Harley Davidson

als onderdeel van populaire cultuur.

 

Barbara Boels

 

Paper populaire cultuur

Academiejaar: 2003-2004

Katholieke Universiteit Leuven

Promotor: Prof. Dr. Gust De Meyer

 

home lijst scripties  

 

Inhoud

 

Inleiding

 

1. Harley Davidson

1.1Geschiedenis van Harley Davidson

1.1.1 Verenigde Staten van Amerika

1.1.2 Europa

1.2 Lifestyle

1.3 Harley Davidson rijders in de cultuurdriehoek

1.4 Harley Davidson als voorbeeld van postmodernisme

1.4.1 Opheffen van het onderscheid tussen cultuur en maatschappij

1.4.2 De nadruk op stijl ten koste van inhoud

1.4.3 Het verdwijnen van het onderscheid tussen hoge en lage cultuur

1.4.4 Vervaging van tijd en ruimte

 

2. De subcultuur in de Harley cultuur: de Hell’s Angels

2.1 Geschiedenis van de Hell’s Angels

2.2 Lifestyle

2.3 De subcultuur van de Hell’s Angels in de cultuurdriehoek

 

3. Besluit

 

4. Referenties

 

 

Inleiding

 

Het idee om een paper over Harley Davidson te schrijven is op een vrij ridicule manier tot stand gekomen. Mijn vriend, en diens vriendenkring, rijden allemaal met een Harley. Toch doen ze me niet denken aan de stereotype Harley rijders, die alleen maar leder dragen, van boven tot onder getatoeëerd zijn en zich een ruige levensstijl aanmeten.

 

Harley Davidson is ontstaan als een motorfiets die ook voor de gewone mens betaalbaar was en nu is uitgegroeid tot een heus ‘cultmerk’ en een merk dat symbool staat voor vrijheid en individualiteit. Volgens sommigen staat een Harley voor geld, aanzien, macht en respect. In deze paper onderzoek ik hoe dit merk zo’n respect oproept en hoe het is geëvolueerd van een product voor de lagere klasse naar een product voor de hogere middenklasse en de elite. Dit doen we door het hele merk en de Harley Davidson motor als product in de cultuurdriehoek te plaatsen en te toetsen aan de theorie in het boek ‘Populaire cultuur’ van Gust De Meyer. Het andere doel van deze paper is: nagaan wie nu thuis hoort in de Harley cultuur. Nadien onderzoeken we ook of er een zekere ‘lifestyle’ hoort bij de Harley Davidson rijders en of er nog een subcultuur te onderscheiden valt binnen de Harley Cultuur.

 

Harley Davidson is een motormerk dat niemand onberoerd laat. Dit merk is nog steeds één van de meest spraakmakende in de motorindustrie, en heeft zodoende een grote naambekendheid. De merknaam is zelfs zo bekend dat hij vaak als metoniem gebruikt wordt. Dit wil zeggen dat er geen overeenkomst is, maar een logische relatie tussen een object en een beeld. Metoniemen kunnen in verschillende vormen voorkomen, maar in dit kader heeft het betrekking op de maker in plaats van op het voorwerp. Wij zeggen dan ook vaak: ‘wij zagen een Harley rijden’, wat in feite staat voor ‘wij zagen een Harley Davidson motor rijden’ (Nelissen, 1999).

 

 

1. Harley Davidson

 

1.1 De geschiedenis van Harley Davidson

 

1.1.1 Verenigde Staten van Amerika

 

De geboorte van de eerste Harley dateert van 1901. In een schuurtje in Milwaukee in de staat Wisconsin in de Verenigde Staten, knutselden vier vrienden, Bill Harley en Arthur, Walter en William Davidson, hun eerste motorfiets in elkaar. Zij hadden maar één filosofie voor ogen: het motorrijden promoten. Zij wisten toen nog niet dat zij iets ontwikkeld hadden dat nog steeds onbetwist aan de top zou staan in het jaar 2002...

In 1918 was Harley Davidson de grootste motorfietsfabrikant ter wereld. Zelfs de depressie heeft deze fabrikant overleefd. De V-Twin motoren waren de specialiteit van Harley en het bedrijf probeerde in de jaren ‘30 om zijn enige overgebleven rivaal, Indian, te verslaan. Maar in deze jaren, toen de motorfietsen uit de gratie raakten en prijzen van auto’s aantrekkelijker werden (de T-Ford ging de markt op), ging het allemaal wat moeilijker en probeerde Harley Davidson geld te verdienen met het maken van onderdelen, zijspannen en zelfs vliegtuigmotoren. Maar ook in de slechtere tijd bleven ze hun eigen motoren verfijnen.

In de jaren 50 overleefde Harley Davidson nog een slechte periode. De Britten hadden o.a. met hun Triumph 40 % van de markt veroverd. In 1957 kwam gelukkig de Sportster, de snelste Harley tot dan toe. Net als de Engelse motorfietsindustrie hield Harley Davidson vast aan de techniek, de stijl en het karakter die de motor generaties lang geliefd maakte. In tegenstelling tot de Engelse fabrikanten overleefde Harley Davidson deze beslissing.

Eveneens in de jaren ’50 en ’60 werd Harley Davidson de geliefde motor voor een outlaw biker subcultuur: de Hell’s Angels. Ook boekte dit motormerk nog op een andere wijze succes en bekendheid: in 1986 ging Harley Davidson naar de beurs en het publiek was gek op een stukje van het bedrijf met de Amerikaanse vlag. De twee miljoen aandelen werden ver overtekend. Over de hele wereld is de verkoop van Harley’s constant, maar in Amerika heeft Harley-Davidson 62% van de markt van motoren met meer dan 850 CC in handen, wat een heus record is.

 

Toch is hun filosofie veranderd tijdens de loop van jaren, want nu profileren ze zich als volgt: ‘Wij maken dromen waar door de pure beleving van het motorrijden, wij bieden motorrijders en het brede publiek een uitgebreide keuze motorfietsen, merkproducten en diensten in specifieke marktsegmenten.’ Met de pure beleving van het motorrijden bedoelen ze de vrijheid die samengaat met het motorrijden.

Doordat na de Tweede Wereldoorlog veel Amerikaanse veteranen zich afkeerden van de maatschappij en hun heil zochten bij Harley, ontstond het idee dat Harley synoniem staat voor een vrijgevochten levensstijl, concreter gezegd, voor vrijheid. Critici vinden de term vrijheid ongepast en opteren voor een ‘vlucht uit de realiteit’.

 

1.1.2 Europa

 

Er zijn maar weinigen die zich kunnen herinneren wanneer de opmars van Harley Davidson in Europa écht begonnen is. Het gebeurde samen met één van de belangrijkste gebeurtenissen van de vorige eeuw die in zéér grote mate het politieke klimaat van Europa bepaald heeft: Wereldoorlog II. Met de landing van de Amerikanen op onze kusten is immers de Harley-Davidson Liberator in onze contreien beland. Na de oorlog keerden de Amerikanen terug naar hun eigen helft van de wereld, met achterlating van al wat te zwaar was, waaronder duizenden Liberators. In die tijd waren motorfietsen nog zeer belangrijk als vervoermiddel en zo’n Harley was een fantastisch werkpaard. Overal inzetbaar, altijd paraat, voor die tijd erg snel en betrouwbaar, eenvoudige mechaniek waar gemakkelijk aan te werken was. Zo begon de successtory van Harley Davidson in Europa.

 

 

1.2 Lifestyle

 

Hoe komt het toch dat dit merk zo’n respect oproept? Is het de uitstraling? Is het de "sound"? Zijn het de vibraties? Of zit het geheim van z’n ongenaakbare status in de geschiedenis van het merk misschien?

 

Harley bezitters zijn mensen uit elke laag van de bevolking. In de maatschappij zullen ze verschillen maar bij het rijden met een Harley zijn ze allemaal hetzelfde. Het heeft iets magisch, iets mysterieus.

Mensen die in de samenleving zo verschillend zijn doordat ze een andere functie uitoefenen, andere achtergronden hebben, kortom uit een andere klasse afkomstig zijn, vormen samen een grote hechte groep wanneer het gaat om Harley Davidson. Het verbondenheidsgevoel is enorm groot en de verschillen in klasse worden niet waargenomen of zijn alleszins niet bepalend voor de omgang met elkaar.

Binnen de Harley rijders zijn er verschillende afscheidingen waaronder de Hell’s Angels de meest bekende is. Zij worden later besproken in deze paper. Zoals gezegd bestaat de groep van Harley rijders uit een zeer gevarieerd publiek. De laatste jaren zijn er door de prijsstijging van Harley motoren meer en meer mensen van een hogere klasse eigenaar geworden van een Harley. De zakenmensen zijn nu de belangrijkste groep kopers van Harley Davidson. Deze, meestal mannen, kopen zo’n moto tijdens hun midlifecrisis om weer even hun jonge jaren te proeven en een beetje rebels te zijn. Onderzoek, gedaan door Harley Davidson, wijst uit dat de gemiddelde leeftijd van de Harley Davidson biker 40 jaar is en dat zijn gemiddeld jaarlijks inkomen schommelt rond de 65.000 $. Dit bedrag is momenteel ongeveer gelijk aan € 65.000.

De uiterlijke kenmerken zijn uitermate belangrijk voor ‘bikers’. Naast de moto zelf, spelen ook de tatoeages, kleding en andere accessoires een belangrijke rol. Al deze materiële aspecten, gebonden aan de bikerscultuur, communiceren veel boodschappen. Bovendien zijn ze ook een aanduiding voor een statussymbool en lokken ze veel reacties uit bij andere bikers en outsiders. Tatoeages en kleding laten ook uitschijnen bij welke club of ‘chapter’ men aangesloten is (Hell’s Angels) en deze materiële kenmerken tonen ook de loyaliteit ten opzichte van het motormerk aan.

De representativiteit dient hierbij wel in vraag gesteld te worden en ook de resultaten dienen met een korrel zout genomen te worden aangezien er zowel arbeiders als bankdirecteurs in de groep zetelen.

 

 

1.3 Harley Davidson in de cultuurdriehoek

 

Dat Harley Davidson een bijzonder en oud motormerk is, weet iedereen Maar dat is lang niet alles. Harley staat symbool voor vrijheid. In bijna honderd jaar is Harley Davidson uitgegroeid van een eenvoudig prototype motorfiets tot een van de belangrijkste iconen van de westerse wereld. Het merk roept het gevoel op van individualiteit en vrijheid.

Dit is wereldwijd de gemeenschappelijke cultuur van de Harley rijder. Zo vindt ook Jeff Bleustein, de chief executive officer van Harley Davidson. Hij omschrijft het op de volgende wijze: ‘Harley-Davidson is an American icon and there is a sense of adventure and a desire for freedom and independence that runs very deep in people, and I think that's what Harley-Davidson and motorcycling means to people today’.

 

Individualiteit is ook een zeer belangrijk gegeven wanneer we kijken naar Harley Davidson. Deze term wil eigenlijk zeggen dat de inbreng van de Harley Davidson rijder zeer bepalend is. In de hele wereld is geen enkele identieke Harley te vinden en dit juist door het feit dat de ‘bikers’ hun Harley ombouwen en er hun eigen persoonlijkheid in proberen te verweven. De eigenaars, afkomstig uit alle geledingen van de maatschappij, drukken er hun stempel op, of ze nu over veel geld beschikken of niet. Klassenverschillen zijn hierdoor uiterlijk zeer goed waarneembaar. Mensen die behoren tot de hogere middenklasse, hebben logischerwijze meer economisch kapitaal waardoor ze ook meer geneigd zijn om dit te tonen. Voor enkele Harley rijders is hun moto in wezen dan ook geen vervoersmiddel, maar eerder een statussymbool.

 

In deze paper zal ik het nog meerdere keren hebben over de Harley cultuur. In navolging van Williams (De Meyer, 1995, p. 23) beschouw ik cultuur als een levenswijze van een groep mensen. Vervat in deze levenswijze of lifestyle zitten zowel de gebruiken en rituelen als de praktijken van de groep, namelijk de Harley rijders.

 

Populaire cultuur daarentegen, kent verschillende betekenissen volgens De Meyer. De eerste betekenis refereert naar alles wat geliefd is bij vele mensen. Iets wat zeker gezegd kan worden over de Harley Davidson rijders.

 

Om heel mijn betoog te illustreren volgt er een afbeelding van de zogenaamde cultuurdriehoek. Deze illustratie werd gepubliceerd in het boek ‘Populaire cultuur’ van Gust De Meyer (De Meyer, 1995, p.53).

 

 

Niet alleen de HOG (Harley Owners Group) en de verschillende HOG Chapters tellen een aanzienlijk aantal leden, ook de Hell’s Angels vormen een grote internationale vereniging en uiteraard zijn de Harley rijders in het algemeen goed vertegenwoordigd.

 

‘De tweede betekenis leeft dankzij de oppositie ‘hoge’ cultuur tegenover ‘lage’ cultuur’ (De Meyer, 1995, p. 24). Alles wat zich tussen de hoge en lage cultuur bevindt kan men populaire cultuur noemen. Ook hier past Harley Davidson perfect in.

 

Harley Davidson begon als een product voor de lage cultuur, maar is in de loop der jaren opgeklommen en baant zich een weg naar de hoge cultuur. Zo ver zal het nooit komen aangezien er nog veel mensen van een lagere klasse Harley rijders zijn, maar we kunnen wel besluiten dat Harley Davidson zeker tot in de middenklasse is opgeklommen en een onderdeel vormt van de massa- en consumptiecultuur.

 

De derde betekenis toont ons dat populaire cultuur vaak als synoniem gebruikt wordt voor massacultuur. Harley Davidson beantwoordt slechts aan enkele kenmerken die aan de massacultuur gelieerd worden. Vooreerst is Harley ook zeer populair en heeft het een zekere betekenis en bestemming. Het is zeker een massaproduct, ook wel sexy en betoverend. Heel af en toe hangt er een glamourwolk rond deze moto’s, maar we kunnen er wel 100% van overtuigd zijn dat ook dit een big business is, onder andere met alle merchandising er rond.

 

Toch voldoet Harley Davidson niet aan alle kenmerken die verbonden zijn met de term massacultuur (De Meyer, 1995, p. 31). Zo kunnen we stellen dat Harley Davidson zeker niet vergankelijk is aangezien het merk reeds 100 jaar bestaat, bovendien is het niet zo’n goedkoop merk, maar dit laatste werd veroorzaakt door de forse prijsstijging van de laatste jaren. Jong valt Harley nu niet direct te noemen. Niet alleen omdat de merknaam een eeuw oud is, maar ook omdat deze motor vooral ouderen aantrekt. De gemiddelde leeftijd van de Harley rijder bedraagt 40 jaar. Harley wou hier verandering in brengen en lanceerde nieuwe modellen, maar aangezien deze niks te maken hadden met de historie van het merk waren ze gedoemd om een flop te worden. Een gevolg hiervan is dat Harley nog steeds aansluiting mist met de jongerenmarkt (van der Heijden, 2001).

 

Ook de term van consumptiecultuur hoort bij de massacultuur. Deze vorm van cultuur kende een grote opmars in de jaren ’80 toen producten ook als een merkteken voor een bepaalde lifestyle stonden. Het is ook vanaf dan, dat vele mensen de Harley eerder als een statussymbool zagen dan als een vervoermiddel. De populariteit van het merk swingde de pan uit want het is vanaf toen dat men de Harley als de Ferrari onder de moto’s ziet (getuigenis op de video). Uit al deze informatie kunnen we concluderen dat Harley Davidson met zijn levensstijl, als product en diens gebruikers een uitgelezen voorbeeld zijn van populaire cultuur.

 

 

1.4 Harley Davidson als voorbeeld van postmodernisme

 

Dit onderdeel van de paper volgt dezelfde structuur als dat van de publicatie van Gust De Meyer, getiteld ‘Hoe postmodern is de postmoderne mediacultuur? Over reality-televisie en de mediabiecht.’ Hiermee wil ik aantonen dat Harley Davidson ook een voorbeeld is van de postmoderne motorcultuur en eveneens beantwoordt aan betekenisclusters die volgens Strinati kenmerkend zijn voor de definitie van het postmodernisme. Deze clusters, opgesomd in het werk van De Meyer, luiden als volgt: het opheffen van het onderscheid tussen cultuur en maatschappij, de nadruk op stijl ten koste van inhoud, het verdwijnen van het onderscheid tussen hoge en lage cultuur, de vervaging van tijd en ruimte en de teloorgang van de metaverhalen.

 

1.4.1 Opheffen van het onderscheid tussen cultuur en maatschappij

 

Bij de eerste cluster ligt het wat moeilijk daar ik geen reden zie waarom het onderscheid tussen cultuur en maatschappij opgeheven zou worden door het merk Harley Davidson of de hier bij horende levenswijze. Ik zou eerder het tegendeel willen aantonen aangezien de Harley cultuur het omgekeerde is van wat er in onze maatschappij omgaat. Ik heb al meerdere keren aangehaald dat Harley staat voor vrijheid, individualiteit en rebellie. Vrijheid en rebellie zijn juist in tegenstrijd met onze maatschappij. Daarom kunnen we ook stellen dat de Harley cultuur een tegencultuur is of een subcultuur die zich afzet tegen de bestaande waarden in onze huidige samenleving. De rebellie die ermee gepaard gaat, is dan ook een uitgelezen manier om het verzet van een Harley rijder kracht bij te zetten. Wanneer we het profiel van een Harley biker hebben besproken, valt ons ook op dat hij het motorrijden ziet als een vlucht uit de realiteit om zo een zekere vrijheid na te streven. Op zijn moto waant hij zich ongenaakbaar en niet vatbaar voor de overheersende Big Brother in onze samenleving. Alleen de individualiteit kan overeenstemmen met onze huidige maatschappij, maar ook dit wil ik ontkrachten aangezien individualiteit bij Harley Davidson gebruikers een hele andere betekenis heeft. Zoals al vermeld en nog aan bod zal komen bij de Hell’s Angels, kunnen we zien dat er een zeer grote loyaliteit, solidariteit en vriendschap heerst tussen alle Harley rijders. Iedereen, van welke klasse ook, wordt gelijk behandeld. De enige vorm van individualiteit die gehandhaafd wordt, is het uitbouwen van de motor, maar dit dient niet om klassenverschillen openbaar te maken, maar om de eigen persoonlijkheid kenbaar te maken.

 

1.4.2 De nadruk op stijl ten koste van inhoud

 

De Meyer stelt in zijn publicatie op het internet dat critici menen dat we vandaag de dag, beelden en tekens consumeren omwille van de symbolen zelf en niet meer vanwege hun bruikbaarheid of vanwege de diepere waarden die ze zouden symboliseren. Deze stelling kan grotendeels aanvaard worden als we ze bekijken in het licht van Harley Davidson. Een Harley Davidson motor, heeft een hoge tekenwaarde. Deze waarde komt vooral aan het oppervlak wanneer we de lifestyle van de Harley Davidson gebruikers onder de loep nemen. Ik citeer De Meyer ‘in tegenstelling tot de socio-demografische verankering van vroeger is het mogelijk dat individuen verschillende levensstijlen na elkaar of zelfs tegelijk aanhangen: deftige burger op kantoor en Harley Davidson rijder in het weekend. Consumptieobjecten worden aangewend als indicators, markers van een levensstijl.’ Dit voorbeeld is een uitstekende illustratie voor wat ik reeds gezegd had over de Harley als statussymbool. Natuurlijk koopt niet iedereen een Harley om te tonen hoeveel kapitaal hij wel bezit, maar in zeker mate is elk voorwerp een statussymbool. Iedereen wil zichzelf een soort stijl aanmeten en gebruikt hiervoor verschillende consumptiegoederen (motor, kleding, tatoeage). Uiterlijkheden dienen altijd om het innerlijke te verbergen of om het juist expliciet te maken. Dit is tevens een plausibele verklaring waarom bikers hun moto uitbouwen/verbouwen.

 

1.4.3 Het verdwijnen van het onderscheid tussen hoge en lage cultuur

 

Het tot stand komen van een gemeenschappelijke cultuur kan op twee verschillende wijzen, ofwel wordt de cultuur van de lagere klasse overgenomen door de elite ofwel vice versa. Deze laatste mogelijkheid heeft weinig kans van slagen omdat de elite haar cultuur op een vrij opdringerige manier wil opvoeren aan de lagere klasse. De eerste mogelijkheid is evenmin gemakkelijk realiseerbaar aangezien de elite, de cultuur van de lagere klasse minderwaardig vindt. Toch is het dat wat gebeurd is bij Harley Davidson. Het merk, dat zeer goedkoop was en dus beschikbaar voor zowat iedereen is nu ook doorgedrongen in de elitecultuur aangezien de Harley rijders afkomstig zijn uit alle klassen. In de video over Harley Davidson zien we getuigenissen van timmerlui, winkeliers, zakenmensen, docenten, piloten, secretaresses die allemaal vol lof zijn over hun tweewieler. Hieruit kunnen we duidelijk concluderen dat het verschil tussen hoge en lage cultuur is weggewerkt en dat er een gemeenschappelijke cultuur in de plaats is gekomen.

 

1.4.4 Vervaging van tijd en ruimte

 

De geschiedenis heeft duidelijk niet veel impact gehad op Harley Davidson. Het merk is bekender dan ooit tevoren en kent een massa aanhangers. Natuurlijk zijn de technische aspecten van de honderdjarige motor mee geëvolueerd, maar aan de filosofie en de symboliek van de moto is er nog maar weinig of niks veranderd. Hiermee is het tijdsaspect al besproken, maar ook het ruimtelijk aspect komt nog aan de orde. Harley Davidson is een op en top Amerikaans merk. Niet alleen omdat de motor daar ontwikkeld is maar ook omdat ‘the american way of life’ verweven is in de Harley cultuur en diens lifestyle. Men kan moeilijk stellen dat de Amerikaanse cultuur de lokale cultuur verdringt. Nee, er was voordien geen gelijkwaardige cultuur op dit niveau. De Amerikaanse Harley cultuur is er gewoon bijgekomen. De Europese cultuur is dus niet meer louter Europees, maar eerder een mengvorm van verschillende culturen. Er dient dan wel uitdrukkelijk bij vermeld te worden dat deze ‘melting pot’ van culturen niet tot stand is gekomen ten koste van de lokale cultuur. We kunnen het eerder omschrijven als een uitbreiding van de cultuur.

Uit al deze informatie kunnen we besluiten dat aan alle, op één na, clusters voldaan werd en dat Harley Davidson, zowel het product als de lifestyle, een duidelijk voorbeeld is van postmodernisme.

 

 

2. De subcultuur in de Harley Davidson cultuur: de Hell’s Angels

 

2.1 Geschiedenis van de Hell’s Angels

 

De Hell’s Angels zijn opgericht in Fontana in California, na de Tweede Wereldoorlog. De naam is afkomstig van een B-17 squadron ten tijde van de oorlog. Snel na hun oprichting, in 1948 te San Bernadino, verspreidde de ‘gang’ zich als een lopend vuurtje in Amerika. Het hoofdkwartier is in Oakland gevestigd (Mother Chapter) met als President Sonny Barge. Niet alleen in Noord-Amerika zijn zij momenteel actief, maar ook in Zuid-Amerika, Zuid-Afrika, Australië, de Benelux, Frankrijk, Spanje, Portugal en de Scandinavische landen.

 

De Hell’s Angels worden ook omschreven als een ‘motorcycle gang on Harleys’. Hun officiële naam luidt ‘Hell’s Angels Motorcycle club’ of korter ‘HAMC’. Voor alle leden van deze vereniging is Harley Davidson een heuse ‘way of life’. Deze motor is pas na de oprichting van de Hell’s Angels een symbool geworden voor de groep. De (praktische) reden hiervoor was dat deze voertuigen hen nooit in de steek lieten wanneer ze lange trips maakten doorheen Amerika. Vanaf nu stond de merknaam van Harley niet alleen synoniem voor vrijheid en individualiteit, maar ook voor rebellie.

 

 

2.2 Lifestyle

 

Zij zien de "burgermaatschappij" niet zo zitten en het liefst houden zij zich niet aan enig gebod of verbod. Het streven naar vrijheid staat hoog in hun vaandel. Het imago van de club is thans echter dat van een criminele organisatie, die zich bezighoudt met drugstransporten, wapenhandel en het op grote schaal stelen van motorfietsen en auto's. Een wereldwijd netwerk zorgt voor de infrastructuur en is tegelijkertijd een afzetmarkt voor onderdelen van gestolen motoren. Over de hele wereld worden Hell's Angels genoemd in relatie met criminaliteit.

 

Hun levensstijl kan omschreven worden als één van vrijheid (zie hoger), verbondenheid en rebellie. De leden zien zichzelf niet als lid van een vereniging, maar eerder als lid van een familie, van mensen op wie ze altijd kunnen rekenen. Hun eerste grondregel is dan ook dat ze mekaar en hun ‘bikes’ respecteren.

 

De verbondenheid is er al van bij de oprichting van de motorclub. Het is eigenlijk een fundament waarop de bende is gebouwd. De reden hiervoor is dat de oprichters en eerste leden allemaal dezelfde achtergrond hadden. Zij waren, net als de eerste generatie Harley rijders, oud-strijders van verschillende oorlogen. Om zich af te zetten tegen deze periode vormde deze groepering de perfecte uitlaatklep (vandaar Harley Davidson als een tegencultuur). Zij konden en/of wilden zich na hun diensttijd niet aanpassen aan het "normale" leven. Het is dan ook evident dat de term rebellie direct geassocieerd wordt met de Hell’s Angels.

 

Een ander kenmerk van de Hell’s Angels subcultuur is hun idee omtrent mannelijkheid. Mannen omschrijven zichzelf als superieure wezens en representeren zich als de stereotype mannelijke overheerser. Ze lossen hun problemen op met de vuist en ze zijn grote drinkebroers. Omdat deze subcultuur gedomineerd wordt door mannen, worden vrouwen als zeer minderwaardig behandeld. Seksisme is de regel in de cultuur van de Hell’s Angels.

 

Ook drugs vormen een belangrijk onderdeel van hun subcultuur. Zij staan bekend om hun groot druggebruik en bovendien is het ook algemeen geweten dat ze dealen en mee instaan voor de drugtrafiek. In Nederland zijn zij een van de grootste XTC trafikanten (el Ayadi, M. & Stein, Y.,2001). Volgens velen zijn zij dan ook een bedreiging voor onze samenleving. Rond de Hell's Angels hangt jammer genoeg niet alleen meer de geur van benzine, olie, rubber, leer, bier en vrijheid, maar helaas ook van hash, weed, bloed en geld.

 

 

2.3 De subcultuur van de Hell’s Angels in de cultuurdriehoek

 

‘In het algemeen kan gesteld worden dat, wanneer rekening gehouden wordt met de brede variaties aan normen, waarden en praktijken die in een bepaalde cultuur voorkomen , er clusters van culturen worden onderscheiden, die met de term subcultuur kunnen worden aangeduid’ (Shadid, 1998, p. 30). De levensstijl en de tegencultuur die de Hell’s Angels propageren zijn dan ook duidelijke kenmerken van een subcultuur.

 

Een andere opmerking van Shadid (Shadid, 1998, p. 36) heeft ook betrekking op de cultuurdriehoek. Hij meent dat de afzonderlijke groepen en subgroepen in onze samenleving zich niet onderscheiden door totale subculturen, maar veeleer door graduele verschillen met betrekking tot bepaalde culturele elementen.

Wat we hieruit kunnen verstaan is het volgende: de Hell’s Angels onderscheiden zich niet van andere groepen door alleen hun subcultuur. Hun levensstijl en tegencultuur zijn dus niet bepalend genoeg voor hun subcultuur. De groepen onderscheiden zich vooral door hun omgang met bepaalde culturele elementen. Zo zijn er naast de Hell’s Angels nog verschillende motorbendes of motorclubs. Ook zij zijn verzot op hun motor, maar elke groep gaat hiermee anders om. Voor de ene staat de motor synoniem voor vrijheid en rebellie (Hell’s Angels) maar voor andere groepen kan de motor synoniem staan voor ontspanning en krijgt het object niet zo’n waardevolle betekenis.

 

Lid worden van de Hell’s Angels zal niet meevallen. Ondanks ongeveer 1000 echte leden wereldwijd, kent de club een heel strak toelatingsbeleid. Meestal wordt je lid op uitnodiging en dan vaak ook nog meestal na een proeftijd. Zoiets spreekt tot de verbeelding. Verhalen over het drinken van motorolie; een motor stelen; een vrouwelijke aanhangster van een rivaliserende motorbende ontvoeren en verkrachten, steken dan ook herhaaldelijk en onuitroeibaar de kop op. Het bestuur van een plaatselijke afdeling beslist uiteindelijk of de gegadigde het clubembleem (de gevleugelde doodskop) mag dragen. Rond de echte clubs hangen zogenaamde puppet-clubs, waarvan de leden allerlei hand- en spandiensten aan de Angels verlenen. Meestal worden uit leden van die puppet-clubs de gegadigden geselecteerd. Hieruit kunnen we besluiten dat de subcultuur van de Hell’s Angels zeer gesloten is.

 

 

3. Besluit

 

Uit deze informatie kunnen we heel wat afleiden met betrekking tot Harley Davidson rijders, de Hell’s Angels en de cultuurdriehoek. Het verduidelijkt ons waar we deze twee groepen in de populaire cultuur dienen te situeren.

 

Harley Davidson is een product, een levensstijl en nog zoveel meer. Het hele gebeuren rond dit motormerk kunnen we positioneren bij de massa- en consumptiecultuur, en dit om verschillende redenen die in de paper reeds werden aangehaald. De Hell’s Angels als institutie kunnen we beter catalogeren onder de term van subcultuur. Anderzijds vertoont deze vereniging ook kenmerken van een tegen- of verzetscultuur.

 

Het is heel moeilijk om deze groepen (Harley Davidson & Hell’s Angels) in een bepaalde klasse in te delen aangezien hun publiek zeer uitgebreid en gedifferentieerd is. Het grootste deel van de leden kunnen we plaatsen bij de middenklasse, alhoewel er de laatste jaren ook veel nieuwe motorrijders uit de hogere klasse zich bij het gezelschap gevoegd hebben. Alhoewel dit laatste alleen, niet van toepassing is op de Hell’s Angels. De lagere klasse was reeds vertegenwoordigd, aangezien het allemaal begon met een motorfiets voor de minder gegoeden.

 

Maar zoals getuigenissen uit de video ons melden en andere informatie er ons ook op wijst wordt er geen onderscheid gemaakt op een Harley, onder de Harley rijders of onder de leden van de Hell’s Angels. Daar zijn ze allemaal mekaars gelijke en delen ze samen dezelfde leuze: live to ride, ride to live.

 

 

4. Referenties

home lijst scripties