Bijlagen

1. Vonnis van de Raad van Brabant/2 december 1658

Eerste vonnis

Den raedt ende procureur general van Brabant

Suppliant

Die wethouderen der stadt van Antwerpen

Rescribenten

Ghesien in syne Majesteyts rade, gheordonneert in desen synen lande ende Hertochdomme van Brabant, ’t proces der voorschreven partyen alsoo ’t selve communicatorie inden vorschreven raede is gheinstrueert tot duplycke toe, inclus op de requeste des suppliants van den vierthienden novembris sesthienhondert seven en vyftich, ten eynde ’t Hof soude ghedient zyn die boden van Antwerpen te condemneren d’exploicten aldaer vermelt costeloos ende schaedeloos te casseren, doodt ende ten niet te doen, interdicerende aende selve sulcks meer te doen, op pene van arbitrale correctie die selve boden tot dien condemnerende in sulcken pene oft amende als ’t Hof soude vinden te behooren ende inghevalle van communicatie, dat aen partye soude worden gheinterdiceert iet ’t attenderen teghens die corriers of post comptoir van Antwerpen op pene van ’t sestich goude Realen ten behoeve van syne Majesteyt oft anderssins, &c; alles sonder prejudicie van des suppliants actie teghens die deurweerders inde requeste vermelt. Ghesien tot dien de twee debatten tusschen de voorschreven partyen gheinstrueert tot rescriptie toe inclus ende by respective vonnissen van den twee-en-twintichsten ianuarii lestleden ghevueght tot dese saecke. Ghesien oock ’t vonnis interlocutoir ten selven daghe daer op ghevolght, midtsgaders de voldoeninghe van weghen der voorschreven rescribenten ghedient op de poincten van officieweghen door commissarisen by den Hove daer toe ghedeputeerd, partyen voorghehouden, in conformiteyt van den selven vonnisse met het gheschrift by den suppliant daer teghens overghegheven ende op alles gheleth, ‘tHof verclaert dat de rescribenten ende alle andere die het soude moghen aengaen niet en vermoghen te attenteren teghens de posterye van syne Majesteyt, haere couriers ofte postillions, hunne rechten ende pregorativen, ‘tzy door d’afnemen van de pacquetten oft brieven door luyden post ghewyse met veranderinghe van peerden, de selve overdraghende, ‘tzy op den bodem van syne Majesteyt oft daer buyten, op pene dat daarteghens sal worden versien volghens de placcaten van syne Majesteyt op ’t stuck van de posterye ghepubliceert, blyvende niet te min die rescribenten ongheprejudicieert in hunne oude possessie van boden, soo te peerde als te voet aen te stellen ende de selve te reguleren op den voet van de vonnissen van den vier-en-twintichsten januari sesthien-hondert elf ende vier-en-twintichsten martij sesthienhondert seven-en vyftich ebde andere op ‘tselve stuck uyt ghegheven. Verclarende dat hier mede de debatten tot desen processe ghevueght komen te cesseren. Condemnerende de voorschreven rescribenten in de kosten ter taxatie ende moderatie van den voornoemde rade.

Ghepronuncieert tot Brussele den tweeden decembris sesthien-hondert acht-en-vyftich. Was gheparapheert Assel. Vt. Onderteeckent A. de Merselle.

(uit: Acten van accommodement…)

2. Vonnis van de Raad van Brabant/25 augustus 1659

Den raedt ende procureur general van Brabant

Impetrant.

Cornelis vanden Sande, auderman der stadt Antwerpen

Ghedaeghe ende gheproclameerde.

Ghesien in syne Majesteyts rade gheordonneert in Brabant d’opene brieven, soo van daeghsele personneel als van proclamatie by den impetrant respective aldaer verworven, d’acte volghende de voorsz. brieven van daechsele ghehouden ter extraordinarisse rolle van de XXIII julii lestleden ghelyck oock de relaesen vanden deurweerder Basyn ende van syne assistenten by den impetrant gheemployeert voor informatie preparatoir, midtsgaders d’attestatie vanden cipier van de Treurenborch poorte alhier, waer by blyckt dat den gheproclameerde binnen de neghen daghen (achtervolgende de bevelen begrepen inde voorsz. opene brieven van proclamatie) hem niet en heeft ghepresenteert ende voorsz. ghevanckenisse. Ghesien oock de schrifture van proffyt by den voorsz. impetrant dien volghende overghegheven. Ende op alles gheleth ‘tHof houdende den gheproclameerde voor vervallen van alle exceptien declinatoir, dilatoir ende peremptoir ende gheconvinceert van het feyt hem by den impetrant op gheleght ende decreterende de pene ghecommineert by de voorsz. brieven van proclamatie, bandt den selven buyten den lande van Brabant, verclarende alle syne goederen gheconfisqueert ten behoeve van syne Majesteyt, af-ghetrocken de costen ende misen van justicie. Was gheparapheert. Assel Vt. Aldus gedaen ende ghepronuncieert binnen der stadt van Brussele in volle vergaderinge met open deuren, den 25 augusti 1659.

Onderteeckent G.v. Ghindertaelen.

Ghelycke sentencien syn ten selven dagheg hegheven teghen Ian Molyn, Anthoon felon, Guiliam Boon, Peeter Michilsen, Ian Melis, Ian-Baptiste Claus, notaris ende Gilis Daeyaerts.

(uit: Acten van accommodement…)

3. Stadsplakkaat/1 oktober 1659

Myne Heeren Borger-Meesteren ende Schepenen deser Stadt Antwerpen verklaeren, dat sy sullen doen, ende doen doen, alle moghelijcke devoiren, soo aen Sijne Excellentie den Gouverneur van dese Landen, als elders, daer het van noode sal wesen, ten eynde deghebannen ende ghedaeghde Hoofdt-Dekens vande Ambachten, ende alle andere deser Stadt, sullen ghestelt worden in ruste ende vrede, ende in hunne oude functien ende bedieninghen, ghelijck mijne Heeren hun daer voor kennen ende houden: ende dat voorts de Privilegien deser Stadt sullen worden onder-houden ende achter-volght.

Actum in collegio den eersten October, 1659, Max. Gerardi.

(uit: SAA, PK 378, Minuten van stadssecretaris Gerardi, n.g.)

4. Stadsplakkaat/9 oktober 1659

Myne Heeren Borgher-Meesteren ende Schepenen der Stadt van Antwerpen, hebben gheordonneert, ende ordonneren midts desen, dat alle Vremdelinghen, Vagabonden, ende Bedelaers, niet buyck-vast ghewoont hebbende, den tijdt van een iaer, binnen dese Stadt, ende niet bekent zijnde, oft aen-geteekent op de Cohieren vande Wijcken, hun sullen hebben te vertrecken binnen Sonnen-schijn uyt dese Stadt, sonder daer binnen wederom te mogen komen, sonder daer toe verkreghen te hebben speciael consent vande Heeren Binnen-Borghermeester deser Stadt: op pene van ghestraft te worden aen het lijf, oft andere arbitraele correctie, nae den heysch vande saecke; ende dat aen de selve penen sullen onder-worpen worden de weerdts, oft andere, die hun sullen aenveerden, oft herbergen in hunnen huysen.

Actum in collegio den 9. October 1659.

Ph. Van Valckenisse

(uit: SAA, PK 2846, Stadsplakkaten in perkament gebonden 1651-1663, f. 227r)

5. Paskwil

Antwerpsche trotse natie,

By tyts bidt gratie,

XXII October naer uwe mutinatie.

Heere verhoort ons.

Heere verhoort ons.

Marcquys de Carecena, ontfermt u onser.

Conte de pinto, ontfermt u onser.

Don estheven de Gammarra, ontfermt u onser.

Heere canselier Asseliers, syt ons bermertich.

Heeren van den raedt van Brabant, wilt ons ontfermen.

Wy hebben ghesondicht, wy bekennen ‘toock.

Wy hebben misdaen, wy bekennen ’t oock.

Wy syn rebel gheweest, wy belyden ’t oock.

Wy syn in teghenstandt gheweest, wy bekennen ’t oock.

Prince de Condé,-bidt voor ons

Ducq de Jorck,

Ducq de Glossester,

Ducq d’Arschot,

Prince de Ligne,

Don Alonso de Cardenas,

Alle prinsen ende Heeren,

Heer bisschop Capello,

Heer abt van Sint-Michiels,

Heer abt van Sint-Bernaerts,

Heer prior van Peeter Pots,

De canonicken van de Cellebroeders,

Heer deken Tellens,

Alle canonicken ende capellaenen,

Heer Pastor van Onze Lieve Vrauwe,

Heer pastor van Sint-Jooris,

Heer pastor van Borcht,

Heer deken pastor van Sint-Jacobs,

Heer pastor van Sint-Michiels,

Alle heeren pastoren van buyten ende van binnen,

P.Rector van de jesuiten,

P.Guaerdiaen van de Minnebroeders,

P.Prior van Onze-Lieve-Vrauwebroeders,

Pater prior van de predicheeren,

P.Prior van de Augustynen,

Alle Priors ende religieusen,

Alle paters ende maters,

Mevrau Pimentel,

Mevrau Roelants,

Alle Potheghiesen,

Alle Potheghiesen, staet ons by.

Heer gouverneur van het casteel, staet ons by.

Heer borghmeester Halmaele, verghevet ons.

Heer ontvangher Schenaerts, verghevet ons.

Heeren van het magistraat, verghevet ons.

Heeren oude schepenen, en verlaet ons niet.

Heer Cano, Schepen,  en gaet ons niet af.

Wy sondaeren bidden u, verhoort ons.- wy bidden u, verhoort ons

Wy vallen op ons knieden,

Wy verslyten onse panne broecken,

Broeck af, wy syn te vreden,

Wy kennen onze schult,

Wy presenteren u onse liberteyt,

Wy versoecken onse privilegien,

Wy presenteren ons goet,

Wy geven ons leven ende kinderen,

Wy kennen ons magistraet,

Het is ons uytter herten leet,

Wy dekens gaen onsen vois af,

Wy gheven den magistraet alle macht over,

Wy sullen betaelen alle achterstellen,

Wy sullen het huys van den borghmeester repareren,

Wy en sullen niet meer de saecken van den maendachschen raedt laeten passeren tot den breeden-raedt,

De twaalf dekens en sullen maer eenen vois hebben,

Den breeden-raedt en sal niet meer vergaderen sonder consent van de borghmeesters,

Die van den Mensch en sullen geen macht meer hebben,

Den magistraet sal de dekens kiesen,

De oude dekens en sullen geenen vois meer hebben,

Wy sullen de leeghganghers uytjaeghen,

Wy sullen onse ketenen solemneelelyck overleveren,

Wy kennen onse schult,

Heer Marcquys, die in de plaetse van onsen Coninck syt, ontfermt u onser.

Heer Marcquys, die goedertierent syt, ontfermt u onser.

Heer Marcquys, die onser vader syt, ontfermt u onser.-

Wy bidde u excellentie, dat ons panne, doorcropen, kael ghemaeckt ende versletene broecken door onse groote vreese ende anxt ende oodtmoedicheyt, by ons kael ghemaeckt door het dwerschhout dat op de Mert staet, magh ghestelt worden op de groote saele van het stadthuys, tot een eeuwighe memorie ende vermaenighe aen onse kinderen ende antwerpsche singioors, om dat sy niet meer soo stout en souden wesen teghen den Conink ende magistraet te rebelleren. Amen.

(uit: Dagverhael…, p. 46-48)

6. Reglement politick der stadt Antwerpen/23 oktober 1659

PHILIPS by der gratie Godts, Coninck van Castilien,  van Leon,  van Arragon,  van beyde de Sicilien,  van Hierusalem,  van Portugal,  van Navarre,  van Grenade,  van Toleden,  van Valencien,  van Gallicien,  van Maillorcken,  van Sevilien,  van Sardinien,  van Cordube,  van Corsycke,  van Murcie,  van Jaen,  van de Algarben,  van Algesire,  van Gibraltar,  van de Eylanden van Canarien,  van Indien,  soo Orientale als Occidentale,  van de Eylanden ende vasten

Lande der Zee Oceane; Arts-Hertoghe van Oostenryck,  Hertoghe van Bourgundien,  van Lothryck,  van Brabandt,  van Limbourgh van Luxembourgh,  van Gelre ende van Milanen,  Grave van Habsbourgh,  van Vlaenderen,  van Arthois,  van Burgundien;  Palsgrave van Thirol, van Henegouwe ende van Namen;  Prince van Swave;  Marck-grave des Heylighs Rycks van Roomen;  Heere van Salins,  van Mechelen ende Dominateur in Asien ende Affriken.  Allen den ghenen die dese ieghenwoordighe sullen sien,  saluyt.  Alsoo om vast te stellen de ruste ende tranquilliteyt der stadt Antwerpenende te versekeren het goet gouvernement van de selve,  is noodigh te versien tot d’uytroeden van de principale oorsaken die in voorleden jaren aldaer onrust hebben by gebroght.  DOEN TE WETEN: dat wy daer op ghehadt hebbende d’advys van de luyden van onsen rade van Brabandt ende van andere Ministers residerende in ons Hof van Brussel.  By deliberatie van onsen neve Don Louys de Benavides,  &c,  Marquies van Caragena,  &c,  hebben gheordonneert ende ghestatueert de naer-volghende poincten.

Dat de placcaerten,  edicten ende ordonnantien oft reglementen uytghegheven oft uyt te gheven van onsen t’weghen,  tot betere administratie ende regeringhe van de justitie ende policye van de stadt,  sullen voortaen ontfanghen worden,  ghepubliceert ende gheobserveert,  met behoorelyck respect,  sonder sich daer teghens te stellen by weghe van feyt ende violentie.

Maer is’t saecken datter redene is van teghen te segghen sulcks sal moeten gheschieden door vertooninghe ofte oppositie in justitie ten vervolghe inde directie van den magistraet als wettighen beschermer van de rechten van de stadt.

Dat voort-aen alle de saecken ende materien van de policye sullen ghetracteert worden in den maendaeghschen rade,  naer de oude institutie ende ghebruyck,  sonder te moghen wesen ghetransporteert ofte ghediverteert naer den breeden rade,  directelyck ofte indirectelyck,  onder pretext dat het zy.

Dat sy sullen moeten gheresolveert worden in den voorsz. maendaeghschen rade door pluraliteyt van opinien ofte voysen,  de welcke toekomen aen de ghene die recht hebben aldaer te komen,  alwaer de dekens van de ambachten maer en moghen hebben eene voyse,  ghelyck hier voren is gewesen gheweest in den rade van Brabandt,  aen wiens vonnis in dit regard ghegheven sy hun sullen moeten conformeren.

Dat den breeden rade noynt en sal moghen vergaderen als met voorgaande consent van de borghemeesters,  het welcke de dekens sullen moeten bekomen in’t geschrift onder hunne signaturen ende van eenen van hunne secretarissen ofte greffiers,  d’welck de voorsz. dekens sullen moeten bewaren tot hunne ontlastinghe,  sonder dat sy hun sullen konnen excuseren op een simpele advertentie die sy souden ghedaen hebben ofte mondelingh condent d’welck sy souden pretexeren vercreghen te hebben.

Dat het voorsz. consent niet en sal moghen versoght oft gheaccordeert worden dan als’t sal van noode zyn te tracteren materien ofte saeckende welcke naer de oude institutie ende ghebruyck moeten toekomen aen den voorsz. rade;  te weten alsser sal questie zyn van te resolveren op de beden ende subsidien door ons versoght oft te belasten de ghemeynte met eenighen impost ende andere sommen van penninghen,  ’t zy om te furneren de voorsz.  beden ende subsidien,  ‘zy om te fumeren aen eenighe noodtsakelyckheden ende publycke onkosten van de stadt,  wel verstaende dat de ordre oft propositie ghedaen door den magistraet om te maecken opinie op de voorsz. beden en subsidien sal altydt dienen voor consent ende ghenoeghsalen orlof.

Dat als den breeden rade alsoo wettelyck sal vergadert zyn men daer niet en sal moghen proponeren ofte tracteren andere materien als om de welcke de vergaderinghe sal ghepermitteert gheweest zyn,  alles op pene dat de dekens ofte andere hier teghens doende,  sullen voor de eerste reyse vervallen zyn van hunne publycke functien van dit jaer ende voor de tweede reyse ghehouden worden voor incapabel ende onbequaem voor altydt van dusdanighen dienst ende voor de derde reyse vervallen te zyn van hunne poorteye ende voor altydt uyt de stadt ghebannen.

Dat d’ordonnantie  Albertine ende reglement additioneel van den 22 october 1653 sullen voort-aen oock moeten punctuelyck gheobserveert worden,  ghelyck oock sal moeten punctuelyck g’observeert worden het reglement additioneel van den 17 october 1654,  niet teghenstaende d’innovatien die men daer teghens heeft willen voortbrenghen ofte die men daer naer soude hebben bekomen ter contrarien.

Welcken volghende verclaren wy,  dat de vier hooft-mannen van de Poorterye oock sullen compareren in alle de vergaderinghen van de wyck-meesters ende sullen voyse hebben met hun ende den eersten van hun sal voysen om-halen.

Dat de wyck-meersters sullen ghekosen worden uyt de borgherye niet zynde ambachtsluyden.

Dat den keus van de dekens der ambachten jaerlycks sal geschieden door den magistraet in ghevolghe van de oude institutie der voorsz. ambachten,  sonder preciselyck ghehouden oft gheobligeert te zyn te volghen de nominatie die de voorsz. dekens sullen ghedaen hebben.

Ordonnerende aen de voornoemde ambachten,  respectivelyck te accepteren ende te ontfanghen de dekens alsoo ghekoosen op pene dat sal versien worden tot hunnen laste naerden heysch van de saecke.

Dat de propositien over materien van beden ende subsidien versoght van onsen t’ weghen ghedaen zynde in den breeden rade,  is ’t saecken de leden versoecken dagh ofte uytstellinghe,  dien sal ghearbitreert worden door den magistraet naer d’importantie van de saecke ofte dringhende noodt,  waer naer de leden hun sullen preciselyck moeten regleren.

Dat aengaende de menghelinghe oft by-voeghinghe in hunne opinien van eenighe particuliere conditien,  niet raeckende de materie ofte principale propositien te doen in den breeden rade,  sal ghevolght worden d’ordonnantie ghemaeckt in den rade van Brabandt den 4 februarij 1551.  Authoriserende die van den magistraet om te moghen verworpen de conditien die souden moghen voorghestelt wesen door eenighe van de voorsz. leden teghens de voorseyde ordonnantie.

Dat zynde by den magistraet gheaccordeert dagh ende termyn van deliberatie,  de oude dekens comparerende in den achter raedt,  maer en sullen hebben eene consultatie ofte radende voyse tot instructie van den dienende eedt den welcken om grootere liberteyt te hebben sal syne decisive voyse formeren naer dat de oude dekens hun sullen gheretireert hebben,  inder voeghen dat de over-gebrochte opinie sal verandtwoordt worden door den selven dienende eedt als opinie van syn leth,  sonder dat de voorsz. oude dekens oock sullen moghen ghedeputeert worden in eenighe conferentie met die van den magistraet,  maer sal sulcks gheschieden door de dienende dekens.

Dat d’opinie van de ambachten(die men verstaet te moeten zyn resolutif)sal moeten ghestelt worden by gheschrift in de camer van de schippers door een van de dekens hooft-ambachten,  in preferentie van de twee andere ende van hun dryen t’samen onderteeckent zyn,  sonder daer by te stellen eenighe conditie ofte restrictie,  ten zy de selve overkommen zy ten minsten door twee van de drye camers.

Verclarende naer dien eenighe beden,  subsidien oft assistentien sullen wesen gheconsenteert ende gheaccepteert,  by soo verre in het aenwysen van de middelen daer toe noodigh,  door oneenigheyt van eenighe leden oft anderssints veroorsaeckt wierde eenigh merckelyck retardement waer door de stadt oft landt soude gheschapen zyn te vallen in schade oft interest,  dat indien ghevalle by die van het magistraet daer in sal worden versien,  by verghelyckinghe van de selve leden,  soo het doenlyck is oft soo niet by arbitreringhe ende designatie van het ghene sy onder de voorgheslotene middelen,  het soetste ende rechtveerdichste sullen oordelen,  de selve daer toe authoriserende.

Ende ghelyck wy verstaen dat de voorsz. stadt teghenwoordelyck is vervult met ledighganghers ende vagabonden ende andere dierghelycke persoonen,  die niet en konnen zyn tot haren dienst.  Wy ordonneren aen die van den magistraet te doen promptelyck een exact ondersoeck,  uytghesteken nochtans de ghene ten laste van de welcke soude zyn materie om criminelyck te procederen over het subject van de leste beroerte.

Reserverende daer-en-boven van te gheven voordere ordres ende behoorelycke reglementen om te remedieren aen diversche andere abusen gheglisseert uyt borghelycke-wachte ende principalyck door de seer menichvuldighe vergaderinghen van de camers van de dekens,  naer dat wyer particulierelycker sullen as onderricht zyn door d’informatie die wy belast hebben te nemen door die van onsen rade van Brabandt.

Ten lesten verclaren wy dat in cas van ghequetste Majesteyt,  van seditie,  van valsche munte ende van andere dierghelycke conincklycke cassen,  ghelyck oock in overjaerde cassen,  de borghers ende inwoonders van de voorsz. stadt sullen sonder difficulteyt tractabel ende convenibel zyn voor onsen rade van Brabandt,  sonder dat sy daer van sullen konnen declineren de jurisdictie ende oordeel onder wat pretext dat het zy.  Ghedaen tot Antwerpen den 23 october.  

(uit: Acten van accommodement…)

7. Jan Cuyermans, raadsheer van de Raad van Brabant vanaf 1643, aanwezig in Antwerpen van 20 tot en met 31 oktober 1659

(Foto uit: DE RYCKMAN DE BETZ, DE JONGHE D’ARDOYE, Armorial et biographies…)

8. Peeter Stockmans, raadsheer van de Raad van Brabant, aanwezig in Antwerpen van 20 tot en met 31 oktober 1659

(Foto uit: DE RYCKMAN DE BETZ, DE JONGHE D’ARDOYE, Armorial et biographies…)

9. De drie hoofdambachten van Antwerpen in de 17de eeuw

Schippers:

Schippers

Smeden

Houtbrekers

Bakkers

Peltiers

Hoveniers

Strodekkers en leemplakkers

Zagers

Barbiers en chirurgijns

Meerseniers:

Meerseniers

Vleeshouwers

Visverkopers

Huidevetters en schoenmakers

Oudeschoenmakers

Metselaars

Schrijnwerkers

Buildragers

Kordewagenkruiers

Lakenbereiders:

Lakenbereiders

Kleermakers

Oudekleerkopers

Timmerlieden

Lijndraaiers

Kool- en turfdragers

Linnenwevers

Kuipers

(uit: VAN HONACKER, Lokaal verzet…, p. 634)

10. Vonnissen van de Raad van Brabant /29 oktober 1659 [met aanvullingen van 30 oktober 1659]

Vonnissen ten laste van eenighe van de seditie.

Den raedt ende procureur generael van Brabandt.

Aenlegghere.

TEGHENS,

Adriaen van Daele, ghevanghene, geboren van Antwerpen.

Ghesien by syne Majesteyts Raede gheordonneert in Brabandt extraordinaerlyck vergadert binnen der voorsz. stadt Antwerpen, d’examinatien ende confessien des ghevanghene van den 23 deser maendt. Ghesien oock de conclusie by den voorsz. aenlegghere tot laste des ghevanghene ghenomen op den 27 der selver maendt, op heden gherepeteert met des ghevanghene andtwoorde ende redenen daer over verbalyck bedinght door synen advocaet, persisteringhe loco replicae ende duplicae respective ende op al geleth. ’T Hof verclaert den selven gevanghene niet te wesen begrepen in de gratie die syne Excellentie den Heere Marquis de Caraçena heeft ghedaen op den 23 deser ende houdende hem gevangene voor ghenoechsaem gheconvinceert van seditie begonst op de merckt ende stadt-huys alhier, midtgaders van handtdadich te syn geweest in de plunderinghen van de huysen van den borghemeester Halmaele ende Jacques Matthyssens, condemneert den voorschreven ghevangene, geexecuteert te worden mette coorde soo datter de doot naer volghe. Verclarende syne goederen gheconfisqueert ten behoeve van syne Majesteyt, eerst daer af ghetrocken de costen ende misen van justitie. Aldus ghedaen binnen Antwerpen ende publicquelyck ghepronuncieert in het collegie van den magistraet den 29 october 1659 by my ende was onderteeckent G. v. Ghindertaelen.

Dierghelycke vonnissen wirden ghepronuncieert ten selven daghe ten laste van Gillis van Criken, gheboren van Rotselaer, Renier van Barbaçon, gheboren van Brussele, Franchois van Fonteyne, gheboren van Antwerpen ende Guilliam de Coster, gheboren van Wellem by Aelst, om dat sy handtdadich waren van sediten ende plunderinghe van huysen. Zynde de dry eerste g’executeert gheweest met de coorde aen de galghe op den merkt der voorsz. stadt op den 30 der voorsyde maendt. Ende syne Excellentie heeft gedaen gratie van het leven aen de twee andere, veranderende de straffe met de doot in de ghene van ballincschap.

Sulcken Vonnisse van de doodt ende op dierghelycke feyten wirden door den auditeur van de admiraliteyt van Antwerpen ghegheven ten laste van Renier Noel ende Jooris van Cratien, boitsghesellen, den eersten gheexecuteert gheweest zynde ten selve daghe op het casteel-pleyn der voorsz. stadt ende aen den anderen dede syne Excellentie gratie.  

(uit: Acten van accommodement…).