Het Klooster van Boudelo 1700-1800 (Yves Beaurain)
|
Het bronnenmateriaal uit de achttiende eeuw in verband met Axelerambacht was niet van die aard om op een min of meer betrouwbare wijze de oppervlakte van het grondbezit van het klooster tijdens die eeuw weer te geven. Daarom moesten we voor dit Ambacht de achttiende eeuw verlaten en terugkeren naar een vroegere eeuw, met name de zestiende eeuw. In de tweede helft van deze eeuw (1561) is er een pachtboek dat ons een vrij goed beeld geeft van de bezittingen van de gemeenschap in Axelerambacht[1]. De totale oppervlakte is weer in tabelvorm gegoten :
AMBACHT |
PACHTBOEK 1561[2] |
|
|
R |
ha. |
Axelerambacht |
391419 |
581,45 |
TOTAAL |
391419 |
581,45 |
Ook in Axelerambacht was het grondbezit van de monniken behoorlijk groot. We moeten wel in het achterhoofd houden dat het hier een 16de-eeuwse toestand betreft.
Was de bronnensituatie in de vorige gevallen al niet schitterend, dan zijn we er voor Assenederambacht nog slechter aan toe. Hier hebben we zelfs niet de beschikking over een pachtboek. In het pachtboek van 1561 dat we hierboven hebben gebruikt, staat ook wel het grondbezit vermeld in Assenederambacht, maar we vermoeden dat het zeer onvolledig is weergegeven. Daarom geven we er de voorkeur aan om beroep te doen op de weinige pachtcontracten die zijn overgebleven om de oppervlakte van het grondbezit te kunnen weergeven. Op die manier kunnen we ons bovendien ook weer wenden tot de achttiende eeuw[3]. Het resultaat vinden we in onderstaande tabel :
AMBACHT |
PACHTCONTRACTEN[4] |
|
|
R |
ha. |
Assenederambacht |
9744 |
14,47 |
TOTAAL |
9744 |
14,47 |
ha.
= oppervlakte in hectare
Hoewel we als gevolg van de bronnensituatie natuurlijk niet zeker kunnen zijn dat we het volledige grondbezit van het klooster in Assenederambacht hebben we weergegeven, denken we toch dat we kunnen concluderen dat het grondbezit van in dit Ambacht veel kleiner is dan in de voorgaande twee.
Als we alle resultaten samenbrengen, krijgen we de volgende tabel :
AMBACHT |
16de en 18de-EEUWSE BRONNEN |
|
|
R |
ha. |
Hulsterambacht |
854024 |
1268,64 |
Axelerambacht |
391419 |
581,45 |
Assenederambacht |
9744 |
14,47 |
TOTAAL |
1255187 |
1864,56 |
ha.
= oppervlakte in hectare
Uit de tabel blijkt dat het grondbezit van het klooster van Boudelo binnen de Vier Ambachten, tegen onze verwachting in eigenlijk, nog groter is dan het grondbezit van de gemeenschap in het Land van Waas. Het verschil bedraagt 93 683,5 roeden, omgerekend een 139,16 hectare. Zoals eerder geschreven, geven we de oppervlakte van het grondbezit binnen de Vier Ambachten we met het nodige voorbehoud, als gevolg van de kwalitatief niet zo sterke bronnen die we ter onzer beschikking hadden. Maar toch kunnen we besluiten dat de kern van bezittingen in de Vier Ambachten in oppervlakte weinig moest onderdoen voor de kern van grondbezit in het Land van Waas.
Samen zijn de Vier Ambachten en het Land van Waas goed voor liefst 2 401 629,5 roeden of zo’n 3567,57 hectare! Dit uitgebreide grondbezit maakte van het klooster van Boudelo een van de belangrijkste kloosters in zowel het Land van Waas als in de Vier Ambachten.
|
[1] R.A.G., Archief Boudelo, nr. 2611.
[2] Op basis van het pachtboek van 1561 heeft de gemeenschap binnen Axelerambacht grondbezit op de volgende plaatsen : sGravenpolder, Diepenhee, Audotene, Westsaemslagh, Aendijck, Copwijck, Nieuwotene, Beoostenblije, Noortpolder, Groot Budt, Cleen Budt, Hunguyspolder, Suijtdurpe, Westdurpe, Willemskercke en Strijpen.
[3] Waarom hebben we dergelijke pachtcontracten dan niet gebruikt om ook in Axelerambacht voor de achttiende eeuw de oppervlakte weer te geven? Heel eenvoudig, omdat er gewoon voor te weinig plaatsen in Axelerambacht pachtcontracten bewaard zijn om een verantwoorde schatting te maken van de oppervlakte grondbezit.
[4] R.A.G., Archief Boudelo, nr. 2848 (Assenede) en nr. 2893 (Zelzate).