2.7.  Tielrode

2.7.1. Achttiende eeuw (Bijlage, Tielrode, Kaart 1)

Tielrode is een van de parochies waarvoor we helemaal geen kaarten hebben, noch via eventuele landboeken, noch via het Fonds Kaarten en Plans, noch via het archief van het klooster. Toch hebben we voor deze parochie het grondbezit kunnen reconstrueren op basis van de geschreven bronnen. Dit omdat het pachtboek van 1741 ons voldoende informatie levert omtrent de ligging en omdat het grondbezit uitgebreid is en geconcentreerd ligt binnen één wijk. Volgende tabel geeft een samenvatting van de toestand in de achttiende eeuw :

R = oppervlakte in roeden

ha. = oppervlakte in hectare

P = aantal percelen

Het pachtboek bezorgt ons vooreerst de naam van de wijk, zoals bij alle parochies[3]. Het grondbezit concentreert zich binnen één wijk : Thielrode broeck. Op de Popp-kaart krijgt deze wijk simpelweg de naam van Het Broek. Het pachtboek levert ons nog bijkomende informatie. Bij de beschrijving van de ligging van de percelen worden er namelijk verdere inlichtingen gegeven. Ten eerste wordt de naam van de wijk altijd vergezeld van een bijkomend toponiem. Het zijn : oostsluijsreke, westsluijsreke, munninckreke, beenhauwersreke, koppejansreke, truijreke, ghemeene reke, provoost reke en heijligh gheest reke. Ten tweede worden verschillende percelen gesitueerd als grenzend aan de Broeckstraete (cf. voetnoot 33). Al deze toponiemen zijn uiteraard zeer interessant, maar enkel en alleen als we ze kunnen situeren op de Popp-kaart. De Broeckstraete komt voor op de Popp-kaart : de Broekstraet. Deze straat vormt een van de grenzen van de wijk. We moeten het grondbezit van het klooster dus gaan zoeken in de buurt van de Broekstraet : het zoekterrein binnen de wijk wordt m.a.w. verkleind. Aan de hand van de andere toponiemen kunnen we nog doelgerichter zoeken binnen de wijk Het Broek. Deze toponiemen staan weliswaar niet op de Popp-kaart, maar wel op een fragment van een 18^de-eeuwse kaart van Tielrode[4]. Het komt er enkel op aan de beide kaarten met elkaar te vergelijken om te weten waar we de toponiemen op de Popp-kaart moeten situeren. Ten derde weten we dat de percelen in een soort cluster bij elkaar geconcentreerd liggen. Dit kunnen we afleiden uit de beschrijving van de ligging van het grondbezit in het pachtboek. De percelen worden namelijk altijd t.o.v. elkaar gesitueerd, wat erop wijst dat ze aan elkaar grenzen (cf. voetnoot 33).

De combinatie van al de voorgaande gegevens maakt het mogelijk binnen de legger van Popp gericht op zoek te gaan naar de percelen binnen Het Broek die in de achttiende eeuw in het bezit zijn van Boudelo. Zonder deze uitgebreide gegevens zou het quasi onmogelijk zijn om het grondbezit in Tielrode te visualiseren en zouden we er ook niet toe over gegaan zijn het grondbezit te visualiseren. Daarvoor zijn er binnen Het Broek te veel percelen die een gelijkaardige oppervlakte hebben. Het zoekwerk werd wel bemoeilijkt door het feit dat verschillende percelen werden onderverdeeld in kleinere percelen in de periode die ligt tussen het pachtboek en Popp. Gelukkig kunnen we meestal wel zien welke percelen oorspronkelijk bij elkaar hoorden. Toch is er onzekerheid bij enkele percelen. Die percelen hebben we gearceerd. Het is opnieuw zo, net als bij Kemzeke, dat we niet van alle percelen met zekerheid kunnen zeggen dat ze behoorden tot Boudelo.

2.7.2.  Zeventiende eeuw (Bijlage, Tielrode, Kaart 2)

Voor de zeventiende eeuw volgen we de gewone procedure en vergelijken we de 18^de-eeuwse toestand met het pachtboek van 1652 om zo eventuele verschuivingen op te sporen. We stellen opnieuw een tabel op, op basis van de afzonderlijke perceelsoppervlaktes in de pachtboeken.

R = oppervlakte in roeden

ha. = oppervlakte in hectare

P = aantal percelen

Deze tabel brengt de grote gelijkenis tussen de zeventiende en de achttiende eeuw duidelijk tot uiting. De perceelsstructuur van 1652 is gelijk aan die van 1741, en het verschil in percelen wordt veroorzaakt door twee percelen die er zijn bijgekomen tussen 1652 en 1741 (amper 1,20 procent van de totale oppervlakte). De visualisering wordt vereenvoudigd door het feit dat de monniken zich zowel voor de zeventiende eeuw als voor de achttiende eeuw gebaseerd hebben op dezelfde kaart. De perceelsnummers en de perceelsoppervlaktes in de pachtboeken zijn m.a.w. hetzelfde. Daardoor kunnen we systematisch de percelen overlopen.

2.7.3.  Vergelijking met Popp

Tielrode is in zekere zin een buitenbeentje, omdat er deze keer geen percelen zijn verdeeld bij de overgang van de zeventiende naar de achttiende eeuw (er zijn in 1741 gewoon twee percelen bij gekomen). In vergelijking met de negentiende eeuw is er echter wel een duidelijke stijging van het aantal percelen.

2.7.4. Bodemgebruik (Bijlage, Tielrode, Kaart 1)

In Tielrode ziet het bodemgebruik er als volgt uit :

R = oppervlakte in roeden

% = percentage van de totale oppervlakte grondbezit in Tielrode (cf. tabel 2.7.2.)

Een even duidelijke situatie als in Sint-Gillis-Waas en Sint-Pauwels. De exclusiviteit van de meersen is natuurlijk te wijten aan het feit dat het grondbezit van het klooster volledig in de polders van de Schelde is gelegen.