Dialectiek in revolutionaire cinema. Analyse van de marxistische film Memorias del subdesarrollo (1968) van Tomás Gutiérrez Alea, Cubaans cineast. (Nicolas Claus)

 

home lijst scripties inhoud vorige volgende  

 

Bijlagen

 

Bijlage 1. Filmografie van Tomás Gutiérrrez Alea

 

1. Guantanamera (1994)

2. Fresa y chocolate (1993) (aka Strawberry and Chocolate)

3. Contigo en la distancia (1991) (aka Far apart)

4. Cartas del parque (1988) (aka Letters from the park)

5. Hasta cierto punto (1984) (aka Up to a certain point)

6. Los sobrevivientes (1979) (aka The survivors)

7. De cierta manera (1977) (aka One way or another) (afwerking)

8. La sexta parte del mundo (1977) (documentaire)

9. La última cena (1976) (aka The last supper)

10. El camino de la mirra y el incienso (1975) (documentaire)

11. La batalla de Guisa (1974) (documentaire)

12. El Arte del tabaco (1974) (documentaire)

13. El otro Francisco (1974) (medewerking)

14. Una pelea cubana contra los demonios (1971) (aka A Cuban fight against demons)

15. Memorias del subdesarrollo (1968) (aka Memories of underdevelopment)

16.La muerte de un burócrata (1966) (aka Death of a bureaucrat)

17. Papeles son papeles (1966) (medewerking)

18. Cumbite (1964)

19. Las doce sillas (1962) (aka The twelve chairs)

20. Muerte al invasor (1961) (aka Death to the invader) (reportage)

21. Asamblea general (1960) (aka General Assembly) (documentaire)

22. Historias de la revolución (1960) (aka Stories of the Revolution)

23. Esta tierra nuestra (1959) (documentaire)

24. Cine-Revista (1956-1959) (documentaires)

25. El Mégano (1955)

26. El Sogno de Giovanni Bassain (1953) (afstudeerproject)

27. Una confusión cotidiana (1950)

28. Primero de mayo (1949) (reportage)

29. Movimiento por la paz (1948) (documentaire)

30. La caperucita roja (1947) (kortfilm)

31. El faquir (1947) (kortfilm)

 

 

Bijlage 2. Plotsegmentatie van Memorias del subdesarrollo[114]

 

Proloog

 

1. Carnaval:

 

a. We zien het Pello el Afrokán orkest spelen. Een grote groep mensen is aan het dansen.

b. Plots worden er twee geweerschoten gehoord en daarna een derde. Het orkest blijft echter gewoon verderspelen.

c. Rondom het bloedende lichaam op de grond vormt zich een groep mensen.

d. De camera volgt een man die wegvlucht uit de menigte. De meeste mensen blijven gewoon verderdansen.

e. Drie politiemannen banen zich een weg door de menigte. Ze nemen het slachtoffer op en dragen het boven de hoofden van de mensen weg. Het orkest blijft voortspelen en de mensen blijven dansen.

f. Deze proloog eindigt met een freeze van een zwarte dame die we al eerder aan het dansen zagen. Ze staart recht in de camera, met een gezicht dat ons wil doen nadenken over wat zonet gebeurde.

 

Inleiding

 

 

1. José Martí International Airport, Havana (1961):

 

a. De camera volgt eerst een portier die een karretje vol met koffers voortduwt. Daarna zwenkt die naar boven zodat we een rij mensen zien aanschuiven voor een vlucht van Pan American Airways.

b. Aan de incheck-balie worden de documenten van de reizigers gecontroleerd.

c. We zien nu een hele ruimte vol met mensen die op ’t punt staan te vertrekken en hun vrienden of familieleden die achterblijven.

  1. een jongetje, in de armen van zijn moeder, kijkt even in de camera en draait zich daarna weer weg. Daarna zien we de moeder, haar ogen vol tranen.

  2. een dame op een bank veegt haar tranen weg met een zakdoek.

d. Een man neemt afscheid van zijn vrouw, die achter het glas staat dat de reizigers scheidt van hen die achterblijven. De vrouw weent.

e. De camera neemt een meisje in beeld die een pop in haar handen houdt. Ze draait zich om en kijkt in de camera. Ze kijkt vervolgens naar een ander meisje, dat haar tong uitsteekt, en begint daarna te giechelen.

f. De camera neemt drie mannen in zwart kostuum in beeld die langs de vertrekruimte passeren.

g. We zien de paspoortcontrole nu van heel dichtbij. De camera zoemt in op een ontvangstbewijs waarop gestempeld staat ‘Departure’.

h. Sergio neemt afscheid van zijn vader en zijn moeder. We zien zijn gezicht en hij blijkt behoorlijk onverschillig. Daarna neemt hij afscheid van zijn vrouw Laura. Het lijkt alsof hij ‘Well, bye, bye’ tegen haar prevelt.

i. We zien Sergio van achter het glas naar het vliegtuig kijken. Daarna begint hij te fluiten.

 

2. Op de bus waarmee Sergio de luchthaven verlaat:

 

a. We krijgen doorheen het venster van de bus een laatste zicht op de luchthaven.

Flashback (1): de afscheidsscène, maar dan nu vanuit het oogpunt van Sergio. We zien de gelaatsuitdrukkingen van zijn moeder, zijn vader en Laura. Ze lijken alle drie triestig. (voice-over Sergio 1). We zien Laura naar het vliegtuig toestappen. (voice-over Sergio 2).

b. Sergio maakt plaats op de bus voor een man in legeruniform die moet uitstappen.

c. Vanuit het venster van de bus zien we langs de weg een groot bord met een grote poster die de overwinning op Playa Girón in herinnering wil brengen.

 

3. Sergio’s appartement (1):

 

a. Een hand-held camera volgt Sergio die zijn appartement binnengaat en geeft dan een zicht op het interieur. Het appartement is modern, maar niet bepaald luxueus. Opvallend is de aanwezigheid van heel wat Amerikaanse tijdschriften (Vogue, Life, Harper’s Bazaar). Sergio fluit terwijl ‘Adelita’, een liedje van de Mexicaanse revolutie.

b. We krijgen een zicht op de stad vanuit het venster van het appartement. In een kooitje zien we twee vogeltjes.

c. Een slordige slaapkamer. Sergio trekt zijn schoenen en das uit en gaat liggen. Hij stoot hierbij op een kleerhanger.

d. We zien een typmachine. Sergio typt: ‘All those who loved me and fucked me over up to the last minute have already gone’. (voice-over Sergio 3).

e. Sergio maakt een boterham klaar, gaat zitten aan de keukentafel en rookt terwijl een sigaret.

f. Daarna gaat hij op zijn balkon staan en kijkt doorheen zijn telescoop naar de stad.:

1. Beeld van de haven met schepen die de haven binnenvaren (voice-over Sergio 4).

2. Beeld van een speelplaats, op het dak van een appartement

3. Het standbeeld van Maceo (voice-over Sergio 5).

4. Het monument dat het schip “Maine” in herinnering wil brengen. De arend die normaal bovenaan staat, is weg. (voice-over Sergio 6).

5. Een marineschip en een torpedo in de haven. (voice-over Sergio 7).

6. De camera neemt een gebouw in beeld en zoomt in op wat op één van de muren geschreven staat. (voice-over Sergio 8: ‘The people have said enough and are now on the move’).

7. Zicht op een industriegebied. (voice-over Sergio 9).

g. Sergio ziet dat één van de vogeltjes in de kooit dood is. Hij neemt het op en laat het naar beneden vallen. (voice-over Sergio 10).

h. Beeld van een tape-recorder. Sergio drukt de playknop in .We horen een gesprek tussen hem en Laura.

1. Terwijl Sergio naar de conversatie luistert, stopt hij een magazine met op de cover Brigitte Bardot in een glazen fles.

2. Vervolgens gaat hij naar de kleerkast van Laura, nog steeds luisterend naar het gesprek op tape. We horen Sergio en Laura die ruzie krijgen. Sergio zet de monocle op die hij in een van de kasten gevonden heeft.

Kuleshov effect: doorheen de monocle zien we Laura, liggend op het bed, die haar bril afzet, verwijzend naar wat Sergio aan het doen is.

3. Sergio neemt lipstick van Laura en tekent er “een gezicht” mee op het spiegelglas. We zien zijn reflectie in het spiegelglas.

4.Sergio neemt een slipje van Laura uit één van haar lades.

Fantasie scène: beeld van Laura die naakt in de douche stapt.

5.Sergio neemt panty’s van Laura en trekt ze over zijn hoofd. Nu gaat hij voor de spiegel staan. Hij lijkt wel een monster.

6. Sergio zet de tape-recorder uit, trekt de nylonkousen van zijn hoofd en zakt uitgeput neer in zijn zetel.

 

4. In de straten van Havana:

 

a. Beeld van mensen die uit de bus stappen.

b. De camera neemt vervolgens een vrouw met krulspelden in haar haar op, daarna een jongedame met een ijsje in haar hand, vervolgens een iyabó (een dame die net ingewijd is in de plaatselijke religie, santeria) en tot slot volgt de camera een dame, eerst de benen opnemend en daarna naar boven stijgend, waarna de vrouw zich omdraait en in de camera kijkt.

c. We zien nu pas Sergio die langs de winkels “flaneert”. Hij gaat binnen in een boekwinkel.

1. Hij passeert langs een rek boeken (een boek van Mikhail Sholokhov, één over Yuri Gagarin, de werken van José Martí, …).

2. De camera neemt een jongedame in het vizier, die Sergio even in de ogen kijkt en daarna verderwandelt. (voice-over Sergio 11).

3. Sergio neemt een boek uit het rek en bladert erdoorheen. Dezelfde jongedame passeert hem en opnieuw kijken ze elkaar in de ogen (voice-over Sergio 12).

4. Sergio koopt het boek. Het is ‘Bourgeois Morality and Revolution’ van Leo Rozitchner.

d. Sergio loopt verder door de straat. Hij stopt even aan de plaats waar El Canto vroeger was, de grootste departmentstore van Havana, die door een act van sabotage in brand werd gestoken.

Flashback (2): (nieuws)beelden van de brand van El Canto.

e. Sergio loopt verder door de straat (voice-over Sergio 13).

g. beelden van wat in de etalages van de Havaanse winkels te zien is:

1. De camera volgt een dame die langs de winkels wandelt en plots halt houdt voor een bijna leeg winkelraam. In het winkelraam zien we een poster van Fidel Castro en een buste van José Martí. In de verte hoor je het Aragon Orkest het dansliedje ‘Angoa’ spelen.

2. Beeld van een man die voor een winkelraam staat waarop een bepaald logo staat en het woord ‘seccional’.

3. Beeld van een leeg winkelraam met een grote foto van Castro in legeruniform.

4. Beeld van een leeg winkelraam met het logo Kodak.

5. Een winkelraam die een foto van Castro toont.

6. Een leeg winkelraam waarop met plakband een X is aangebracht met in de achtergrond een tekening van José Martí. (voice-over Sergio 14).

7. Vervolgens zien we in een winkelraam een beeld van Jezus, de naakte ‘Santa Barbara’ en een foto van Fidel.

g. Beelden van mensen op straat met een treurige blik.

h. We zien Sergio terug. (voice-over Sergio 15). Hij heeft hetzelfde treurige gezicht als de mensen die we zonet zagen. Freeze van Sergio’s gezicht, daarna fade-out.

 

Deel 1: Pablo

 

1. Malecón Highway, Havana:

 

a. Gesprek tussen Sergio en Pablo in de cabriolet van Pablo over de slaagkansen van de revolutie, afgewisseld met verschillende flashbacks.

Flashback (3): beeld van Sergio met Laura in een bar, samen uit met Pablo en zijn vrouw.

Flashback (4): de twee koppels uit de vorige flashback komen buiten uit een bioscoop, waar ze de film ‘Hiroshima, Mon Amour’ van Alain Resnais spelen.

b. beeld van Sergio en Pablo die liggen te zonnen aan het zwembad van het Hotel Nacional. (voice-over Pablo 1).

c. Ze stoppen aan een benzinestation. De benzinetank wordt gevuld. Pablo wil niet dat de olie nagekeken wordt als hij weet dat de man van het station toch geen olie meer heeft.

d. Ze stoppen aan een soort doe-het-zelf garage. Pablo heeft een gesprek met één van de garagisten. Het blijkt dat de schade aan de auto niet zal kunnen hersteld worden omdat de vervangingsstukken niet aanwezig zijn. (voice-over Sergio 16).

Documentaire fragmenten (1):

1. foto’s van hongerige mensen in Cuba tijdens verschillende historische perioden

2. foto’s die de hongersnood illustreren in Latijns-Amerika (voice-over 17)

b. Sergio en Pablo komen aan in de parking onder het appartementsgebouw van Sergio, waar zijn auto op blokken staat. Pablo kan niet zwijgen over hoe goed de Amerikaanse wagens wel niet zijn. (voice-over Sergio17).

Flashback (5): de twee koppels zoals in flashback (3). De camera neemt ze nu van wat dichter op en we kunnen horen wat ze zeggen.

c. Pablo wast zijn handen in de badkamer van Sergio’s appartement. Sergio neemt het boek van Rozitchner in de hand en gaat erop zitten op bed. Pablo praat erover dat hij niet in Cuba wil blijven. Hij wil uit het land weg zijn vooraleer alles ontploft. Sergio bladert door het boek en zegt tegen Pablo: “Dit is wat ze zeiden, de gevangenen van de invasie in de Varkensbaai”.

Documentaire fragmenten (2):

1. beeld van gevangenen, net na de invasie, die, met de handen boven het hoofd, weggebracht worden. Op het scherm is te lezen :”The Thruth of the Group is in the Murderer”. (voice-over Sergio17).

2. - foto van een priester

- foto van een zakenman

- foto van een officier

- foto van een folteraar

- foto van een filosoof

- foto van een politicus

3. opnieuw beeld van gevangenen (voice-over Sergio 18, 19, 20)

4. beeld van Calviño

5. proces van de gevangenen van de Invasie. Een getuige beschuldigt Calviño ervan haar te hebben geschopt. Ze zegt dat ze twee ribben van haar gebroken hebben. Terwijl zien we:

a. beeld van beenderen en botten uitgespreid op een tafel.

b. beeld van wapens uitgespreid op een tafel. Daarna beeld van Batista en het hoofd van politie, tevreden met de veroverde wapens.

c. foto van hooggeplaatste officieren, lachend. Eén ervan toont een pistool.

d. foto van gevangenen in een cel

e. foto van gevangenen achter een tafel waarop munitie tentoongespreid ligt

f. foto van een groep gevangenen die tegen een muur staan en in de camera kijken.

g. foto van een groep mannen met ontbloot bovenlijf. Ze vertonen tekens van foltering.

h. foto van een met kogels doorzeefd lichaam, liggend op de grond

i. foto van iemand wier keer doorgesneden werd

j. foto van iemand liggend tussen heesters. Enkel zijn hoofd is zichtbaar.

6. beelden van oproer in de straten. Burgers vluchten voor de politie die kogels afvuurt en hen met matrakken slaat.

7. beeld van twee politiemannen op een persconferentie (voice-over Sergio 18)

8. beelden van mensen die aan het dansen zijn. (voice-over 19)

9. foto van Rivero (voice-over Rivero 1)

10. foto van gevangenen (voice-over 20)

11. foto van Andreu (voice-over Andreu 1)

12. foto van Vader Lugo

13. beelden gefilmd door zij die de Varkensbaai binnenvielen, vóór de invasie.

14. een priester met een kruis (voice-over Vader Lugo 1)

15. beeld van een priester die communie houdt op een boot (voice-over Vader Lugo 2)

16. beeld van twee veroverde boten

17. foto van Vader Lugo die getuigt voor een jury

18. foto van Freyre (voice-over Freyre 1)

19. foto van Andreu (voice-over Andreu 2)

20. beeld van een groep gevangenen, gezien van de achterkant (voice-over Sergio 20)

21. foto van Calviño (voice-over Sergio 21)

22. beeld van dezelfde groep gevangenen, nu van van voren gezien

23. nog een groep gevangenen (voice-over Sergio 22)

24. foto van Calviño (voice-over Calviño 1)

25. de groep gevangenen van in 23.

26. beeld van de handen van Calviño (voice-over Sergio 23)

27. beeld van het voorhoofd van Calviño (voice-over Calviño 2)

28. beeld van een gedode militair tijdens de Invasie die in een truck geladen wordt

29. nog een beeld van een dode militair (voice-over Calviño 3) (voice-over Sergio24)

30. foto van twee vermoorde vrouwen, op de grond liggend (voice-over Sergio 25)

31. beeld van Calviño die aan het spreken is (voice-over Sergio 26)

32. beeld van de soldaten van de Invasie (voice-over Calviño 4) (voice-over moderator 1)

33. aaneenschakeling van de foto’s van Lugo, Freyre, Rivero, Andreu en Varona (voice-over Sergio 27)

34. beeld van een deftig feest, gezien van bovenuit

35. beeld van jonge vrouwen op ’t feest die dansen (voice-over Sergio 28)

36. beeld van een priester die een mis houdt (voice-over Sergio 29)

37. beeld van een groep oudere mensen, deftig gekleed, verzameld voor evenement (voice-over Sergio 29)

38. beeld van volk verzameld op een plein

39. beeld van Batista die de menigte toezwaait (voice-over Sergio 30)

40. beeld van een gewonde man (voice-over Sergio31)

41. beeld van een dood lichaam midden in een veld; omstanders kijken ernaar

42. beeld van twee dode lichamen in een open veld; opnieuw bijstanders die erop staan te kijken.

43. beeld van dode lichamen (voice-over Sergio 32)

44. beeld van jonge dames op een chique bal (voice-over Sergio 33)

45. beeld van een student die een telefoonpaal beklint om een politieke poster eraf te trekken

46. beeld van mannen en vrouwen, arm in arm, wandelend in een boulevard, naar de camera toe.

47. een groep van betogers benadert de politiewagens

48. politie en de burgers in gevecht. De politie dwingt hen naar de zijkant van de straat. (voice-over Sergio 34)

 

Deel 2: Noemi

 

1. Sergio’s appartement (2):

 

a. Sergio maakt koffie klaar terwijl Noemi binnenkomt (voice-over Sergio 35)

b. Sergio neemt nog een kop uit de kast (voice-over Sergio 36)

c. Ze ontbijten samen. Sergio vraagt Noemi uit over haar doopsel. Noemi legt uit over hoe het gegaan is en Sergio tracht met zijn fantasie de doop her te beleven

Droomsequentie (1):

1. een groep mensen, allen in wit gekleed, gaan baden in een rivier (voice-over Noemi 1).

2. Sergio houdt Noemi vast in het water (voice-over Noemi 2)

d. Sergio kijkt in een boek naar het schilderij “De geboorte van Venus” van Botticelli. Zijn hand streelt het lichaam van de godin. Wanneer Noemi plots binnenkomt slaat hij vlug het boek dicht.

e. Noemi gaat Sergio’s bed opmaken

Droomsequentie (2):

1. Sergio die Noemi in zijn armen houdt in de slaapkamer

f. Sergio achter zijn typemachine, in gedachten verwikkeld

Droomsequentie (3):

1. Sergio valt in een omhelzing met Noemi neer op het bed

2. beeld van Noemi, naakt op bed

g. beeld van Sergio die doet alsof hij aan ’t werken is wanneer hij Noemi hoort naderen.

h. Noemi passeert en zegt “goodbye”

 

2. Het buitenzwembad van het Riviera Hotel:

 

a. Sergio wandelt op een pad boven het zwembad, kijkt naar beneden naar een jongedame en wandelt dan verder (voice-over Sergio 37)

Verborgen camera beelden (1):

1. beeld van een man die langs de rand van het zwembad loopt

2. beeld van een zwemmer die de ladder van de springplank beklimt

3. beeld van twee jongemannen bovenop de springplank

4. beeld van twee jongens op de springplank. Één ervan springt in het water (voice-over Sergio 38)

b. beeld van Sergio die in een zetel aan het zwembad ligt, met een sigaar in de mond. Hij stopt met lezen, zet zijn zonnebril af en kijkt rondom hem.

Verborgen camera beelden (2):

1. beeld van drie oudere dames, in de schaduw, aan ’t babbelen

2. een jongedame in zwempak wandelt langs het zwembad

3. drie jongedames aan ’t zonnebaden

4. een aantrekkelijke vrouw van zo’n 35 jaar stapt met een klein meisje in het zwembad

5. drie wat dikkere vrouwen wandelen langs de rand van het zwembad

Televisiebeelden (1):

1. Marilyn Monroe, het liedje “I’m Through with Love” zingend

2. de ingang van de Amerikaanse legerbasis in Guantánamo

3. Cubaanse werknemers wier identiteit gecheckt wordt aan de ingang van de legerbasis

4. beeld van een bord op de legerbasis, gezien door de omheining, waarop “Danger” te lezen staat

5. een Amerikaanse soldaat achter de omheining, die naar de camera lacht en stenen over de hekken gooit

6. de televisie omroeper die de beelden becommentarieert. Hij geeft duidelijk kritiek op de Amerikaanse aanwezigheid in Cuba

 

Deel 3: Elena

 

1. La Rampa Boulevard:

 

a. Sergio wandelt op de boulevard en steekt de straat over. Hij ziet Elena staan aan de voet van de trappen van het El Mandarin restaurant. Hij gaat de trappen op. Terwijl hij haar passeert zegt hij dat ze mooie benen heeft.

b. Wanneer Sergio aan de ingang van het restaurant is kijkt hij naar beneden, naar Elena. Zij bekijkt haar knie en kijkt terug. Daarna neemt ze een andere trap naar het restaurant en gaat naar boven. Sergio besluit het restaurant niet binnen te gaan en loopt naar haar in tegengestelde richting.

c. Sergio vraagt of ze met hem wil gaan eten. Ze wijst hem af. Sergio is nieuwsgierig naar wat ze hier doet. Ze blijkt te wachten op iemand van het filminstituut voor een test.

d. Sergio zegt dat hij daar iemand kent. Ze geeft het wachten op en morgen zullen ze samen naar het ICAIC gaan. Nu stemt ze toe om te gaan eten.

 

2. In het restaurant El Mandarin:

 

a. Sergio bestelt iets om te drinken. Elena kan geen alcohol drinken omdat ze inspuitingen krijgt voor haar zenuwen. Ze toont haar arm. Wanneer Sergio haar hand wil vasthouden, trekt ze die terug. Ze hebben een gesprek over acteren en actrices. Sergio zegt dat actrices heel de tijd hetzelfde moeten doen.

Filmfragmenten (1):

1. een man en een vrouw, liggend op een strand, halfnaakt. De man gaat bovenop de vrouw liggen (repeat x4)

2. een naakte vrouw die in de douche stapt (repeat x3)

3. de benen van een vrouw die haar slipje uittrekt (repeat 3x)

4. een oude man, spelend met de borsten van een knappe dame

5. een stripteaseuse die haar bh uittrekt tijdens een show (repeat x2)

6. Brigitte bardot en een man tijdens een liefdesscène op bed. We horen wat ze zeggen

 

3. Instituto Cubano de Arte y Industria Cinematógrafico :

 

a. Sergio, Elena, de regisseur (Tomás Gutiérrez Alea), de director of photography en de editor hebben net de voorbije filmfragmenten bekeken.

b. Sergio heeft een gesprek met Alea en de director of photography. Het blijken filmfragmenten te zijn die door de filmcommissie van vóór de Revolutie gecensureerd werden.

c. in de gangen van het gebouw vraagt Sergio aan Alea wat hij van plan is met de fragmenten te doen. Hij zegt dat hij ze wil gebruiken in een “collage”. Sergio denkt dat de fragmenten ook deze keer niet door de commissie gaan geraken.

d. Ze gaan binnen in een kantoor van het ICAIC waar Elena getest wordt. Wanneer het erop lijkt dat ze weinig kans heeft om te slagen mits te weinig ervaring, zegt dat ze ook kan zingen en ze begint spontaan te zingen.

 

3. Op straat, in een oude residentiële buurt:

 

a. ze wandelen door een straat, met elkaar pratend, en stoppen even voor een oud bouwvalig huis. Sergio tracht haar in te palmen maar het lukt niet. Ze loopt weg. Hij loopt haar achterna. Nu neemt ze spelend zijn hand en ze steken de straat over.

b. Ze staan voor Sergio’s appartement. Sergio vraagt haar binnen, maar ze durft niet omdat ze bang is van wat de buren zullen denken. Ze stelt voor dat Sergio eerst binnengaat en zij daarna gaat.

 

4. Sergio’s appartement (3):

 

Sequentie (1)

a. Sergio maakt zichzelf en alles in zijn appartement gereed voor als Elena eraan komt.

b. Elena belt aan. Sergio doet open en gaat koffie voor haar maken.

c. Elena gaat op de sofa zitten en stapt daarna naar de radio toe. Ze legt een liedje van Elena Burke op. Ze praten over de foto’s die bovenop de radio staan. Ze zitten naast elkaar op de sofa en praten over ’t feit of Sergio al dan niet een revolutionair is.

d. Elena gaat voor ’t venster staan. Sergio vraagt of ze niet een paar kleedjes van Laura wil passen en gaat ze daarna halen in de slaapkamer.

e. Elena komt buiten uit de badkamer in één van Laura’s kleedjes en ziet er stralend uit. Ze vraagt of Sergio de knoopjes achteraan wil toedoen. Ze lachen naar elkaar in de spiegel en kussen. Plots loopt Elena weg en ze houdt haar handen voor haar gezicht alsof het lijkt dat ze wil huilen.

f. Sergio gaat naast haar zitten op het bed, tracht haar tweemaal vast te pakken maar valt tweemaal van het bed. Elena speelt wat met Sergio. Ze kussen tweemaal.

g. Elena loopt naar de slaapkamerdeur. Sergio achtervolgt haar en kust haar. Ze vallen tezamen neer op bed. Elena blijft zich niet goed voelen over de situatie. Ze begint te wenen.

h. Elena loopt naar de deur. Terwijl horen we Radio Reloj Nacional. Sergio geeft haar de kleedjes van Laura mee.

i. Sergio alleen in zijn appartement. Op de radio horen we berichten over subversieve activiteiten in Venezuela. Sergio zet de radio uit en stapt naar het balkon toe.

j. Nu horen we de ruzie tussen Sergio en Laura opnieuw op de tape. We horen dat Laura Sergio niet meer kan uitstaan. Laura is woedend wanneer ze hoort dat heel het gesprek opgenomen wordt op tape.

Flashback (6):

1. Laura die de tape-recorder tracht uit te zetten. Sergio verhindert haar. Ze valt neer op de grond en zegt dat ze voorgoed weg wil van Sergio.

 

Sequentie (2)

 

a. Sergio staat zijn tanden te poetsen wanneer plots aangebeld wordt. Het is Elena, in één van de jurken van Laura. Ze is opgewekt nu en zingt een deuntje. Ze zitten naast elkaar op de sofa. Elena blijft zingen.

b. Elena staat op, bekijkt de platen die Sergio heeft en neemt die van Elena Burke eruit. Sergio stopt haar zingen door haar een kus te geven

Reverse still flashback sequentie (1):

1. still van Elena in Sergio’s slaapkamer.

2. still van Elena in Sergio’s woonkamet

3. still van Elena in het ICAIC

4. still van Elena in het El Mandarin Restaurant

5. still van Elena op de La Rampa Boulevard

(voice-over Sergio 39)

c. beeld van gezichten, hoofdzakelijk vrouwelijke (voice-over Sergio 40)

d. beeld van mensen in een park. De camera houdt één vrouwengezicht vast (voice-over Sergio 41)

 

6. Malecón Highway:

 

a. beeld van een bord langs de weg waarop Castro’s hoofd staat en de woorden Playa Girón

b. Sergio met Pablo in de auto. Pablo vraagt of Sergio niet een keer afkomt naar de Verenigde Staten, maar hij weigert omdat hij er al geweest is.

 

7. José Martí International Airport:

 

a. Sergio en Pablo die door de lobby van de luchthaven wandelen. Pablo is op krukken. Pablo blijkt weg te gaan omdat hij bang is dat het er gaat ontploffen.

b. Pablo in de wachtruimte, gescheiden van Sergio door een glasstuk. Pablo probeert iets te zeggen maar Sergio verstaat het niet. (voice-over Sergio 42)

c. Beeld van Pablo en zijn vrouw die aan boord van het vliegtuig gaan. (voice-over Sergio 43).

d. Sergio stapt weg van het venster (voice-over Sergio 44 & 45)

 

8. In een oude residentiële buurt:

 

a. beeld van twee Aziaten, wellicht diplomaten

b. beeld van het huis waaruit de Aziaten kwamen (voice-over Sergio 46)

c. beeld van een luxueuze auto (voice-over Sergio 47)

d. beeld van twee kinderen, spelend op het terras boven de tuin van het huis (voice-over Sergio 48)

e. beeld van een kinderkamer (voice-over Sergio 49)

f. twee jongens die een spel spelen (voice-over Sergio 50)

g. Sergio wandelend op straat.

h. Studenten die uit de Lasalle school komen

i. De speelplaats van de school tijdens de pauze. Een priester speelt met een groep jongens.

j. Een jongen die in een boekje een naakte vrouw tekent

Flashback (7):

1. Sergio, 12 jaar oud, in de klas, tracht het boekje te pakken van de jongen voor hem om te zien wat die erin aan het tekenen is. De priester betrapt hem met het boekje (voice-over Sergio 51)

2. Sergio en de jongen worden gestraft (voice-over Sergio 52)

Flashback (8):

1. de twee jongens in een hoerenbuurt. Sergio lijkt angstig. Ze gaan binnen in een bordeel. (voice-over Sergio 53)

2.twee prostituées in het bordeel. Armando, Sergio’s vriend, gaat met één ervan naar achteren en de andere hoer leidt hem doorheen een smal gangetje naar een klein kamertje. (voice-over Sergio 54)

3. ze liggen samen op bed. Sergio kan het niet. Hij geeft haar het geld en gaat weg. (voice-over Sergio 55)

4. beeld van Sergio in bed met een andere hoer (voice-over Sergio 56)

 

8. In een boekenwinkel:

 

a. Sergio bladert door Lolita van Nabokov (voice-over Sergio 57). Elena lijkt verveeld en wacht totdat Sergio een boek koopt (voice-over Sergio 58)

 

9. Acosta León expositie, Bellas Artes Museum, Havana:

 

a. Sergio bekijkt één van de schilderijen aandachtig, maar Elena lijkt niet geïnteresseerd. Ze schenkt geen aandacht aan Sergio’s commentaar over de schilderijen.

b. Sergio bekijkt Elena op de tentoonstelling terwijl zij hem niet ziet. (voice-over Sergio 59)

 

10. Bezoek aan het huis van Hemingway:

 

a. Beeld van Tsjechische en Russische toeristen die uitleg krijgen van een gids. Sergio en Elena wandelen elk voor zich door het huis. (voice-over Sergio 60).

Documentaire fragmenten (4):

1. reeks foto’s van de Spaanse Burgeroorlog genomen door Robert Capa

b. Elena en Sergio hebben een gesprek. Zij vindt het huis maar niets.

c. Elena poseert voor een Russische toerist.

Still flashback sequentie:

1. aaneenschakeling van drie foto’s van Elena door de Russische toerist genomen

d. De Russische toeristen die Elena bekijken (voice-over Sergio 61). De Russische toerist die zijn laatste foto neemt. Elena zoekt Sergio (voice-over Sergio 62).

e. Sergio leest in het boek “The Short Happy Life of Francis Macomber”. (voice-over Sergio 63)

f. Sergio raakt het geweer dat in de kamer hangt aan. (voice-over Sergio 63)

g. Elena en Sergio vinden elkaar terug. Ze hebben een discussie. Sergio wandelt door de kamer, bekijkt de objecten die er allemaal tentoongespreid staan. Elena stapt naar Hemingway’s typemachine toe en bekijkt die aandachtig. De gids geeft haar uitleg

Fotografische sectie:

1. twee foto’s van de gids samen met Hemingway. (voice-over Sergio 64)

h. Beeld van het plein en de kerk van San Francisco de Paula (voice-over Sergio 65)

Fotografische sectie:

1. foto van Hemingway en de gids die naar een hanengevecht kijken.

2. foto van Hemingway zittend en de gids staande. (voice-over Sergio 65)

i. Beeld van een straat in San Francisco de Paula (voice-over Sergio 66)

j. Beeld van de toren van Hemingways huis. We zien Sergio in de toren (voice-over Sergio 67).

k. Beelden van enkele bezittingen van Hemingway

l. Beeld van jachtmateriaal en dierenhoofden. Een foto van Hemingway met een enorme vis in zijn handen.

m. Schetsen van stierengevechten. Beeld van een poster die een stierengevecht aankondigt. Beeld van de typemachine. Beeld van een boek op Hemingways bureau (voice-over Sergio 68).

n. Beelden van skeletten van dieren, een barometer en een draagbare radio. Foto van Hemingway’s yacht Pilar (voice-over Sergio 69)

o. Sergio, gezien van buitenaf, in de toren van Hemingway’s huis, wandelend van venster naar venster.

p. Elena en de gids wandelen rondom het huis. Sergio luistert stiekem mee vanuit de toren.

q. Elena denkt dat ze Sergio gezien heeft ergens in de tuin. Ze verlaat de gids en roept voor hem. Sergio bekijkt haar heimelijk vanuit de toren.

r. Twee auto’s staan klaar voor het huis om de toeristen weg te brengen. Elena besluit om in één van de auto’s te stappen. Sergio ziet haar vertrekken.

 

11. Rondetafel debat: “Literatuur en Onderontwikkeling”

 

a. René Depestre leidt de discussie in. Hij ziet cultuur als een belangrijk element opdat een land tot ontwikkeling kan komen.

b. Edmundo Desnoes neemt het woord. Hij neemt het op voor de zwarten in de Latijns-Amerikaanse samenleving. Terwijl vult er een neger de glazen van de panelleden met water.

c. Gianni Toti reageert. Hij wil Desnoes erop wijzen dat door woorden als ‘onderontwikkeling’ in de mond te nemen, je eigenlijk nog steeds vastzit in een onderontwikkelde cultuur. Dergelijke woorden zijn niet minder dan valstrikken voor hem waardoor je in onderontwikkeling blijft. De fundamentele contradictie van deze tijd is voor hem te vinden in de tegenstelling tussen het socialistische proletariaat en de kapitalistiche klasse.

d. David Viñas reageert. Voor hem is de basiscontradictie van deze tijd de oorlog in Vietnam.

e. Viñas en Toti dicussiëren onderling. Desnoes steekt een sigaar op (voice-over Sergio 70, 71,72).

f. Jack Gelber, een Amerikaan, vraagt het woord in het Engels. Hij vraaagt zich af, aangezien de discussie over onderontwikkeling handelt, ze voor een dergelijke ouderwetse vorm van debat als een rondetafel debat gekozen hebben. Desnoes vertaalt. Het publiek moet lachen.

g. Sergio wandelt op het Plaza de la Revolución nabij de bibliotheek. De camera nadert zijn gezicht totdat dat vervaagd wordt (voice-over Sergio 73).

 

12. Inkomhal van Sergio’s appartement:

 

a. Sergio opent zijn post. Het is een brief van Laura uit Amerika. Ze heeft hem ook kauwgom en een scheermes gestuurd. (voice-over Sergio 74,75,76)

 

13. Op straat:

 

Sequentie (1)

 

a. Sergio wandelt door de straten

b. Beeld van het altaar in een Franse Dominicaanse school in Havana. Bovenop het altaar staat een foto van Lenin.

Flashback (9):

  1. beeld van het altaar hoe het vroeger was, met erbovenop een beeld van Onze Vrouw Van Fatima

  2. een groep studenten in uniform die uit de school komen. Sergio, 20 jaar oud, wachtend aan de school, op Hanna. Ze komt naar hem toe.

  3. Ze wandelen samen door het park. (voice-over Sergio 77).

  4. Sergio en Hanna in een café. Hanna tracht met een potlood een snor te tekenen op Sergio’s mond. (voice-over Sergio 78)

  5. Beelden van wat bomen en water. (voice-over Sergio 79)

  6. Sergio en Hanna die kussen onder een boom

  7. Hanna, naakt, die haar haar kamt. Sergio en Hanna, beide naakt, op bed.

Fotografische sectie:

  1. drie foto’s van Hanna in New York, de laatste tezamen met haar moeder. (voice-over Sergio 80)

  2. stills van Hanna en Sergio, kussend, elkaar omarmend, … . verschillende ervan komen uit de vorige sequentie. (voice-over Sergio 81)

Flashback (10):

1. opening van de meubelwinkel. Sergio lijkt niet echt op zijn gemak. (voice-over Sergio 82)

2. Sergio, ’s nachts, achter zijn bureau in de winkel. (voice-over Sergio 83).

Hij schrijft een brief aan Hanna. (voice-over Sergio 84).

3. Sergio, op de Malecón Highway, in zijn cabriolet (voice-over Sergio 85).

4. Hanna in een café. (voice-over Sergio 86). Ze staat op en geeft Sergio’s schouder een duwtje bij het weggaan.

 

Sequentie (2)

 

a. Sergio schuilt voor de regen onder het afdak van een kruidenierswinkel. Er stapt iemand uit een taxi en Sergio neemt de vrije taxi. Plots ziet hij Elena aan de ingang van zijn gebouw en stapt weer uit. Hij loopt naar de lift in de kelder van het gebouw en zorgt ervoor dat Elena hem niet ziet. Ze ziet hem toch en achtervolgt hem naar de lift.

b. Sergio op het balkon van zijn appartement. De bel gaat maar hij reageert niet. Hij gaat naar de living en zet de tv aan. Deze toont beelden van raciale agressie in de Verenigde Staten.

 

12. Interview Committee for the Defense of the Revolution, Sergio’s appartement (4)):

 

a. Een man in legeruniform en een vrouw vullen papieren in met de gegevens van Sergio. Ze komen hem uitvragen over zijn inkomen en zijn bezittingen. Hij dient te zeggen hoeveel appartementen hij bezit en hoe groot die zijn.

 

13. Socialistische manifestatie:

 

1. Sergio in een taxi. Een agent doet de taxi stoppen wanneer die een straat wil inslaan. Hij stapt uit omdat de taxi niet kan inslaan wegens een betoging. Hij loopt recht tegen de manifestanten in. (voice-over Sergio 87,88 & 89).

Repeat proloog:

1. nu zien we Sergio in de menigte. Hij lijkt er geen deel van uit te maken. De muziek is gedissocieerd met de beelden die we te zien krijgen.

 

14. Central Park, Havana:

 

a. Sergio wandelt door Central Park (voice-over Sergio 90)

b. Een straatfotograaf neemt een foto van Sergio (voice-over Sergio 91)

c. Sergio bekijkt verschillende foto’s, uitgespreid op de vloer.

Fotografische flashback sectie:

1. verschillende foto’s van Sergio tijdens verschillende fasen in zijn leven

2. foto’s van de opening van de winkel

3. opeenvolging van 5 foto’s van Sergio en Laura tezamen: in de zoo, voor een groot gebouw in New York, in een café, Laura in haar trouwkleed en Sergio en Laura poserend voor een foto op een feestje (voice-over Sergio 92)

d. Sergio bekijkt de foto die de straatfotograaf genomen heeft. (voice-over Sergio 93). Hij kijkt recht in de cameralens

 

 

15. Sergio’s appartement (5):

 

a. Sergio doet de deur open. Het is Elena’s broer.

b. Hij zegt dat Sergio haar misbruikt heeft. Hij gooit de kleren die Elena meegekregen heeft op de grond.

c. Hij zegt dat Sergio met haar zou trouwen. Sergio gaat niet akkoord (voice-over Sergio 94, 95,96)

d. De broer verlaat het appartement (voice-over Sergio 97)

 

16. In een cafetaria:

 

a. Elena zegt dat Sergio haar bedrogen heeft. Hij zou haar een paar kleedjes gegeven hebben en dan misbruik van haar gemaakt hebben. Sergio is niet akkoord.

b. Elena’s ouders die aan de cafetaria aankomen.

Flashback (11):

1. Elena en haar broer die aan de cafetaria aankomen (voice-over Sergio 98)

c. beeld van verschillende gearresteerde mannen in een politiebureau (voice-over Sergio 99)

d. Sergio, Elena, Elena’s broer en Elena’s ouders voor een etalage met trouwjurken. De ouders willen dat Sergio met haar trouwt. Sergio zegt dat hij dan eerst nog de scheidingspapieren in orde moet brengen. Wanneer de moeder zegt dat ze die avond laat thuiskwam met bloed op haar slipje, ontstaat er ruzie. Iedereen roept, Elena weent. (voice-over Sergio 100)

e. Elena’s ouders die in een taxi stappen (voice-over Sergio 101)

 

17. In het politiebureau:

 

a. Sergio legt een verklaring af. Hij ontkent de aantijgingen.

b. Elena en haar familie die op een bank zitten in een politiebureau

c. Sergio tekent de verklaring en wordt weggeleid door een bewaker.

d. Sergio in een andere kamer op een bank naast andere gedetineerden. Iedereen vraagt hem een sigaret waardoor hij er zelf geen meer kan opsteken

 

 

18. In de rechtbank:

 

a. Sergio wordt de rechtszaal binnengeleid en gaat zitten.

b. De deurwaarder leest de beschuldiging voor.

c. Het kruisverhoor begint:

1. De aanklager stelt zijn vragen.

2. De verdediging stelt zijn vragen.

d. Elena wordt de rechtszaal binnengeleid (voice-over Sergio 102). Ze ondergaat eveneens een kruisverhoor. (voice-over Sergio 103).

e. Haar moeder wordt daarna verhoord. (voice-over Sergio 104). Wanneer ze haar plaats verlaat en Sergio passeert slaat ze hem met haar handtas. (voice-over Sergio 105). De moeder wordt door een klerk weggeleid.

f. Elena’s vader wordt verhoord

g. Elena’s broer wordt verhoord

h. De vervolging leest haar besluit voor (voice-over Sergio 106). We horen de deurwaarder het verdict voorlezen. Tussendoor horen we het besluit van de verdediging en zien we de drie rechtsleden de zaal verlaten. Sergio wordt op basis van tests vrijgesproken van verkrachting.

i. De advocaat van de verdediging schudt Sergio de hand. De rechters verlaten de rechtszaal. Sergio verlaat de rechtszaal (voice-over Sergio 107)

 

19. Op Sergio’s appartement (6):

 

Sequentie (1)

 

a. Sergio raapt de krant op onder zijn deur en leest de koppen voor.

Berichten over: - President Kennedy

 - de geboorte van een drieling

 - een hond met twee harten

 - vakbonden

 - “bulletin board material”

 - hoe tetanus voorkomen

 - woorden van Mao Tse Tung

 - lezersbrief

 - “work with joy and …)

 - strip van Chago getiteld “Salomón”

a. Sergio legt de krant neer.

Flashback (12):

1. Noemi die hem een pak foto’s geeft (voice-over Sergio 108)

Fotografische sectie (voice-over Sergio 109):

1. een groep personen verzameld

2. Noemi en de dienaar in de voorgrond, de groep in de achtergrond.

3. Noemi, in een wit kleed, en de priester nu op een groeter afstand van de groep

4. de groep staat op het droge, Noemi en de dienaar zijn in het water

5. Noemi en de priester alleen in het water

6. De priester houdt Noemi op haar rug vast in het water.

7. Noemi en de priester komen uit het water waar de groep op hen wacht.

b. Sergio liggend op zijn sofa

Droomsequentie (5):

1. shots van Noemi en Sergio, passioneel aan het kussen

c. Sergio in zijn sofa. Op het scherm staat te lezen: Octubre 22, 1962/ Kennedy habla (Kennedy praat)

d. Beeld van wapens, liggend op een rijdende truck

Fotografische sectie (voice-over Kennedy 1):

1. drie luchtfoto’s van de opslagplaatsen van de raketten, steeds van wat dichter genomen

2. luchtfoto van een schip dat een raket vervoert

3. John Kennedy op een marineschip.

4. Amerikaanse soldaten staan op een lijn voor inspectie

5. Amerikaanse soldaten in legeruniform

6. Amerikaanse burgers

7. Boten met soldaten verlaten een groter schip

8. Soldaten die aankomen op het strand

9. Beeld van verschillende boten

10. Een tank vergezeld van soldaten

11. Een tank vergezeld van soldaten

Documentaire fragment (5):

1. beeld van een nucleaire explosie

e. Mensen op straat in Havana, tijdens de Rakettencrisis:

1. twee vrouwen in legeruniformkijken naar een trouwkleed in een etalage

2. een lachende man die een legerpet draagt

3. twee lachende jongemannen, pratend (voice-over Sergio109)

4. twee vrouwen in legeruniform, wandelend op straat

5. een neger met een sombrero. Terwijl horen we het liedje ”Oh Lord don’t let them drop that atomic bomb on me” van Charles Mingus

6. een muur waarop met graffiti een slagzin geschreven staat. Het enige nog leesbare woord is “MUERTE”.

 

Sequentie (2)

 

a. Sergio met zijn hand rustend op een reproductie van het schilderij “De geboorte van Venus” in een boek.

b. Een nachtscène op straat. Een truck vervoert wapens.

c. Sergio, vanuit zijn appartement, ziet de truck passeren.

d. Beeld van nog een vrachtwagen

e. Een landbouwtruck, met achterin wat mannen.

f. beeld van nog meer wapens (voice-over Sergio 110)

g. televisiebeeld van Fidel Castro.

h. Foto’s op het tv-scherm: - foto van Veiligheidsraadsman van de V.S.

- foto van U. Thant, secretaris-generaal

- foto van Russische afgevaardigden die

aan de U.N. aankomen

- foto van Amerikaanse afgevaardigden, o.a. Adlai Stevenson (voice-over Castro 1)

i. Fidel Castro op het tv-scherm

j. Beeld van artillerie op het tv-scherm

k. Beeld van soldaten die waken in de stad. De camera houdt stil op een poster:”TO ARMS” (voice-over Castro 2)

l. Opnieuw Castro op televisie

 

Slotsequentie

 

a. Sergio die langs de kust wandelt. Er is veel wind

b. Beeld van water dat wegloopt in een lavabo.

c. Nachtbeeld van de stad, gezien vanuit Sergio’s appartement.

d. Sergio kijkt naar de hemel doorheen zijn telescoop

e. De maan, gezien door de telesoop

f. Sergio valt neer op zijn bed

g. Opnieuw beeld van de poster “TO ARMS”

h. Beeld van een gebroken vaas

i. Sergio zet zijn bril op

j. Soldaten die een tank uit een vrachtwagen laten rijden

k. Sergio, onrustig, wandelt door zijn appartement. Hij sluit de deur van het balkon.

l. Nog een tank rijdt van een vrachtwagen af.

m. Sergio blijft onrustig door zijn appartement wandelen

n. Beeld van een tankbestuurder.

o. Sergio gaat naar zijn slaapkamer. We zien verschillende tekeningen, waaronder één met een groot oog, aan de wand hangen

p. Hij gaat terug naar de woonkamer. Beeld van een tekening waarin iemand een onthoofd hoofd vasthoudt

q. Sergio, zittend in de woonkamer, spelend met zijn aansteker

r. Legertroepen en wapens op straat

s. Het balkon met de telescoop

t. Nachtbeeld van de stad vanuit Sergio’s appartement. We zien soldaten op het dak van een gebouw met anti-aircraft artillerie. Trucks, volgeladen met wapens, en een konvooi soldaten, op de Malecón Highway.

 

 

Bijlage 3. Lijst van creatieve medewerkers

 

credits

 

 

cast

 

 

Bijlage 4. Korte chronologie van belangrijke gebeurtenissen (1952-1968)[115]

 

Maart 1952: Fulgencio Batista grijpt de macht en annuleert de geplande verkiezingen. Hij roept zich uit tot het hoofd van een voorlopige regering

 

Juli 1953: Fidel Castro die de illegitimiteit van Batista’s coup d’etat wil bevechten, leidt tezamen met een groep anti-Batista Cubanen een aanval op de Moncada militaire kazernes in Santiago. De aanval mislukt en verscheidene gevangenen worden door Batista’s regime gedood. Castro zelf wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf.

 

Maart 1955: Castro wordt vrijgelaten uit de gevangenis in een daad van politieke amnestie. Hij trekt naar Mexico om er de gewapende oppositie tegen Batista’s regime voor te bereiden.

 

November 1956: Castro landt in Cuba en vestigt zich met zijn klein guerrilla leger in de Sierra Maestra in het zuiden van Cuba.

 

Januari 1959: Batista dient omwille van Castro’s opmars het land te verlaten. Fidel Castro wordt de onvolprezen leider van de Revolutie en hoofd van de nieuwe regering. Deze noemt hij anti-imperialistisch, nationalistisch en populair, zich concentrerend op gezondheid, analfabetisme en tewerkstelling.

 

Februari 1960: Cuba sluit handelsverdragen met de U.S.S.R. en met andere Oostblok-landen. De spanningen met de V.S. leiden tot een embargo op alle handel.

 

April 1961: CIA vliegtuigen, vermomd onder Cubaanse kenmerken, bombarderen enkele Cubaanse luchthavens op 15 april. De dag daarna roept Castro Cuba uit tot een marxistisch-leninistische staat. Op 17 april land een door de V.S. gesponsorde troepenmacht van 17.000 man, onder wie vele uitgeweken Cubanen, in de Varkensbaai (Playa Girón). De Cubaanse militaire macht verslaat hen echter al vlug en neemt een groot aantal van de gusanos gevangen. Later worden ze publiekelijk ondervraagd en op televisie berecht. In december 1962 worden ze vrijgelaten in ruil voor 53 miljoen dollar waarde aan voedsel en medische middelen.

 

Januari 1962: De V.S. roept een full-trade embargo uit tegen Cuba. De organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) bant Cuba uit zijn lidmaatschap.

 

Oktober 1962: De V.S. beschuldigt de U.S.S.R. ervan raketten op Cuba geïnstalleerd te hebben. Ze gaan over tot een maritieme blokkade van het eiland en dreigen met militaire actie. De U.S.S.R. haalt uiteindelijk haar raketten weg uit Cuba in ruil voor een belofte van de V.S. om zich niet te mengen in de Cubaanse politiek.

 

1966: De OSPAAL (“Organization of Solidarity of the People from Africa, Asia and Latin America”) wordt opgericht om guerrilla activiteiten te steunen in Latijns-Amerika en Afrika

 

1968: Castro nationaliseert 55.000 Cubaanse bedrijven

 

 

Bijlage 5. Awards, nominaties en eervolle vermeldingen voor Memorias del subdesarrollo[116]

 

home lijst scripties inhoud vorige volgende  

 

[114] Hiervoor werd extensief gebruik gemaakt van het Continuity Script en Notes on the Continuity Script in Chanan, M. (ed.), Memories of Underdevelopment and Inconsolable Memories, pp. 27-110

[115] Hiervoor werd gebruik gemaakt van Chanan, M. (1990). Chronology. In Chanan, M

(ed.), Memories of Underdevelopment and Inconsolable Memories (p. 23). Londen: Rutgers University Press

[116] Hiervoor werd gebruik gemaakt van Évora, J. A. (1996). Tomás Gutiérrez Alea. Madrid: Cátedra/Filmoteca Española, pp. 220-221