BIBLIOGRAFIE

 1.BRONNEN

A. Onuitgegeven bronnen

 NATIONAAL WERK VOOR KINDERWELZIJN

- Jaarverslagen werking NWK (onvolledig)

- Verslagen van de Hoge Raad (1919- 1950)

- Verslagen van het Dagelijks Bestuur (1919- 1950)

- Officiële mededelingen

- Inspectieverslagen zuigelingenconsultaties regio Gent

 RIJKSARCHIEF GENT

- Fonds Provinciaal Hulp- en Voedingskomitee

 b) samenstelling van organisatie, personeel

 c) procesverbalen der vergaderingen van het provinciaal comité

 n°31, 32, 36, 39, 40

 i) Bedeling van goederen - algemeen

 n°40 betreffende de bedeling van melk 1916- 17

 n°157 overzichten van de geleverde waren aan diverse gewestelijke en lokale comités 1916

 n°162 stukken betreffende aanvragen van diverse gewestelijke comités voor het bekomen van Lilian Baby’s food, 1917- 18

 n°162 stukken betreffende de bedeling van Sigilline en baby’s food, 1918

 p) Groene Kruis van België

 n°231 stukken i.v.m. de activiteiten van het ‘Groene Kruis’ van België, 1916- 18

- Gewestelijk comité Hulp- en Voedingscomité Gent- stad

a) Algemeen

 n°253 nota’s vergaderingen 1916- 17

 n°254 procesverbalen en nota’s van de zittingen, 1917- 19

- Documentatie

 n°338- 349 rapporten van het provinciaal comité 1915- 17

 n°353 algemeen rapport over de werking van het Nationaal Hulp- en Voedingscomité, deel III, hulpverlening

 n°252 idem over voeding

 STADSARCHIEF GENT

- Openbare onderstand: XVIIII/26: verslag ‘Gezondheidstoestand Gentse bevolking, ….

- Openbare onderstand: XVIII/28: Verslag van de heer Boen, bestuurder van het gezond- heidsbureel…, Kindersterfte te Gent en de middelen ter bestrijding ervan,…

- Openbare onderstand: XVIII/444: diverse dossiers: MILOS, volksgezondheid, werfbureau, gezondheidsdienst, gezondheidswerkzaamheden, verslagen over hygiëne, gezondheids- dienst Gent: stichting, historiek, ministerie van volksgezondheid, NWK Baudelohof…

 OCMW ARCHIEF GENT

1. Gedeelte gedeponeerd in het stadsarchief Gent

- XIV 65: nationaal werk voor kinderwelzijn

- O 3917: oorlog 1914- 1918 maatregelen om de voedselschaarste te vermijden. Melkerij van Gent, Melkdruppel, stedelijke melkerij, melkontledingen, melkbevoorrading, sterilisatie en pasteurisatie,…

- O20c2: bureau der weldadigheid, kribben en wachtverblijven, vraag tot terugvordering door de stad, kleine kribben, verslagen,...

2. Gedeelte in OCMW- archief zelf bewaard

- Verslagen van de zittingen van het Bureau van Weldadigheid

 boek 18: 1901- 1906

 boek 19: 1906- 1911

 TOT

 boek 23: 1925- 1929

 boek 70: 1926- 1929

 TOT

 boek 74: 1945- 1949

 AMSAB GENT

Map 8. Bond Moyson – Gent

 - Doos 4: Moedersfonds

 - Doos 6: afdeling Bond Moyson van het NWK

 Stukken 170- 179 verslag van de commissie

 Onderrichtingen,…

 - Doos 11: vrouwenafdeling van het Nationaal Verbond der Federaties van Socialistische Mutualiteiten

 - Doos 12: Moederschapskas

Map 32. Belgisch Socialistische Partij, Gent- Eeklo

 - Doos 30.1: stukken betreffende BWP en BWP federatie, Gent- Eeklo, geschiedenis, diverse takken van de socialistische beweging, pers, plan van arbeid, congressen, 1887- 1939

 - Doos 31: stukken met betrekking tot de Socialistische

 Vrouwenbeweging Gentse federatie, congressen, propaganda ( 1942- 1969)

 Stukken: 1245, 1252, 1253, 1255, 1261

Map 75. Socialistische partij

 - Doos 100: 2 stukken betreffende gezondheidszorg

 - Doos 216: 1 stuk betreffende BSP- vrouwen

 - Doos 266: 4 studiedagen SVV

 - Doos 370: 3 stukken betreffende de Nationale Vereniging voor

 Kinderverzorgsters

Map 100. Fonds CODEP

 - Doos 61: 17 centrale voor arbeidsopvoeding

 - Doos 61: 18 mutuele kas voor gezinsopvoeding in België 1937

 - Doos 61: 19 sociaal studiebureau 1939

 KADOC

- KAV Moeder– en kinderzorg Gent 11: aanvragen om toelage consultatiebureau voor het jonge kind, prenatale raadplegingen, prenatale consultatiebureau, raadplegingen voor zuigelingen, briefwisseling….

 79. Archivalia Laura De Smet m.b.t. Werk der gezonde melk, 1905,1909, 1925, 1927- 1928, 1933

- ACV syndicale dienst voor vrouwen 12

- Christelijke vrouwenmutualiteit – ons vooruitzicht 13

 7. briefwisseling

 80- 83. Moeder en kinderzorg

B. Uitgegeven bronnen

 a) officiële bronnen

- Memorial administratif de Gand, Annoot- Braeckman, 1900- 1950

- Stad Gent openbare gezondheid, Jaarlijksch Statistisch Bulletijn, Gent, Stad Gent Openbare gezondheid, nd.

- Belgisch Staatsblad, afdeling kindsheid 1915- 1950 b) niet- officiële bronnen

 TIJDSCHRIFTEN

- Brieven aan jonge ouders, Leuven, Boerinnenbond, 1924- 1954 (KADOC)

- De Boerin, Leuven, Boerinnenbond, 1919 (KADOC)

- De vroedvrouw, Leuven, Algemeen Vrij Verbond der Vroedvrouwenscholen van België 1931- 1952 (K.B.)

- Eve, supplément féminin, hebdomadaire de la Meuse, Luik, 1920- 1939

- Het Kind, Brussel, NWK , vanaf 1981 Kind en Gezin, 1945- 1980

- Journal de la mère, 1932- 1935 (K.B.)

- Journal des mères, Hygiène physique et morale de l’ enfant, la mère, l’ enfant, la jeunesse. Tribune libre des problèmes d’ éducation et d’ enseignement, Brussel, 1901- 1914, 1920- 1931 (K.B.)

- Lettres à maman, organe officiel de l’ union maternelle, Brussel, 1922- 1923 (K.B.)

- L’informations sociales de solidarité, groupement social feminin liberal, bulletin trimesteriel, Bruxelles ( Liberaal Archief)

- Maandblad van het Nationaal Werk voor kinderwelzijn - Revue mensuel de l’ Oeuvre National de l’ enfance, Brussel, NWK/ ONE, 1919- 1940

- Maman, revue éducatrice, sociale et pratique, 1936- 1950 (K.B.)

- Moedersblad, Maandschrift voor sociale gezondheidsleer, Oostende, De Vriese, 1913- 1929 (RUG)

- Tijdschrift voor Verpleegkunde, Vroedkunde en Sociale Geneeskunde, Orgaan van het congres voor verpleegkunde en Sociale geneeskunde (aantal losse exemplaren RUG )

- Geneeskundig tijdschrift voor België, Antwerpen, 1910- 1914 (RUG)

- Vlaamsch Geneeskundig Tijdschrift, algemeen blad voor geneeskundige wetenschappen en beroepsbelangen, Antwerpen, 1920- 1944 ( RUG )

- Vrouwenbeweging, orgaan der Vlaamse vrouwengilden, 1920- 1933 (KADOC)

 MONOGRAFIEËN

- BAEKELAND (H.), Volksvoordracht aan de Vlaamsche vrouwen over ‘t voeden en ’t verzorgen der kleine kinders, Brussel, Weissenbruch, 1908, 30 p.

- BRAECKMANS (B.), Raadgevingen aan moeders of de kunst gezonde kinderen op te voeden volgens de wetten der natuur, s.l., s.n., s.d., 99 p.

- CAHUET (R.), L’ allaitement à la campagne, Paris, Vigot frères, 1936, 112 p.

- CRUTZEN, Conférence: la consultation de nourrissons et le rôle de l’ infirmière/ la surveillance des enfants placés en nourrice ou en garde, Bruxelles, ONE, 1923, 33 p.

- DAELS (F.), De vrouw in de nieuwe tijden, toespraak gehouden op de vergadering van het Vlaams nationaal vrouwenverbond te Brussel op 12.01.1941, Brussel, uitgeverij Dietschland, 1941, s.p.

- DAELS (F.), Over de bescherming van de eerste kindsheid, Brugge, s.n., 1920, 16 p.

- DAELS (F.), Voor moeder en zuigeling, Leuven, Vlaamse boekenhalle, s.d., 108 p.

- DANDOIS (M.), Crèches et puériculture, bulletin de l’ académie royale de médecine de Belgique, Bruxelles, Goemaere, 1924, 23 p.

- DE BACKER (T.), Volksgezondheidsleer of handboek en bijzondere gezondheidsleer, Gent, s.d., 191 p.

- DE BEIR, Over de voeding van den zuigeling, Leuven, S.V. De Vlaamsche Boekenhalle, 1922, 33 p.

- DE COCK (A.), Volksgeneeskunde in Vlaanderen, Gent, Vuylsteke, 1891, 386 p.

- DELCOURT, La mortalité infantile: ses causes. Etude des moyens propres à l’ enrayer, Brussel, Sereyns, 1912, s.p.

- DELCUVE, Catechismus der huismoeder. Eene handleiding bij het verplegen van zuigelingen, Gent, Vanderpoorten, 1906, s.p.

- DE NEFE, Verbod van het gebruik der zuigflesschen met lange buis. Verordening, Gent, 1905, s.p.

- FRANK, L’ allaitement maternel, Bruxelles, offices de publicité, n°8, 1921, 15 p.

- GELUK (J.A.), De melkvoorziening der groote steden, s.l., s.d., 8 p.

- HENDRIX (J.), Gezonde en ongezonde melk, verhandelingen van de algemeene katholieke Vlaamsche hogeschooluitbreiding n°149, Antwerpen, Kiliaan, 1912, s.p.

- JANSSEN (C.), De zuigeling. Groei en ontwikkeling. Voeding, verpleging en opleiding, Turnhout, N.V. Loir, 1924, 59 p.

- S.N., La surveillance des enfants mis en nourrice contre salaire, Liège, imprimerie Vaillant- Garmanne, 1919, s.p.

- MANSION (E.), Beginselen van zuigelingenverpleging,Leuven, SV de Vlaamsche boekenhalle, s.d., 45 p.

- OPLIGGER (Z.), L’ allaitement maternel, Technique des soins, Bruxelles, ONE, 1949, 32 p.

- PATTYN, Voordracht over ’ t voeden en ’t bezorgen der kleine kinderen, Brussel, Weissenbruch, 1910, 23 p.

- PATTYN, Het opkweeken dat is het voeden en het verzorgen der kleine kinderen, Oostende, s.n., 27 p.

- SCHMIDT (L.), Het boek der moeders, Gent, s.n., 1921, 4 p.

- SMETS (J.), Kindersterfte en kinderverpleging, verhandelingen van de algemeene katholieke hogeschooluitbreiding, Antwerpen, Kiliaan, 1912, 37 p.

- TIJDENS (F.), Kraamverpleging, voeding en verzorging van het kind in het eerste levensjaar, Groningen, J.B.Wolters, 1929, 103 p.

- VAN CAUWENBERGHE (A.), Le jeune enfant, Gent, Hoste, 1919, 166 p.

- VAN CAUWENBERGHE, Enkele begrippen over kindergezondheidsleer, Gent, 1911, 111 p.

- VAN DEN BOS (L.), La lutte contre la mortalité infantile, Gand, imprimerie van der Haegen, 1907, 18 p.

- VAN HAVERBEKE (H.), Grondbeginselen van huishoudkunde, gezondheids- leer en kinderverzorging, Ronse, 1921, 200 p.

- VERSCHRAEGEN (J.), Praktische leergang over kinderverpleging ingericht bij de raadpleging voor zuigelingen, Antwerpen, drukkerij Dirix van Riet, 1917, 87 p.

- VELGE (H.), La protection de l’ enfance en Belgique. Son passé- son avenir, Brussel, Goemaere imprimeur du roi, 1919, deel I 1- 159, deel II 1- 125, deel III 1- 190.

- VELGE (H.), L’ activité de l’ œuvre nationale de l’ enfance pendant vingt- cinq ans ( 1915- 1940), Brussel, ONE, s.d., 297 p.

- VELGE (H.), L’ activité de l’ œuvre nationale de l’ enfance pendant la guerre ( 1940- 1945), Brussel, ONE, s.d., 220 p.

 c) Fonds vliegende bladen

- I.A.58: lait

- I.G.29: goutte

- I.L.4: Lait

- I.E.55: enfant

 - alimentation de la première enfance

- II.E.9: enfant- enfance

 - rapport du bureau d’hygiène de la ville de Gand

 - Brief van de Ligue Nationale Belge pour la protection de l’ enfance du premier âge

 - Ligue National pour la protection de l’enfance du premier âge, extrait du bulletin n°4,

 juillet 1907

- II.G. 36: goutte

2. LITERATUURLIJST

Onuitgegeven verhandelingen

- BEYENS (B.), Van zelfstandige verloskundige tot assistente van de gynaecoloog. De evolutie in het beroep van de Vlaamse vroedvrouw tijdens het interbellum, RUG, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1999, 171 p.

- RIEM (A.), In de strijd tegen de kindersterfte voor 1914, KUL, onuitgegeven licentiaats- verhandeling, 1980, 122 p.

- STUL (A.), Proeve tot typering, via de reclame van het beeld van de vrouw gecreëerd in de dagbladpers en poging tot categorisering van het onderscheiden vrouwelijke lezerspubliek (1900- 1917), RUG, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1982, s.p.

- VAN DOORNEVELDT (W.), Laat de kinderen tot ons komen. Kinderopvang als onderdeel van een sociale politiek in de lange 19^e eeuw. Een onderzoek met de nadruk op Gent, onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, 1999, 183 p.

Tijdschriftartikels

- DE KNECHT- VAN EEKELEN (A.), Zuigelingenvoeding in Nederland. Over de modernisering van een traditie 1870- 1920, Jaarboek voor vrouwengeschiedenis: voeden en opvoeden, Amsterdam stichting beheer IISG, 1999, pp. 7- 50.

- DE VROEDE (M.), Consultatiecentra voor zuigelingen in de strijd tegen de kindersterfte in België voor 1914, Tijdschrift voor geschiedenis, n°94, 1981, pp.112- 120.

- HENDERSON (L.), Representing infant feeding: content analysis of British media portrayals of bottle feeding and breastfeeding, British medical journal, n° 321, 2000, pp.1196- 1198

- Het Kind, maandblad van kind en Gezin

- LESTHAEGE (R.), De borstvoeding als verklaring voor regionale verschillen in vruchtbaarheid en zuigelingensterfte; Nederland en België in het midden van de XIXde eeuw, Bevolking en Gezin, n° 2, 1982, pp. 61- 84.

- SALMON (M.), The cultural significance of breastfeeding and infant care in early modern England and America, Journal of social history, jrg.28, n°2, 1994, pp. 247- 269.

- VANDENBROEKE (C.), Seksualiteit en vruchtbaarheidscontrole rond 1900. Een terreinverkenning, Tijdschrift voor sociale geschiedenis, juni 1978, pp.197- 221.

- VANDENBROEKE(C.), Zuigelingensterfte, bevallingsstoornissen en kraambedsterfte (17^e- 19^e eeuw), Bijdragen tot de geschiedenis, 1977, pp. 133- 161.

- VANDENBROEKE (C.), VAN POPPEL (F.) en VAN DER WOUDE (A.M.), De zuigelingen–en kindersterfte in België en Nederland in seculair perspectief, Tijdschrift voor geschiedenis, n°94, 1981, pp. 461- 491.

- VAN POPPEL (F.), Sociale ongelijkheid voor de dood, het verband tussen sociaal- economische positie en zuigelingen - en kindersterfte in Nederland in de periode 1850- 1940, Tijdschrift voor sociale geschiedenis, jrg. 8, n° 27, 1982, pp. 231- 281.

Monografieën

- BADINTER (E.), De mythe van de moederliefde. Geschiedenis van een gevoel. Utrecht, Bijveld, 1983, 271 p.

- BAUMSLAG (N.) e.a., Milk, money and madness. The culture and politics of breastfeeding, Londen, Bergin and Garvey, 1995, 256 p.

- BLAFFER HRDY (S.), Moederschap een natuurlijke geschiedenis, Utrecht, Spectrum, 2000, 272 p.

- BRACKE (N.), CELIS (K.) e.a. , Begeerte heeft ons aangeraakt. Socialisten, sekse en seksualiteit, Bijdragen museum van de Vlaamse sociale strijd 16, Gent, Provinciebestuur van Oost- Vlaanderen, 1999, 498 p.

- BRAECKMANS (P.), TOP (S.) en VANDENBUSSCHE (L.), Ziekte en remedies in de volksgeneeskunde, Menen, s.n., 1973, 231 p.

- BOTS (M.) en NOORDMAN (M.), Moederschap als balsem, ervaringen van katholieke vrouwen met huwelijk, seksualiteit en moederschap in de eerste helft van deze eeuw, Amsterdam, SVA, 1981, 155 p.

- BUIKEMA (R.) en SMELIK (A.), Vrouwenstudies in de cultuurwetenschappen, Duck Couthino, Muidenberg, 1993, pp. 31- 44.

- CHRISTENS (R.) en DECKER (R.), Vormingswerk in vrouwenhanden, deel 2: de geschiedenis van de KAV voor de tweede wereldoorlog, Leuven, Acco, 1988, 271 p.

- CLAYDEN (G.) en LISSAUER (T.), Illustrated textbook of paediatrics, Edinburgh, Mosby, 2001, 410 p.

- DE JONGHE (E.), Portretten van echt en trouw, huwelijk en gezin in de Nederlandse kunst van de 17^e eeuw, Zwolle, Waanders, 1986, 333 p.

- DE DEKKER (A.), Vormingswerk in vrouwenhanden: de voorgeschiedenis van de Kristelijke Arbeiders Vrouwenbeweging, Leuven, Acco, 1986, 174 p.

- DEKKER (R.), Childhood, memory and autobiography in Holland, from the golden age to romanticism, in: Early modern history: society and culture, Londen, Macmillan Press, 2000, pp. 91- 100.

- DE WEERDT (D.), De dochters van Marianne, 75 jaar SVV, Antwerpen, Hadewijch, 1997, 352 p.

- DE WEERDT (D.), De vrouwen van de eerste wereldoorlog, Gent, Stichting Mens en Cultuur, 1993, 303 p.

- DE WEERDT (D.), En de vrouwen? Vrouw, vrouwenbeweging en feminisme in België 1830- 1960, Gent, Masereelfonds, 1980, 226 p.

- DEVOS (I.), Ziekte een harde realiteit, in: Er is leven voor de dood. Tweehonderd jaar gezondheidszorg in Vlaanderen, Kapellen, Pelckmans, 1998, pp. 117- 129.

- D’HARCOURT (C.) en FONTANEL (B.), L’ épopée des bébées. Une histoire des petits d’hommes, Paris, Editions de la Martinière, 1996, 121 p.

- D’HONDT (B.), Gelijke rechten, gelijke plichten. Een portret van vijf liberale vrouwen, Gent, Liberaal Archief, Gent, 155 p.

- DUPUIS (H.M.)e.a., Een kind onder het hart. Verloskunde, volksgeloof, gezin, seksualiteit en moraal vroeger en nu, Amsterdam, Meulenhof informatief, 1987, 212 p.

- FILDES (V.), Breast, bottles and babies. A history of infant feeding. Edinburgh, Edinburgh University Press, 1986, 462 p.

- FOMON (J.), Nutrition of normal infants, Missouri, Maple- Vail, 1993, p. 475.

- GIJSWIJT- HOFSTRA (M.), Uitdagingen voor medisch- historisch onderzoek, in: COPPENS (H.) en DE KOK (H.),Van zotten, kwakzalvers, chirurgijns, vroedvrouwen… Medische zorg in de kempen vóór de medicalisering, Turnhout, Algemeen rijksarchief Brussel, 1994, pp.7- 16.

- LAMBRECHTS (E.), Vrouwenarbeid in België. Het tewerkstellingsbeleid inzake vrouwelijke arbeidskrachten 1930- 1972, s.l., Centrum voor bevolkings - en gezinsstudiën. Ministerie van Volksgezondheid en Gezin, 1979, 247 p.

- LEWIS (J.), The politics of motherhood. Child and maternal welfare in England, 1900- 1939, Londen, Croon Helm, 1980, 235 p.

- MATTHEWS GRIECO( S.), Breastfeeding, wet nursing and infant mortality in Europe 1400- 1800), in: Historical perspectives on breastfeeding, Florence, UNICEF, 1991, pp. 1- 63.

- MAYER (J) en DHAENE (L.), Sociale emancipatie en de democratisering: de gezondheidszorg verzuild. In: Er is leven voor de dood. Tweehonderd jaar gezondheidszorg in Vlaanderen, Kapellen, Pelckmans, 1998, pp. 151- 166.

- PEETERS (H.F.M.), Vijf eeuwen gezinsleven. Liefde, huwelijk en opvoeding in Nederland, Nijmegen, SUN, 1988, 256 p.

- SHORTER (E.), The making of the modern family, New York, Basic Books, 1975, 319 p.

- STEVERLYNCK (C.), Als de ooievaar komt… Vrijen, trouwen en moeder worden in de twintigste eeuw, Tielt, Lannoo, 2000, 246 p.

- SUSSMAN (G.), Selling mothers milk. The wet- nursing business in France 1795- 1914, Urbana, University of Illinois Press, 1982, 210 p.

- VANDENBROEKE (C.), Sociale geschiedenis van het Vlaamse volk, Leuven, Kritak, 1984, 301 p.

- VANDENBROEKE (C.), Vrijen en trouwen van de Middeleeuwen tot het heden. Seks, liefde en huwelijk in historisch perspectief, Brussel, Elsevier, 1986, 244 p.

- VELLE (K.), De overheid en de zorg voor de volksgezondheid. In: Er is leven voor de dood. Tweehonderd jaar gezondheidszorg in Vlaanderen, Kapellen, Pelckmans, 1998, pp.130- 150.

- VERMEYLEN (K.), Moeder en kinderzorg in het nationaal werk voor kinderwelzijn (1919- 1940), Een historisch- pedagogische verkenning. In: Dekker en Kruithof, Pedagogisch werk in de samenleving. De ontwikkeling van professionele opvoedkunde, Leuven, Acco, 1987, pp. 39- 46.

- WENNEKES (W.), De vaders van Nutricia. De min van Nederland, 1991, Abcoude, Uniepers, 1991, 79 p.

- YALOM (M.), De geschiedenis van de borst. Westerse beeldvorming door de eeuwen heen, Antwerpen, Standaard uitgeverij, 1907, 320 p.

- ZWAAN (T.), Familie, huwelijk en gezin in West- Europa, van de middeleeuwen tot de moderne tijd, Boom, Open universiteit, 1993, 389 p.

Repertoria

- FLOUR (E.), e.a., Bronnen voor de vrouwengeschiedenis in België. 2. Repertorium van de feministische vrouwenpers 1830- 1994, Brussel, Ministerie van Arbeid en Tewerkstelling, 1994, 411 p.

- FLOUR (E.), e.a., répertoire des sources pour l’ histoire des femmes en Belgique. 1. répertoire de la presse féminine et féministe en Belgique 1830- 1994, Brussel, Ministerie van Arbeid en Tewerkstelling, 1994, 487 p.

- FRANCOIS (L.), Een eeuw Gentse historische school. Bibliografie van de licentiaats- en doctoraatsverhandelingen voorgelegd aan de sectie geschiedenis van de universiteit Gent 1891- 1992, Gent, OSGG ,1993, 191 p.

- FRANCOIS (L.), VANHAUTE (E.) en VRIELINCKS (S.), De vele gezichten van de nieuwste geschiedenis. Deel 2 Bibliografie van de licentiaatsverhandelingen betreffende de nieuwste geschiedenis, tot stand gekomen aan de afdelingen geschiedenis van de Belgische universiteiten 1975- 1994, Gent, Academia Press , 1995, 325 p.

- Keuze bibliografie, de vrouw in de samenleving (2 delen), Koninkrijk België, ministerie van economische zaken, 1975, 1212 p.

- VAN DEN EECKHOUT en VANTHEMSCHE, Bronnen voor de studie van het hedendaagse België,19^de- 20^ste eeuw, Brussel, VUB- press, 1999, 1437 p.

LIJST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN

AMSAB: Archief en Museum van de Socialistische Arbeidersbeweging

B.RUG: Centrale Bibliotheek van de Rijksuniversiteit Gent

KADOC: Katholiek Documentatie- en Onderzoekscentrum

K. B. : Koninklijke Bibliotheek Albertina

K. & G. : Archief van Kind en Gezin

RAG: Rijksarchief Gent

SAG: Stadsarchief Gent

N.H.V.K. : Nationaal Hulp- en Voedingskomitée

N.W.K. : Nationaal Werk voor Kinderwelzijn

O.N.E. : Oeuvre Nationale d’ Enfance