1761) (1 bundel)

Brugse Vrije - registers

VAN DEN BUSSCHE (E.). Inventaire des archives de l'état à Bruges. Section première: Franc de Bruges. Brugge, Daveluy, 1881-1884, 2 vols. (inventaris 15)

 + 47. resolutieboek 1736-1740

 + 48. resolutieboek 1740-1744

 + 51. resolutieboek 1753-1758

Brugse Ambachten - beeldemakers

VAN DEN HAUTTE (C.). Inventaire sommaire des archives des corporations de la ville de Bruges, conservées aux archives de l'état à Bruges. s.l., s.n.,s.d. (inventaris 83)

+ 31-32-33: procesdossiers

RIJKSARCHIEF GENT (RAG)

Raad van Vlaanderen

BUNTINX (J.). Inventaris van het archief van de Raad van Vlaanderen. Brussel, ARA, 1964-1979, 9 vols.)

 + 30854: correspondentie van de fiscalen: dossier geschil Brugse academie, 1778

STEDELIJKE MUSEA BRUGGE (SMB), STEINMETZKABINET

Vandevelde (C.). Steinmetzkabinet. Katalogus van de tekeningen. Brugge, stadsbestuur, 1984, 2 vols.

 + O.1676.(1).II. notitieboekje Garemijn, schooljaar 1766-1767[1205]

 + O.1676.(2).II. idem, 1767-1768

 + O.1676.(3).II. idem, 1768-1769

 + O.1676.(4).II. idem, 1769-1770

 + O.1676.(5).II. idem, 1771-1772 en 1774-1775

 + O.1676.(6).II. idem, 1772-1773

 + O.1676.(7).II. idem, 1773-1774

STADSBIBLIOTHEEK BRUGGE (SBB)

DE POORTER (A.). Catalogue des manuscrits de la bibliothèque publique de la ville de Bruges. Gembloux, J. Duculot; Parijs, Société d'édition les Belles Lettres, 1934, 1934, 762 p.)

 + hs. 445: kroniek van vader en zoon Pieter Ledoulx

 + hs. 596: Gedenkstukken der koninglyke en keyserlyke academie van schilder- beeldhouw- bouw- en teekenkonst opgeregt binnen de stad van Brugge ten jaere 1717 by-een-vergaedert door Joannes Baptista Dienberghe priester, 228p + 99p.

 + hs. 597: Levens der konstschilders van Brugge door Joannes Baptista Dienberghe (aangevulde kopie van het gelijknamige handschrift van Pieter Ledoulx)

 + hs. 640: bevat o.m. doodsbrieven van confraters van de Brugse academie

 + hs. 641: hs. van Marie de Pelichy. Het laatste katern is geschreven door Gertrude de Pelichy: allerlei praktische tips m.b.t. het schilderen

 + 20/1058: Annales sive miscellanea (verzamelbanden Van Huerne)

KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK BRUSSEL, PRENTENKABINET

 + albums 21681 t.e.m. 21686: 7 albums (formaat 60 op 47 cm) van de hand van Pieter Le Doulx (en af en toe ook J. Ducq en J.C. Verbrugge), gemaakt in opdracht van Joseph Van Huerne: ze bevatten afbeeldingen van en annotaties over de stukken in diens verzamelingen en uit andere collecties.

B. Gedrukte bronnen

- Abrégé historique des sciences et des Beaux-Arts en latin et en français par M. l'abbé *** professeur royal. Brugge, Van Praet, 1781, 464 p.(KB: Cl.3 [1e Cl.,II,A,I])

- BEAUCOURT DE NOORTVELDE (P.). Jaer-boeken van den lande van den Vrijen sedert zijn eerste beginselen tot en met den jaere 1784. Brugge, 1785. (SBB 3423)

- Beschrijving der pronk-zael. Stadhuis Gent, 30/5/1792. Gent, P.F. de Goesin, 1792 (BUG G13788)

- BLONDEL (J.F.). De la distribution des maisons de plaisance et de la decoration des edifices en general. Paris, 1737-1738, 2 vols. (KB: VB 5348 c LP)

- CUSTIS (Ch.). Jaerboecken der stadt Brugghe. Brugge, 1765, 3 vols (SBB 3431)

- Dank-betuyging schuld-pligtig gedaen in de luysterlyke zael der wyd-vermaerde oeffenschoool of academie der teeken- schilder- bouw- en beeldhouwkunde... aen des-zelfs president... Maurus Elewaut,... .Brugge, De Busscher en zoon, 1793 (SBB 30/233)

- DERIVAL (DE GOMICOURT). Le voyageur dans les Pays-Bas autrichiens. Lettres sur l'état actuel de ces pays. Amsterdam, 1782-1783, 6 vols. (SBB: 3329 ;KB: VB 10065²)

- DESCAMPS (J.B.). La vie des peintres flamands, allemands et hollandais. Paris, 1753, 4 dln.

- DESCAMPS (J.B.). Voyage pittoresque de la Flandre et du Brabant. Amsterdam, 1772

- Den Grooten Brugschen Comptoir Almanack. Brugge, De Sloovere (later De Busscher), 1766-1793.(SAB)

- Historie en inrichting der koninglyke academie van teeken-, schilder-, en bouwkunden, opgerecht binnen Gend. Gent, P.F. de

Goesin, 1794, X+285 p. (KB G308) (de titel op het schutblad luidt: Konst-lievende Mengelingen)

- HOUBRAKEN (A.). De Groot Schouburgh der nederlantsche konstschilders en schilderessen. Amsterdam, 1976, deel 1 (herdruk 's Gravenhage 1753).

- MENSAERT (G.P.). Le peintre amateur et curieux ou desription generale des tableaux... qui font l'ornement des églises... dans l'étendue des pays-bas Autrichiens, ouvrage très util. Brussel, 1763, 2 dln.

- Nieuwe Verlichter der konstschilders. Gent, 1777. (KUL)

- Nieuwen Almanack curieus en profijtig voor het jaer Ons Heere 1794, Brugge, De Moor.(SBB)

- Nieuwen Brugschen Almanack, 1775, 1776,1778, 1779. Brugge, De Sloovere (KB: III 69.453 A)

- SUVEE (J.B.). Lettre d'un universitaire, 1772, 15 p.(overdruk uit de Journal de Verdun, mei 1772. (KB: II 70973 A)

- Vaderlandsch Nieuws-bladt. Brugge, Bogaert, 1792-1793.(SBB)

- Vermaekelijken Brugschen Almanack, 1771(SBB)

- VIGNOLE (J.BAROZZIO DE). Livre Nouveau ou règles des 5 ordres d'architecture. Paris, (KB: II 28175 c LP)

- Den Vlaemschen Indicateur ofte aenwyser der wetenschappen en vrye konsten. Gent, gebroeders Gimblet, 1779-1787 (KB: VB 7847 5)

- Le voyageur bienfaisant ou anecdotes du voyage de Joseph II.... Paris, Lemarié, 1782, 142 p. (KB: III 4122 A)

C. Veilingcatalogi

Uit de stadsbibliotheek Brugge en de bibliotheek van de Universiteit Gent (in chronologische volgorde)

VANDEN HOLE (F.). Inventaris van veilingcatalogi 1615-1914. Deel 1: 1615-1897. Gent, Rijksuniversiteit, 1987.

- Catalogue des livres...suivie d'un cabinet de plusieurs curiosités de l'art...Charles François Custis...2/10/1752. Brugge, De Sloovere. (SBB: S389)

- Catalogue des livres choisies,... suivie d'une compilation des tableaux et estampes... Henri Joseph Vleys,... 24/2/1761. Brugge, De Sloovere. (SBB: B437)

- Catalogue d'une très belle collection de tableaux... de feu monsieur S.P. Van Overloope...7/5/1770, sous la direction de J. Garemyn, peintre et directeur de l'academie à Bruges. Brugge, Van Praet. (BUG: VC247)

- Catalogue d'une très belle collection de tableaux...de Waepenaert,... 30/5/1774... par P. De Cock. Brugge, Van Praet & De Busscher. (BUG: VC276)

- Catalogue de tableaux, estampes, pastels,... P.F. de Vooght ...22 & 23/5/1782 sous la direction de Jean Garemyn. Brugge, Van Praet & De Busscher, 1782. (SBB: S391)

- Catalogue des livres de la bibliotheque de ... J.B. Coppieters, par De Busscher, 29/3/1786. Brugge, De Busscher (BUG)

- Catalogue d'une très belle collection de livres, suivi d'une collection de tableaux...Corneille Jean baron de Wittert, 22/2/1791. Brugge, De Busscher & De Moor. (BUG)

- Catalogue d'une belle collection de livres... suivi d'un très belle collection...Theodore Kesteloot, 27/4/1791. Brugge, De Moor & De Busscher. (BUG)

- Catalogue des livres rares et précieux, suivi d'une collection d'estampes... délaissés par Joseph Fernande, sculpteur très renommé et par d'autres défunts...8/9/1799.. Brugge, De Busscher- Marlier.(SBB: HF41)

- Catalogue d'une belle collection de tableaux...A. Vanden Bogaerde, sous la direction de B. Bauwens et B. Frix, peintres,20/7/1803. Brugge, De Moor. (SBB: HF52)

- Catalogue d'une belle collection de livres... suivi d'une collection de tableaux... de plusieurs défunts, 17/1/1805. Brugge, De Moor. (SBB: HF40)

- Catalogue ... livres... d'une partie d'estampes... de tableaux... Joseph Hergodts... Mathieu Van Larebeke e.a., 12/3/ 1805. Brugge, De Busscher. (SBB: HF62)

- Catalogue d'une superbe et riche collection de livres... estampes en cadres... une belle collection de tableaux... de Jean Baptiste de Villegas, 13/5/1805. Brugge, Van Eeck. (SBB: HF44)

- Catalogue... livres, suivi... Anselme Van Caloen, Pierre Van Caloen, J.B. Tailliu et . Lefebvre, 1/4/1807. Brugge, Terlinck. (SBB: HF72)

- Catalogue...livres...manuscrits...estampes...Pierre de Molo, 22/10/1810. Brugge, Terlinck. (SBB: S383)

- Catalogue d'une belle collection de livres suivi d'un beau cabinet de tableaux,...délaissés...Paul De Cock et...Hubert De Cock,... par B.Fricx, 17/12/1810. Brugge, De Moor. (BUG)

- Catalogue d'une belle collection de livres,...suivi d'un joli cabinet de tableaux...Pierre Goddyn. Brugge, Terlinck, 1812. (BUG)

- Catalogue d'une très belle collection de tableaux... Gertrude-Cornelie-Marie baronne de Pelichy, en son vivant membre de l'academie imperiale et royale de peinture, architecture et sculpture de Vienne, 19/7/1825. Brugge, De Vliegher. (SBB: S388)

- Catalogue ... tableaux... livres... Jacques Van Ockerhout de Ter Zaele, 14/11/1825. Brugge, De Moor. (SBB: HF69)

- Catalogue... livres...d'estampes en feuilles et encadrées, de bons tableaux et de médailles de grand prix... M.-Josephine Coppieters...7/10/1828. Brugge, De Pachtere.(SBB: HF59)

D. Uitgegeven bronnen

- DUMON (G.). Volkstelling Brugge 1748 (Stadsarchief Brugge). Brugge, Vlaamse Vereniging voor Familiekunde, 1993.

- GACHARD (L.P.), DE LE COURT (J.), VERHAEGEN (P.). Ordonnances des Pays-Bas Autrichiens in de reeks Recueil des anciennes ordonnances de Belgique, 3de serie, 15 dln, Brussel, 1860-1942.

- GALESLOOT (M.L.). Documents relatifs à la formation et à la publication de l'ordonnance de Marie-Thérèse, du 20 mars-13 novembre 1773, qui affranchit les peintres, les sculpteurs et les architectes, aux Pays-Bas, de l'obligation de se faire inscrire dans les corps de metiers. Annales de l'academie d'archeologie de Belgique, XXIII, 1867, pp. 451-558.

- GILLIODTS-VAN SEVEREN (L.). Les régistres des "Zestendeelen" (1580).Brugge, 1894.

- GUIFFREY (J.). J.B. Suvée. Correspondance inédite (1773-1807). Archives de l'art français, Nouv. Per. IV, 1910, pp. 294-.

- PENNINCK (J.). Kroniek J.P. Le Doulx. St.-Andries, Heemkundige Kring, 1967, 147 p.

- PINCHART (A.). Correspondance artistique du Comte de Cobenzl. Compte-rendu de la commission royale d'histoire, 4e serie, 11, 1883, pp. 193-224, 269-286, 353-376 en 12, 1884, pp. 18-53.

- RYBENS (J.B.), DEROO (T.). Beschryving der stad ende haven van Nieuport in het graefschap Vlaenderen, benevens alle de merkweerdigheden er in begrepen, voorgevallen zoo binnen deze stad, als in de omliggende plaetsen ende landen +- 1770-1876. Dl. 2. Nieuwpoort, Heemkring Bachten De Kupe VZW, 1966, p.389.

- RONSE (M.). Les éphémerides Brugeoises de Buyck. ASEB, 1898, pp. 285 e.v.

- SCHOUTEET (A.). Ghedinckboek van M.F. Allaert. Een Brugse kroniek over 1713-1787. Brugge, 1953.

- SCHOUTEET (A.). Gedenkweerdige aenteeckeningen van Jan Karel Verbrugge (1771-1825). Brugge, Fockenier, 1958, 147 p.

- VAN WALLEGHEM (J.). Merckenweerdigste voorvallen en daegelijksche gevallen. Brugge 1787- 1792, uitgegeven o.l.v. Y. Vanden Berghe. Brugge, gemeentebestuur, 1982-1987, 5 vols.

- VERHAEGEN (P.). Journal d'événements divers et remarquables (1767-1797) de Robert Coppieters. Brugge, 1907.

 2. WETENSCHAPPELIJKE LITERATUUR

A. Betreffende Brugge

- ABSOLON (M.). Prosopografische benadering van de Brugse ambachten van timmerlieden en schrijnwerkers in de 18de eeuw. Een analyse met behulp van de historische informatiekunde. Brussel, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1994, 2 vols.

- BALLEGEER (J.). Stadhuis Brugge. Wommelgem, Den Gulden Engel, 1987, 91 p.

- BEERNAERT (B.), CONSTANDT (L.), ESTHER (J.), STRUYE (M.) & VAN VLAENDEREN (P.). Brugse Gevelgids. Brugge, Marc Van de Wiele, 1982, 212 p.

- [BEERNAERT (B.) & ESTHER (J.)]. Stad Brugge. 18de-eeuwse architectuur in de binnenstad. Open Monumentendag 15-09-1991. Brugge, stadsbestuur, 1991, (50 p.).

- BEERNAERT (K.). De tonnedragers van Jan Antoon Garemijn. Kunstwerk van de maand, 1986, N°46.

- Behoedzaam Omgaan. Monumentenzorg in Brugge 1988-1993. Brugge, Marc Vande Wiele, 1994, 216 p.

- BOUSSY (W.). De gegoede stand te Brugge op het einde van de XVIIIde eeuw (1793-1804). Gent, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1963, 3 vols.

- CARTON (C.). Obituaire de la société de St.-Luc à Bruges. ASEB, 1862, pp. 1-36.

- DANLOS (J.). De Brugse Academie voor Schone Kunsten. Brugge, De vrienden van de Brugse school voor Schone Kunsten, 1987, 173 p.

- De Brugse beeldhouwer Pieter Pepers en het Sint-Pieterskapittel te Rijsel. B., 1969, pp. 183-184.

- DE BRUYN (J.P.). Jan Garemijn en een vroege navolger van Dirk Bouts. B.O., 1985, pp. 211-215.

- DE JAEGERE (T.). De bouwgeschiedenis van de Duinenabdij te Brugge. in: De Duinenabdij en het Groot seminarie te Brugge. Bewoners/Gebouwen/Kunstpatrimonium. Tielt, Lannoo, 1984, pp. 75-103.

- DEKEYSER (P.). Vlaamse salonkunst uit de XVIIIde eeuw: Jan Garemijn (1712-1799). Kunst der Nederlanden, jg 1, 1930, pp. 11-17.

- DELEPIERRE (O.). Galerie d'artistes brugeois, ou biographie concise des peintres, sculpteurs et graveurs célèbres de Bruges. Brugge, Vandecasteele-Werbrouck, 1840.

- DE MEYER (D.J.). Trois représentants de l'école brugeoise du XVIIIe siècle: Joseph Denis Odevaere, François Jacques Wynckelman, Octave François Vander Donckt. Brugge, 1906, 58 p.

- DE MUNTER (V.). La médaille de Pierre Pepers à l'academie de Bruges. Revue belge de Numismatique, 1909, t.65, pp. 24-29.

- DE NOLF (J.). Socio-professionele structuren binnen de Brugse samenleving rond het midden van de 18de eeuw. Gent, onuitgegeven licentiaatsverhandeling,

- DE PREST (B.). Jan Garemijn (1712-1799). Leuven, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1968.

- DE PREST (B.). Jan Garemijn, kritische analyse van schilderijen. Brugge, eigen beheer, 1970.

- DEVLIEGHER (L.). Pieter Pepers beeldhouwer (1730-1785). Drie Vlaamse meesters van de XVIIIe eeuw. Catalogus van de tentoonstelling 17 juli-31 augustus 1955. Brugge, Desclée De Brouwer, 1955, pp. 89-110.

- DEVLIEGHER (L.). De beeldhouwer Pepers in geschil met het ambacht der metselaars, Brugge 1779-1781. B., 1955, pp.101-106.

- DEVLIEGHER (L.). J.B. Suvée en het Frans Klassicisme (1743-1807). ASEB, 1956, pp. 134-144.

- DEVLIEGHER (L.). Problemen betreffende 18de-eeuwse Brugse beeldhouwers. ASEB, 1958, pp. 64-72.

- DEVLIEGHER (L.). Boekbespreking van JACQUES (E.). Joseph Fernande, sculpteur brugeois... ASEB, 1958, pp. 89-90.

- DEVLIEGHER (L.). De huizen te Brugge. Tielt, Lannoo, 1975 (2de uitgave), 492 p.

- DEVLIEGHER (L.). Inventarissen van het museum van de Ecole Centrale te Brugge. ASEB, 1982, pp. 65-94.

- DEVLIEGHER (L.). 18de eeuwse godshuizen te Brugge. Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen, jg 21, 1983, pp. 142-143.

- DEVLIEGHER (L.). Het huis De Caese van het Brugse Vrije. B., 1989, pp. 61-68.

- DEVLIEGHER (L.). De 18de eeuwse salonschilderijen van het huis St.-Maartensplein 5 te Brugge. in Het kasteel van Tillegem. Brugge, Marc Van de Wiele, 1989, pp. 105 e.v.

- DE VOS (D.). Groeningemuseum Brugge. De volledige verzameling. Brugge, Die Keure, 1987, 126 p.

- DE WITTE (A.). La médaille au palmier de l'academie de peinture et d'architecture de Bruges. La Gazette Numismatique, t.III, 1898, pp. 7-10 en 35-38.

- DEWITTE (A.). De verkoop van de kostbaarheden van Petrus Le Doulx II, konstschilder tot Brugge in Vlaenderen 1808. B., 1992, pp. 45-47.

- DEWITTE (A.). De Sint-Jansbrug of Nieuwjaarbrugge. Brugge Die Scone, winter 1993, p. 16.

- DEWITTE (B.). Stedebouw in Brugge onder Jozef II. Brugge Die Scone, winter 1987, p. 5.

- DHANENS (E.). Hendrik Pulinx. Drie Vlaamse meesters van de XVIIIe eeuw. Tentoonstellingscatalogus 17 juli- 31 augustus 1955. Brugge, Desclée De Brouwer, 1955, pp. 69-88.

- D'HOOGHE (K.). Een 18de-eeuwse siertuin in Groeninge. Identificatie van een schilderij van Jan Garemijn. B.O., 1985, pp. 33-48.

- DUCLOS (A.). Bruges. Histoire et souvenirs. Brugge, 1910.

- DUVERGER (E.). Schilderijen van Jan Garemijn met een binnenzicht van het hospitaal van OLV ter Potterie. B., 1984, pp. 167-168.

- ESTHER (J.). Bouwgeschiedenis en architectuur van de schoenmakers- en timmerliedenhuizen (16de-20ste eeuw). in: De Brugse Schoenmakers en Timmerlieden. De Ambachten en hun Huizen. 14de -20ste eeuw. Brugge, Kredietbank, 1985, pp. 25-41.

- ESTHER (J.). De bouwgeschiedenis van de abdij Nieuw Jeruzalem in Brugge in de zeventiende en achttiende eeuw. in Achthonderd jaar Spermalie. Tentoonstellingscatalogus. Brugge, Kongregatie van de Zusters van de Kindsheid van Maria ter Spermalie, 1986, pp. 67-97.

- ESTHER (J.). De Paribas en de Gulden Snede. Brugge die Scone, juni 1990, p.7.

- FIERENS-GEVAERT. La peinture à Bruges. Brussel-Parijs, 1922.

- GAILLARD (J.J.). Bruges et le Franc ou leur magistrature... avec des données historiques et genealogiques sur chaque famille. Brugge, 1857-1864, 6 dln.

- GEIRNAERT (N.). De laatste levensjaren van H. Pulinckx sr. ASEB, 1981, pp. 293-

- GYSELEN (G.). Schilderijen uit het patrimonium van het Brugsche Vrije in het gerechtshof te Brugge. ASEB, 1958, pp. 26-58.

- HOSTEN (E.). Charles Van Poucke, sculpteur flamand 1740- 1809. ASEB, 1926, pp. 331-366.

- HOSTEN (E.) & STRUBBE (E.). De Brugsche academie van 1765 tot 1775. ASEB, 1931, pp. 97-120.

- HOSTEN (E.) & STRUBBE (E.). Het leven van Jan Garemijn. ASEB, 1931, pp. 81-96.

- JACQUES (E.). Joseph Fernande, sculpteur brugeois (1741-1799) et le mécénat autrichien au XVIIIe siècle. Brussel, Ac. Roy. des Beaux-Arts de Belgique, 1957, 120 p.

- JANSSENS DE BISTHOVEN (A.). De schilder Jan Garemijn (1712-1799). Drie Vlaamse meesters van de XVIIIe eeuw: J. Garemijn - H. Pulinx - P. Pepers. Tentoonstellingscatalogus 17 juli- 31 augustus 1955. Brugge, Desclée De Brouwer, 1955, pp. 11-68.

- JANSSENS DE BISTHOVEN (A.). Catalogus van de brugse stadsgezichten. Brugge, stadsbestuur, 1977, 80 p.

- JANSSENS DE BISTHOVEN (A.). Jan Garemijn: landschap met het uitdelven van de Gentse vaart 1753: industriegebied 1983. B.O., 1979, pp. 305-310.

- JANSSENS DE BISTHOVEN (A.). Brugse salonstukken met stadsgezichten door Jan Beerblock. Album A. Schouteet, 1973, pp. 85-91.

- JANSSENS DE BISTHOVEN (A.). J.A. Garemijn decorateur. Een nieuw document. ASEB, 1977, pp. 387-388.

- JANSSENS DE BISTHOVEN (A.). Een Brugse 18de eeuws herenhuis, versierd door de gebroeders De Cock. Wevend aan het verleden: Liber amicorum O. Mus. Veurne, De Rode Bles, 1992, pp. 145-152.

- JANSSENS DE BISTHOVEN (A.). 18d'eeuwse salonkunst te Brugge. West-Vlaanderen, 1955, pp. 71-73.

- LAITEM (L.E.M.). Aspecten van Brugges handel en handelspolitiek 1700-1740. Leuven, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1962.

- LELOUP (W.). Inhoud, verleden en toekomst van het Steinmetzkabinet. Jaarboek stedelijke musea 1983-1984, pp. 67-.

- LENDERS (P.). De laatste levensjaren van H. Pulinx sr. ASEB, 1979, p. 245.

- LUWEL (M.). De Brugse rederijkers in de 17de en de 18de eeuw. Gent, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1954.

- MEEUWS (M.A.). Bijdrage tot de studie van het oeuvre van Frans Jozef Kinsoen, neo-classicistisch portretschilder. Brussel, onuitgeg. licentiaatsverhandeling VUB, 1988, 2 vols.

- MEULEMEESTER (J.L.). Jacob Van Oost en het 17de-eeuwse Brugge. Brugge, 1984.

- MEULEMEESTER (J.L.). Bouwstenen voor de studie van de Brugse edelsmeedkunst uit de 17de en de 18de eeuw. Vlaanderen, XXXVI, N°1, 1987, pp. 12-28.

- MEULEMEESTER (J.L.). Enkele kleine verbouwingswerken aan de Brugse St.-Walburgakerk op het einde van de 18de eeuw. B.O., 1983, pp. 358-369.

- MEULEMEESTER (J.L.). Enkele albums met akwarellen van Pieter Le Doulx uit de Koninklijke Bibliotheek in Brussel. B.O., 1987, pp. 161-172.

- MEULEMEESTER (J.L.). Enkele gegevens betreffende de Brugse beeldhouwer P. Van Walleghem. B., 1991, pp. 381-383.

- MEULEMEESTER (J.L.). Brugse edelsmeden werken voor de academie tijdens de tweede helft van de 18de eeuw. B., 1991, pp. 40-44.

- MEULEMEESTER (J.L.). De schilderkunst te Brugge in de 17de en 18de eeuw. Brugge, onuitgegeven cursus voor gidsen van de Westvlaamse Gidsenkring, 12 p.

- MEULEMEESTER (J.L.). Uit het 17de- en 18de-eeuwse kunstpatrimonium van de Brugse H.-Bloedkapel. Het Heilig Bloed te Brugge. Brugge, Jong Kristen Onthaal voor Toerisme, 1990, pp. 113-169.

- MEULEMEESTER (J.L.). Jubilea-vieringen van schepenen van het Brugsche Vrije en edelsmid Karel Benninck. B., 1992, pp. 359-363.

- MICHIELS (G.). Marmerwerk uit Henegouwen te Brugge in de 18de eeuw. B., 1955, pp.173-178.

- QUIGNON (H.). Quel était à l'academie de Bruges, l'enseignement des arts et du dessin à la fin du XVIIIe siècle. Annales de la Fédération d'Archéologie et d'Histoire de Belgique, t.XVI, 1903, pp. 273-275.

- Pieter Frans Beuckels. Brugsche Schilder. Fragmenta, 2de jaar, 1888, N°3, pp. 120-123.

- PIOT (C.). Un voyage du duc Charles de Lorraine.... ASEB, 1871, pp. 257-262.

- RETSIN (A.M.). Geschiedenis van de Brugse Vrije Academie (1717-1881). Gent, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1972, 190 p.

- ROBINSON (W.) & VAN CALOEN (A.). Notice sur les colleges des Pères Jésuites Anglais à Bruges. ASEB, 1884, pp. 101-130.

- RYCKAERT (M.). Historische stedenatlas van België. Brugge. Brussel, Gemeentekrediet, 1991, 239 p.

- SCHOUTEET (A.). Inventaris van het archief van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Brugge (1717-1892). Brugge, gemeentebestuur, 1958, 50 p.

- SCHOUTEET (A.). Beknopte geschiedenis van de vrije academie voor schone kunsten en van de stedelijke academie voor schone kunsten te Brugge. 250 jaar academie te Brugge. Brugge, 1970.

- SCHOUTEET (A.). Het portret van L. Rameau, door J. Suvée in het stedelijk schillderijenmuseum te Brugge. ASEB, 1959, pp. 116-125.

- SCHOUTEET (A.). De pen van Jozef II op de Brugse academie. ASEB, 1958, p. 71.

- SCHOUTEET (A.). De straatnamen van Brugge. Oorsprong en betekenis. Brugge, Vanden Broele, 1977, 249 p.

- SCHOUTEET (A.). De Brugse schilder J. Suvée wordt mondig verklaard. B., 1987, pp. 353-355.

- SCHOUTEET (A.). 2 schilderijen uit de verzameling van W. Deys (+1828) in het stedelijk museum voor schone kunsten. ASEB, 1966, pp. 101-103.

- SCHUTTRINGER (J.). Bâtisseurs de cloîtres, Emmanuel Van Speybrouck-Coutteau. Les cahiers de St.-André, t. XXIV, 5 (1967), 15.

- SELSCHOTTER (M.). Henri Pulinx, sculpteur brugeois 1698-1781. ASEB, 1930, pp. 1-35.

- Sint-Donaas en de voormalige Brugse kathedraal. Brugge, JKOT, 1978, 131 p.

- Stenen Herleven. 111 jaar kunstige herstellingen te Brugge 1877-1988. Brugge, Van de Wiele, 1988, 260 p.

- TAELMAN (J.). Brugse legpenningen. Brugge, eigen beheer, 1992, 108 p.

- TEETAERT (L.). Bijdrage tot de studie van de ondernemende stand te Brugge in de XVIIIde eeuw (1740-1780). Leuven, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1961.

- TRIPS (E.). Het middelbaar onderwijs te Brugge in de Franse tijd (1794-1814). B., 1981, pp. 118-136.

- TRIPS (E.). De Brugse familie Odevaere en de Vrijmetselarij. B.O., 1992, pp. 131-159.

- TRIPS (E.). Het turbulente leven in het huis van kunstschilder Garemijn. Brugge Die Scone, winter 1993, pp. 4-5.

- VAN ACKER (L.). Schilder Garemijns bezit in 1795-1796. B., 1983, p. 75.

- VAN BIERVLIET (L.). Nadere gegevens over Jacob Berlant, Brugs kunstschilder en dramaturg. B., 1983, p. 435.

- VAN DEN ABEELE (A.). De biografie van Matthias De Visch (1701-1765). B., 1981, pp. 356-364.

- VAN DEN ABEELE (A.). Geschilderde panelen als jalouzieën. B., 1982, pp. 239-240.

- VAN DEN ABEELE (A.). De kunstverzameling Jan Garemijn. B., 1983, pp. 41-61.

- VAN DEN ABEELE (A.). Jan Beerblock en de Brugse armenkamer. De oplossing van een enigma ?. B.O., 1983, pp. 453-468.

- VAN DEN ABEELE (A.). Kunst en kunstambachten te Brugge. Het culturele leven in onze provincies (Oostenrijkse Nederlanden, prinbisdom Luik en hertogdom Bouillon) in de 18de eeuw.Brussel, Gemeentekrediet, 1983, pp. 163-172.

- VAN DEN ABEELE (A.). De faiencefabriek aan het Minnewater te Brugge (1750-1818). ASEB, 1986, pp. 61-105.

- VAN DEN ABEELE (A.). In Brugge onder de acacia. De vrijmetselaarsloge "La Parfaite Egalité" (1765-1774), en haar leden. Brugge, Die Keure, 1987, 383p.

- VAN DEN ABEELE (A.). De confrerie van het Heilig Bloed in de 18de eeuw. Het Heilig Bloed te Brugge. Brugge, Jong Kristen Onthaal voor Toerisme, 1990, pp. 169-189.

- VAN DEN ABEELE (A.), CATRY (M.). Makelaars en handelaars. Van nering der makelaars naar kamer van koophandel in het XVIIde-eeuwse Brugge. Brugge, 1992, 208 p.

- VANDEN BERGHE (Y.). Jacobijnen en Traditionalisten. De reacties van de Bruggelingen in de Revolutietijd (1780-1794). Brussel, Pro Civitate, 1972, 2 vols.

- VANDENHAUTE (C.). La corporation des peintres à Bruges. Brugge, Van Cappel, 1913.

- VANDERMEERSCH (A.). Reponoir de la place Mauberg. Art et archeologie. Brugge, 1913, 44 p.

- VANDEVELDE (A.).Het schildersgild te Brugge. Brugge, 1905.

- VANDEVELDE (C.). Steinmetzkabinet. Katalogus van de tekeningen. Brugge, stadsbestuur, 1984, 2 vols.

- VAN DE WALLE (A.). Beknopte inventaris van het stadsarchief van Brugge. Deel I: Oud Archief. Brugge, gemeentebestuur, 1979, 266 p.

- VAN DE WALLE (A.), LELOUP (W.). Ongekend werk van Jan Garemijn in het confrerieboek van de H.-Dorothea. ASEB, 1980, pp. 179-187.

- VAN HOUTRYVE (A.). Bibliografie van de geschiedenis van Brugge. Brugge, 1972-1991, 5 dln.

- VAN HOUTTE (J.A.). De geschiedenis van Brugge. Tielt, Lannoo, 1982.

- VAN ZUYLEN VAN NYEVELT (A.). La "Poortersloge". Brugge, Jos. De Plancke, 1931, 40 p.

- VERMEERSCH (V.). Brugges Kunstbezit. Brugge, Orion, 1969-1973, 2 vols.

- VERMEERSCH (V.). Brugge. Duizend jaar kunst. Antwerpen, Mercatorfonds, 1986, 445 p.

- VERMEERSCH (V.). Brugge Stedelijke Musea. Gilden en ambachten. Museumpromenade 2. Brugge, De Vrienden van de Stedelijke Musea, 1988, 48 p.

- VEYS (A.). Een vergeten Brugs schilder Augustinus Van Den Berghe (Brugge 17556- Beauvais 1843). B., 1986, pp. 233-235.

- VIAENE (A.). Tekenwerk van H.Pulinx (1725-1741).B., 1955, pp. 106-110.

- VIAENE (A.). De faiencefabriek van Pulinx. B., 1955, pp.149-152.

- VIAENE (A.). Kunst te Brugge in de 18de eeuw. B., 1955, pp.217-219.

- VROMMAN (F.). De Brugsche beeldhouwkunst der 18de eeuw. Gent, onuitgeg. licentiaatsverhandeling, 1946.

- VROMMAN (F.). Barok en rococo beeldhouwkunst in het Brugse. West-Vlaanderen, dl. VI, 1957, pp. 287-

- VROMMAN (F.). De beeldhouwkunst van de 17de en 18de eeuw te Brugge. Brugge, onuitgegeven cursus voor gidsen van de Westvlaamse Gidsenkring, 16 p.

- VROMMAN (F.). Kunstwerken in de Brugse kerken en kapellen. Brugge, Marc Van de Wiele, 1986, 328 p.

- VROMMAN (F.). Pieter Van Walleghem. Brugs beeldsnijder (Lichtervelde 1695- Brugge 1776). Liber amicorum André Vanhoutryve. Brugge, 1990, pp. 235-250.

- WIJFFELS (A.). De omvang en de evolutie van de Brugse bevolkingscijfers in de XVIIde en de XVIIIde eeuwen. Belgisch Tijdschrift voor Filologie en Geschiedenis, XXXVI, 1958, pp. 1243-1274.

B. Algemene werken

- L'Academie de Peinture et de Sculpture à Valenciennes au XVIIIe siècle. Valenciennes, la Société des Amis du Musée de Valenciennes, 1986, 115 p.

- AGULHON (M.). Pénitents et Franc-Maçons de l'ancienne Provence. Paris, Fayard, 1984, 454 p.

- ALEXANDRIAN (S.). La peinture en Europe au XVIIIe siècle. Paris, Hatier, 1970.

- ANSIAUX (S.) & LAVALLEYE (J.). Notes sur les peintres de la cour de Charles de Lorraine. Revue belge d'archeologie et d'histoire de l'art, 1936, pp. 305-330.

- ARICX (V.). Beeldhouwwerk van Pieter Van Walleghem te Kortrijk 1751. B., 1992, p. 341.

- BALIS (A.). De nieuwe genres en het burgerlijk mecenaat. Stad in Vlaanderen, cultuur en maatschappij 1477-1787. Brussel, Gemeentekrediet, 1991, pp. 237-254.

- BECQ (A.). Expositions, peintres et critiques: vers l'image moderne de l'artiste. Dix-huitième Siècle, 14, 1982, pp. 131-149.

- BERGMANS (A.). "Eene kamer op de maniere der chineezen". Monumenten & Landschappen, 1991, N°5, pp. 8-19.

- BRULEZ (W.). Cultuur en getal. Aspecten van de relatie economie-maatschappij-cultuur in Europa tussen 1400 en 1800. (Cahier Sociale Geschiedenis). Amsterdam, Nederlandse Vereniging tot beoefening van de Sociale Geschiedenis, 1986, 115 p.

- BURKE (P.). Popular culture in early modern Europe. Londen, Temple Smith, 1978, 365 p.

- COEKELBERGHS (D.). Les peintres belges à Rome de 1700 à 1830. Brussel/Rome, Academia Belgica, 1976, 509 p.

- COEKELBERGHS (D.) & LOZE (P.). 1779-1830. Autour du Neo-classicisme en Belgique. Brussel, Gemeentekrediet, 1985, 491 p.

- CORVISIER (A.). Arts et sociétés dans l'Europe du XVIIIe siècle. Paris, P.U.F., 1978, 244 p.

- COURAJOD (L.). Histoire des écoles des Beaux Arts en XVIIIe siècle. Paris, 1874.

- DAGEVOS (J.) e.a. (Ed.). Kunst-zaken. Particulier initiatief en overheidsbeleid in de wereld van de beeldende kunst. Kampen, Kok Agora, 1991, 299 p.

- DE SMET (F.). L'Academie Royale des Beaux-Arts de la ville de Gand. 175e anniversaire de sa fondation et exposition jubilaire. juillet-aout 1926. Gent, Vyncke, 1926, 73 p.

- DE SWAAN ( A.). Kwaliteit is klasse. De sociale wording en werking van het cultureel smaakverschil. Amsterdam, 1985.

- DEVLIEGHER (L.) & VAN BIERVLIET (L.). Bouwgeschiedenis van de St.-Martinuskerk te Koekelare (1790-1809). B., 1992, pp. 5-28.

- DE WILDE (G.A.). Geschiedenis onzer Academiën van Beeldende Kunsten. Leuven, Davidsfonds, 1941.

- DE WIN (P.) (Ed.). Rechtsarcheologie en rechtsiconografie, een kennismaking. Brussel, 1992.

- FABRI (R.). De "inwendighe woninghe" of de binnenhuisinrichting. Stad in Vlaanderen, cultuur en maatschappij 1477-1787. Brussel, Gemeentekrediet, 1991, pp. 127-140.

- Franse franje naar Gentse maat. De burgerbouwkunst te Gent in de 18de eeuw. Tentoonstellingscatalogus. Gent, 1984.

- FREDERICQ-LILAR (M.) & D'HONDT (L.). De 18de-eeuwse burgerlijke architectuur in de zuidelijke Nederlanden. Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen, jg 21, 1983, pp. 121-160.

- FREDERICQ-LILAR (M.). Gand au XVIIIe siècle. Les peintres Van Reijschoot. Ruiselede, Lamandart, 1993, 271 p.

- Het Gouden Leder.Themanummer Monumenten & Landschappen, 1992, N°6.

- GREEFS (H.). Ondernemers en de genootschappen. Een onderzoek naar het gezelschapsleven te Antwerpen tussen 1796 en 1830. Bijdragen tot de Geschiedenis, 75ste jg, 1992, nrs. 1-2, pp. 3-36.

- HARTMANN (F.)& VIERHAUS (R.). (Ed.). Der Akademiegedanke in 17. und 18. Jahrhundert. Bremen, Wolfenbüttel, 1977.

- HAUSER (A.). Sociale geschiedenis van de kunst. Nijmegen, SUN, 1985, 686 p.

- HEINICH (N.). De l'apparition de l'"artiste" à l'invention de "beaux-arts". Revue d'Histoire Moderne et Contemporaine, 37, 1990, pp. 3-35.

- HEINICH (N.). Du peintre à l'artiste. Artisans et académiciens à l'age classique. Paris, les Editions de Minuit, 1993, 302 p.

- HOOGENBOOM (A.). De rijksoverheid en de moderne beeldende kunsten in Nederland, 1795-1848. Kunst en beleid in Nederland. Amsterdam, Boekmanstichting/Van Gennep, 1985, pp. 13-76.

- HOOGEWERFF (G.J.). De geschiedenis van de St.-Lucasgilden in Nederland. Amsterdam, Van Kampen en zoon, 1947, 245 p.

- HUDSON (D.) & LOCKHURST (K.W.). The Royal Society of Arts 1754-1954. Londen, John Murray, 1954, 411 p.

- IM HOF (U.). Europa en de verlichting. Amsterdam, Agon, 1994, 253 p.

- JANSSENS DE BISTHOVEN (A.). Bewijsstukken i.v.m. 2 bewaarde schilderijen in de St.-Pietersbandenkerk te Oostkamp. ASEB, 1955, pp. 64-73.

- Karel Alexander van Lotharingen. Gouverneur-generaal van de Oostenrijkse Nederlanden. Tentoonstellingscatalogus. Brussel, 1987.

- KEMPERS (B.). Beleid en mecenaat. DE VREEDE (M.)(Ed.).De statusvan de kunstenaar. Unesco-studiedagen Amsterdam 6-7 mei 1982. Den Haag, 1982.

- KEMPERS (B.). Kunst en economie. Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden, 105, 1990,pp. 78-82.

- KENIS (Y.). Les médailles des académies des Beaux-Arts dans les Pays-Bas autrichiens. Revue de Numismatique belge, CXXXIV, 1988, pp. 153-166.

- KLEP (P.M.M.) e.a. Wonen in het verleden 17de-20ste eeuw. Amsterdam, 1987.

- KNOLLE (P.). De Amsterdamse stadstekenacademie, een 18de- eeuwse oefenschool voor modeltekenaars. Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek, 30, 1979, pp.1-41.

- KOOIJ (P.) Stadsgeschiedenis. Cahiers voor lokale en regionale geschiedenis. Zutphen, De Walburgpers, 1989, 72 p.

- LAPAUZE (H.). Histoire de l'Academie de France à Rome. Parijs, 1924.

- LENDERS (P.). Trois façons de gouverner dans les Pays-Bas autrichiens. Etudes sur le XVIIIe siècle, XV, 1988, pp. 41-53.

- LEROY (A.). Histoire de la peinture française au XVIIIe siècle. Parijs, 1934.

- Lexicon van Westvlaamse beeldende kunstenaars. Kortrijk, Vereniging van Westvlaamse Schrijvers, 1993- (6 vols gepland, reeds 1 verschenen)

- LIS (C.). & SOLY (H.). Te gek om los te lopen ?.

Turnhout, Brepols, 1991, 241 p.

- LIS (C.), SOLY (H.) & VAN DAMME (D.). Op vrije voeten ? Sociale politiek in West-Europa (1450-1914). Leuven, Kritak, 1985, 240 p.

- LIVESTRO-NIEUWENHUIS (F.). Jordanus Hoorn. Een Amersfoortse kunstenaar in zijn tijd 1753-1833. Amersfoort, Bekking, 1983, 96 p.

- LOCQUIN (J.). La peinture d'histoire en France de 1747 à 1785. Paris, Anthena, 1978, 346 p. (heruitgave van de editie van 1912)

- MARCHAL (E.). Memoire sur la sculpture aux Pays-Bas pendant les XVIIe et XVIIIe siècle. Brussel, F. Hoyen, 1877.

- MIJNHARDT (W.W.). Tot heil van 't Menschdom. Culturele genootschappen in Nederland 1750-1815. Amsterdam, Rodopi, 1988, 428 p.

- MINGUET (P.), HENRION (C.), FREDERICQ-LILAR (M.) & COLMAN (P.). Barok en rococo in België. Luik, Mardaga, 1987, 142 p.

- MOLLAT (M.). Les aspects économiques du mécénat en Europe (XIVe-XVIIIe siècle). Revue Historique, 1985, pp. 265-281.

- MOREL-DECKERS (Y.). Schilderijen uit de 18de eeuw. Deelcatalogus Kon. Mus. voor Schone Kunsten Antwerpen. Antwerpen, 1988.

- MUCHEMBLED (R.). Omgangsvormen en rituelen. Stad in Vlaanderen, cultuur en maatschappij 1477-1787. Brussel, Gemeentekrediet, 1991, pp. 93-108.

- MUYLLE (J.). Genre-iconografie en genre-schilders in woord en beeld. Stad in Vlaanderen, cultuur en maatschappij 1477-1787. Brussel, 1991, pp. 269-278.

- NEEFFS (Em.). Histoire de la peinture et de la sculpture à Malines. Gent, Vanderhaeghen, 1876, 2 vols.

- OFFERHAUS (J.). Van Isaac tot Apollo. Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek, 30, 1979, pp. 43-78.

- PEVSNER (N.). Academies of Art. Past and Present. Cambridge, University Press, 1940, 323 p.

- PINCHART (M.A.). Recherches sur l'histoire et les médailles des academies et des écoles de dessin, de peinture, de sculpture, d'architecture et de gravure de la Belgique. Revue de la Numismatique Belge, t.IV, 1848, pp. 184-275.

- REAU (L.). Histoire de l'expansion de l'art français. Belgique et Hollande, Suisse, Allemagne et Autriche, Bohème et Hongrie. Parijs, 1928.

- ROCHE (D.). Milieux academiques provinciaux et société des Lumières. FURET (F.)(Ed.). Livre et société dans la France du XVIIIe siècle. Den Haag/Parijs, 1965-1970, 2 vols.

- ROCHE (D.). Le siècle des Lumières en province. Academies et academiciens provinciaux 1680-1789. Den Haag/Parijs, 1978, 2 vols.

- ROCHE (D.). Négoce et culture dans la France du XVIIIe siècle. Revue d'Histoire Moderne et Contemporaine, 1978, pp. 375-395.

- ROCHEBLAVE (S.). Notes du les élèves flamands inscrits à l'école academique de Paris. Annales de l'Academie Royale d'Archeologie de Belgique, 1922, pp. 146-178.

- SNOEP-REITSEMA (E.). Chardin and the bourgeois ideals of his time. Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek, 24, 1973, pp. 147-243.

- SOENEN (M.). Fêtes et cérémonies publiques à Bruxelles aux Temps Modernes. Bijdragen tot de Geschiedenis, jg. 88, 1985, pp. 47-102.

- SOLY (H.). Openbare feesten in Brabantse en Vlaamse steden, 16de-18de eeuw. Het openbaar initiatief van de gemeenten in België. Historische grondslagen (ancien régime). 11de Internationaal Colloquium. Spa, 1-4 sept. 1982. Handelingen. Brussel, Gemeentekrediet, 1984, pp. 605-631.

- SOLY (H.). Economische en sociaal-culturele structuren: continuïteiten en verandering. Stad in Vlaanderen. Cultuur en maatschappij 1477-1787. Brussel, Gemeentekrediet, 1991, pp. 30-44.

- STRUBBE (E.), VOET (L.). De chronologie van de Middeleeuwen en de Moderne Tijden in de Nederlanden. Antwerpen-Amsterdam, Standaard Boekhandel, 1960, 551 p.

- THIEME (U.), BECKER (F.), VOLLMER (H.). Allgemeines Lexikon der bildender Künstler von der Antike bis zu Gegenwart. Leipzig, 1908-1950, 37 vols.

- TRENARD (L.)(Ed.). Histoire de Lille. L'ère des revolutions (1715-1851). Toulouse, Privat, 1991, 700 p.

- VANDEN BERGHE (Y.), SMEYERS (J.) & VAN DEN ABEELE (A.). Het culturele leven in onze provincies in de 18de eeuw: West-Vlaanderen. Tijdschrift van het Gemeentekrediet, N°144, april 1983, pp. 117-141.

- VANDEN BERGHE (Y.) & VAN DEN ABEELE (A.). Het Leiedepartement. Tijdschrift van het Gemeentekrediet, N°166, okt. 1988.

- VAN DEN BRANDE. Geschiedenis van de Antwerpse academie. Antwerpen, 1883.

- VANDEN BROECK (P.). Stadscultuur: tussen bovengrondse eenheid en onderhuidse strijd. Stad in Vlaanderen, cultuur en maatschappij 1477-1787. Brussel, Gemeentekrediet, 1991, pp. 77-92.

- VANDEN HOLE (F.). Inventaris van veilingcatalogi 1615-1914. Deel I 1615-1897. Gent, Rijksuniversiteit, 1987.

- VANDERKAMP (M.) e.a. (Ed.). De Lucaskrater. Historie en analyse over het beeldende kunst-onderwijs aan de kunstacademies in Nederland. Assen, Van Gorcum, 1984, 298 p.

- VAN DER STIGHELEN (K.). Burgers en hun portretten. Stad in Vlaanderen, cultuur en maatschappij 1477-1787. Brussel, Gemeentekrediet, 1991, pp. 141-156.

- VAN PEETEGHEM (L.). Op- en ondergang der koninglijke academiën van beeldende kunsten. De Eendragt, XV-XXVI, 1854.

- VANRIE (A.). Inventaire des archives de la Maison de Charles de Lorraine. Brussel, ARA, 1981, 349 p.

- VERMIJ (R.). Genootschappen en de Verlichting. Enkele overwegingen. De Achttiende Eeuw, 25, 1993, pp.3-23.

- VERWIJS (E.), VERDAM (J.). Middelnederlands Woordenboek. Den Haag, 1885-1952, 11 dln.

- VIALA (A.). Naissance de l'écrivain. Sociologie de la littérature à l'âge classique. Parijs, Les éditions de minuit, 1985, 317 p.

- VLIEGHE (H.). Maatwerk en confectie. Stad in Vlaanderen, cultuur en maatschappij 1477-1787. Brussel, Gemeentekrediet, 1991, pp. 255-268.

- WILENSKI (Rh.). Flemish painters 1430-1830. Londen, 1960, 2 vols.

 Gebruikte afkortingen

ARAB: Algemeen Rijksarchief Brussel

ASEB: Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis 'Société d'Emulation' te Brugge

B.: Biekorf

B.O.: Brugs Ommeland

BUG: Bibliotheek Universiteit Gent

KB: Koninklijke Bibliotheek (Brussel)

OAB: Oud Archief Brugge

RAB Rijksarchief Brugge

RAG: Rijksarchief Gent

SAB: Stadsarchief Brugge

SBB: Stadsbibliotheek Brugge

SMB: Stedelijke Musea Brugge

 Lijst van afbeeldingen

1. jaarlijkse bijdragen van de confraters, 1770-1802

2. inkomstenbronnen 1778

3. inkomstenbronnen 1788

4. inkomstenbronnen 1798

5. uitgaven 1778

6. uitgaven 1788

7. uitgaven 1798

8. saldi per jaar, 1769-1802

9. jaarlijks aantal nieuwe confraters, 1739-1770

10. jaarlijks aantal nieuwe confraters, 1770-1802

11. gelijkvloerse verdieping

12. eerste verdieping

13. tweede verdieping

14. zelfportret van Matthias De Visch

15. portret van Jan Garemijn door Noël

16. portret van Paul De Cock door Suvée

17. portret van Emmanuel Van Speybrouck door Suvée

18. aantal leerlingen per afdeling, 1755-1763

19. verdeling van de leerlingen per klas, 1761

20. verdeling van de leerlingen per klas, 1767

21. evolutie van de leerlingenaantallen, 1775-1801

22. aantal nieuwe leerlingen tegenover totaal aantal leerlingen, 1775-1801

23. portret van Jan Legillon

24. ingangspoort van de Poortersloge

25. de Poortersloge in 1641

26. de Poortersloge in het begin van de achttiende eeuw

27. het groot wapen van de academie

28. het gecombineerd wapen van de academie

29. het zegel van de academie

30. de vlag van de academie

31. de medaille van Pieter Pepers sr, 1751

32. de medaille met de palmboom uit de periode 1757-1766

33. de medaille van Jozef Macqué, 1759

34. de koninklijke medailles, voorzijde

35. de koninklijke medailles, achterzijde

36. zelfportret van Jozef Suvée

 Lijst van bijlagen

I plattegrond van Brugge in 1801, met aanduiding van academie, Vlamingstraat, Spiegelrei en stadhuis p.

II de Spiegelrei, schilderij van Pieter Le Doulx p.

III enkele voorbeeldbladzijden uit Garemijns notitieboekjes p.

IV voorblad van de gedrukte lijst van confraters uit 1775 p.

V lijst van assesseurs en gedeputeerden van de academie, 1721-1802 p.

VI munteenheden p.

VII enkele voorbeelden van prijstekeningen p.

VIII lijst van prijswinnaars, 1721-1802 p.

IX ontwerp van een jezuïetencollege door P. De Cock p.

X het ambachtshuis van de timmerlieden p.

XI enkele uitnodigingen van de academie p.

XII bladzijde uit een 'cavalcadebouckxken' p.

XIII titelbladzijde van een lofdicht p.

XIV Karel van Lotharingen als beschermer van de

 kunsten, schilderij van Matthias De Visch p.

XV Verspreiding van oud-leerlingen van de academie in Europa p.